Η συνεργασία τεσσάρων υπουργείων μέσω της ΚΥΑ (Κοινή Υπουργική Απόφαση) που δημοσιεύθηκε στις 22 Αυγούστου μπορεί να καταφέρει να σώσει από τον πλήρη αφανισμό τα τελευταία άτομα του γύπα Ασπροπάρη.
Τα υπουργεία Εσωτερικών, Αγροτικής Ανάπτυξης, Περιβάλλοντος και Προστασίας του Πολίτη, ή ακριβέστερα οι υπηρεσίες τους, όπως τα δασαρχεία, η αστυνομία, οι κτηνιατρικές υπηρεσίες, η Διεύθυνση Κτηνιατρικού Κέντρου Αθήνας (ΔΚΚΑ), καλούνται να συνεργαστούν ώστε να εντοπίσουν και να απομακρύνουν τα δηλητηριασμένα δολώματα. Αν και η συγκεκριμένη τακτική έχει απαγορευθεί από το 1993, σε πολλά σημεία της Ελλάδας άγρια ζώα συνεχίζουν να βρίσκονται δηλητηριασμένα, θύματα θανατηφόρων παγίδων που κρύβονται μέσα σε κεφτεδάκια ή κοτόπουλο.
Με εξαφάνιση απειλείται το σπάνιο είδος του γύπα Ασπροπάρη (φωτ.) καθώς και του Μαυρόγυπα (κάτω) λόγω των νεκρών δηλητηριασμένων άγριων ζώων, που πέφτουν θύματα παγίδων κρυμμένων μέσα σε κεφτεδάκια ή κοτόπουλο. Η Ορνιθολογική Εταιρεία διαθέτει εκπαιδευμένο σκύλο που μπορεί να εντοπίζει δηλητηριασμένα δολώματα.
Η υπογραφή της ΚΥΑ χαρακτηρίζεται από τις περιβαλλοντικές οργανώσεις που ασχολούνται με την άγρια πανίδα θετική εξέλιξη, εφόσον βέβαια υλοποιηθούν τα όσα ορίζει. «Παρά τη θετική εξέλιξη, υπάρχουν ακόμα εκκρεμότητες για πολλές περιοχές που δεν έχουν συμπεριληφθεί στις περιοχές εφαρμογής της ΚΥΑ για τα Τοπικά Σχέδια Δράσης (ΤΣΔ), όπως η Ρόδος, η Κάρλα, ο Ολυμπος, η Καβάλα και άλλες, παρόλο που κάθε χρόνο ανιχνεύονται εκεί πολλά περιστατικά δηλητηρίασης. Επίσης προκαλεί ανησυχία η απουσία προθεσμίας για τη σύνταξη και την εφαρμογή των ΤΣΔ, καθώς όσο δεν υπάρχει εφαρμογή τους η χρήση των δηλητηριασμένων δολωμάτων εξακολουθεί να συμβαίνει και να μένει ατιμώρητη», τονίζουν σε κοινή τους ανακοίνωση η Ορνιθολογική Εταιρεία, το WWF Ελλάς, η Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης, η ΑΝΙΜΑ, η Καλλιστώ, το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης και ο Αρκτούρος. Το προηγούμενο θεσμικό πλαίσιο άφηνε πολλά κενά, με αποτέλεσμα κάθε φορά που μια οργάνωση εντόπιζε ένα περιστατικό να μην ξέρει πού να απευθυνθεί. «Στέλναμε δείγματα στη ΔΚΚΑ για να δούμε αν επρόκειτο για δηλητηρίαση και από ποια ουσία, αλλά δεν είχε υποχρέωση να τα εξετάσει. Ο εκπρόσωπός μας στα Μετέωρα (όπου υπάρχει εκπαιδευμένος σκύλος της Ορνιθολογικής που μπορεί να εντοπίζει δηλητηριασμένα δολώματα) έχει πολλά δείγματα στην κατάψυξή του, που χρειάζεται να ελεγχθούν», εξηγεί η κυρία Νάντια Σιδέρη, υπεύθυνη πολιτικής για την προστασία ειδών της οργάνωσης.
Στην Πελοπόννησο
Πριν από λίγους μήνες μια κυρία τηλεφώνησε στην Ορνιθολογική για να κάνει –όπως είπε– μια σοβαρή καταγγελία. Πρόσφατα είχε μετακομίσει σε περιοχή της Πελοποννήσου και οι γείτονες την είχαν συμβουλεύσει να μη βγάζει βόλτα το σκυλάκι της στον κοντινό λόφο, «γιατί κινδυνεύει από δηλητηριασμένες παγίδες. Τις βάζει το δασαρχείο για τις αλεπούδες», της είπαν. Κρατικός φορέας δεν τηρεί τη νομοθεσία; Το πιθανότερο βέβαια είναι ότι οι ίδιοι οι γείτονες βάζουν τα δηλητηριώδη δολώματα. Οι λόγοι; Από «λογικοί», προστασία του κοπαδιού από άγρια ζώα, έως και εντελώς παράλογοι, όπως η αντιδικία ανάμεσα σε δύο γείτονες, που οδηγεί τον έναν από τους δύο στην προσπάθεια εξόντωσης του τσοπανόσκυλου του άλλου. «Τα δηλητηριασμένα πτώματα ζώων μπορούν να καταναλωθούν κι από άλλα πτωματοφάγα ζώα (που έχουν τον ρόλο καθαρισμού του περιβάλλοντος) και εντέλει δημιουργείται μια ανεξέλεγκτη αλυσίδα θανάτων που μπορεί να αφανίσει δεκάδες ζώα, μεταξύ άλλων και γύπες», λέει η κυρία Σιδέρη. Ενδεικτικά αυτή τη στιγμή υπάρχουν 3-5 αναπαραγωγικά ζευγάρια Ασπροπάρη – το είδος βρίσκεται κυριολεκτικά ένα βήμα πριν από την εξαφάνιση. Δεν θα ήταν τρομερό να χαθούν από δηλητηριασμένα δολώματα;
Κείμενο: Τάνια Γεωργιοπούλου
