Από την Αθηνά Λεβέντη
Τι θα γίνει αν όλοι οι πολίτες έχουν εγγυημένο ένα βασικό εισόδημα; Το πείραμα του Καναδά εξερευνά το ερώτημα στην πράξη
Περίπου 84,000 άνθρωποι στο Οντάριο του Καναδά λαμβάνουν οικονομικό επίδομα ενίσχυσης στα πλαίσια ενός μεγάλου πειράματος της καναδικής κυβέρνησης, η οποία ερευνά την πιθανή αποτελεσματικότητα της παροχής ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος σε ερωτήματα όπως εάν τελικά το βασικό εισόδημα είναι επαρκής λύση ώστε να καταπολεμηθεί η φτώχεια και να μειωθεί η κοινωνική ανισότητα.
Έτσι, από την άνοιξη του 2017, άνεργοι ηλικίας 18-65 ετών λαμβάνουν μηνιαίως το ποσό των 1.320 δολαρίων- δηλαδή, τον βασικό μισθό, ενώ άνθρωποι με αναπηρίες παίρνουν 500 δολάρια επιπλέον. Ο τρόπος με τον οποίο ανταποκρίνονται οι συμμετέχοντες παρακολουθούνται στενά από κοινωνικούς επιστήμονες, οικονομολόγους και διαμορφωτές της πολιτικής στον Καναδά αλλά και σε όλο τον κόσμο.
Το πείραμα θα διαρκέσει συνολικά τρία χρόνια όμως ήδη έχουν αρχίσει να φαίνονται τα αποτελέσματά του, τα οποία ως τώρα είναι θετικό και αφορούν στα «αυτονόητα»: Οι άνθρωποι που παίρνουν το επίδομα περνούν σιγά-σιγά από την κατάσταση του «υπάρχω μόλις και μετά βίας» στην κατάσταση του «ζω ξανά». Αυτό σημαίνει πως τρώνε καλύτερη τροφή, δεν ξεμένουν από φαγητό στα μισά του μήνα, πηγαίνουν ξανά στον οδοντίατρο, μπορούν να αγοράσουν βασικά αγαθά για τη υγεία τους όπως η κυρία Margie Gold που υποφέρει από μια ασθένεια στα κόκκαλα και δηλώνει στην Toronto Star πως επιτέλους μπόρεσε να αγοράσει ένα ιατρικό βοήθημα στήριξης ώστε να περπατά ξανά.
Τα επίπεδα του στρες μειώνονται επίσης, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την υγεία, την ψυχολογία και τη δημιουργικότητα. Μερικοί κάνουν όνειρα αλλά και μακροπρόθεσμα σχέδια, όπως π.χ. το να αποπληρώσουν δάνεια που πήραν όσο είχαν ακόμα εργασία. Ο 46χρονος Dave Cherevsky, λέει ότι χάρη στα επιπλέον χρήματα που λαμβάνει έχει μετριάσει το άγχος της καθημερινής ζωής αλλά και της ψυχικής ασθένειας που τον κρατά μακριά από την εργασία από το 2002 μέχρι σήμερα: «Δεν έχω υπάρξει ποτέ καλύτερα μετά σε αυτά τα 14 χρόνια διαβίωσης στη φτώχεια» λέει και ονειρεύεται να μπορέσει να επιστρέψει σε μια δουλειά όπου θα βοηθά ανθρώπους με προβλήματα ψυχικής υγείας όπως το δικό του. «Κέρδισα ξανά την ανεξαρτησία μου και την αξιοπρέπειά μου, σα να βγήκα από τη γωνία», λέει μια άλλη συμμετέχουσα και συμπληρώνει: «Η χρόνια έλλειψη σε κάνει να φοβάσαι την αλλαγή. Το βασικό εισόδημα θα κάνει τους ανθρώπους πιο υγιείς και λιγότερο αγχωμένους».
Το βασικό εισόδημα είναι μια μεταρρύθμιση που συζητείται εδώ και χρόνια και σε ευρωπαϊκές χώρες όπως η Φινλανδία και η Ολλανδία ενώ το Κεμπέκ ετοιμάζεται να το δοκιμάσει μέσα στο επόμενο έτος, με 84.000 ανθρώπους να λαμβάνουν βασικό εισόδημα. Μένει να δούμε την ολοκλήρωσή του πειράματος αλλά και κατά πόσο είναι εφικτό, αν τα αποτελέσματα εξακολουθήσουν να είναι θετικά, το να εφαρμοστεί όχι μόνο σε μια μικρή μερίδα ανθρώπων, αλλά σε όσους το έχουν ανάγκη.
