Μαγεία από το προϊστορικό παρελθόν! Μουσικό κοχύλι έβγαλε για πρώτη φορά ήχους μετά από 18.000 χρόνια!

To κοχύλι βρέθηκε σε σπήλαιο στα γαλλικά Πυρηναία / Φωτογραφία: Carole Fritz/Wired

Ήχους φερμένους από το προϊστορικό παρελθόν της ανθρωπότητας έβγαλε για πρώτη φορά εδώ και 18.000 χρόνια ένα κοχύλι, που χρησιμοποιείτο ως μουσικό όργανο.

Σχεδόν 80 χρόνια μετά την ανακάλυψή του το 1931 στο σπήλαιο Μαρσούλας στους πρόποδες των γαλλικών Πυρηναίων, το μεγάλο κοχύλι, που ανήκε σ’ ένα είδος αρπακτικού θαλάσσιου σαλιγκαριού, το Charonia lampas, αποδείχθηκε ότι είναι το αρχαιότερο στον κόσμο μουσικό όργανο του είδους αυτού κι όχι τελετουργικό κύπελλο, όπως πιστευόταν μέχρι πρότινος.

Το ανεκτίμητης αξίας κοχύλι Marsoulas έχει ύψος 31 εκατοστά, διάμετρο 18 εκατοστά και πάχος 0,8 εκατοστά και οι επιστήμονες για να επιβεβαιώσουν την υπόθεσή τους ότι χρησιμοποιείτο για την παραγωγή ήχων, επιστράτευσαν έναν μουσικό χάλκινων πνευστών, ο οποίος κατάφερε να παράγει τρεις ήχους κοντά στις νότες Ντο, Ντο δίεση και Ρε, όπως ακούγεται και στο παρακάτω ηχητικό απόσπασμα:

Επικεφαλής της ανάλυσης του κοχυλιού και της ιστορίας του ήταν ειδικοί του Γαλλικού Εθνικού Κέντρου Επιστημονικής Έρευνας (CNRS) και του Πανεπιστημίου της Τουλούζης καθώς και του Musée du quai Branly-Jacques Chirac στο Παρίσι.

«Κοχύλια χρησιμοποιούνταν σε ολόκληρη την υφήλιο ως μουσικά όργανα ή ως όργανα ειδοποίησης και ως ιερά ή μαγικά αντικείμενα ανάλογα με τον εκάστοτε πολιτισμό», αναφέρουν οι συντάκτες της μελέτης. «Εξ όσων γνωρίζουμε, ωστόσο, το κοχύλι Marsoulas είναι μοναδικό όσον αφορά στο προϊστορικό του πλαίσιο, όχι μόνο στη Γαλλία, αλλά στην κλίμακα της Παλαιολιθικής Ευρώπης και ίσως και του κόσμου ολόκληρου».

Μέχρι σήμερα, μόνον αυλοί είχαν ανακαλυφθεί σε οικισμούς της Ανώτερης Παλαιολιθικής Περιόδου στην Ευρώπη, ενώ κοχύλια βρέθηκαν εκτός Ευρώπης και ήταν πολύ πιο πρόσφατα.

To κοχύλι φέρει ίχνη σημαντικών ανθρώπινων παρεμβάσεων / Φωτογραφία: C. Fritz, G. Tossello, Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Τουλούζης

Χρησιμοποιώντας τεχνικές φωτογραμμετρίας για την επισήμανση εξωτερικών τροποποιήσεων που δεν διακρίνονται εύκολα με γυμνό μάτι, οι ερευνητές εντόπισαν ίχνη ανθρώπινης παρέμβασης στο κοχύλι.

Τα άκρα του περιβλήματος του κοχυλιού ή του «χείλους», η φτερωτή κορυφογραμμή που εκτείνεται προς τα έξω από το κύριο άνοιγμα του κοχυλιού, είχε αφαιρεθεί. Οι ερευνητές εντόπισαν σημάδια ότι η κορυφή του κοχυλιού (η μυτερή άκρη του) αφαιρέθηκε προσεκτικά και σκόπιμα για να δημιουργήσει ένα δεύτερο άνοιγμα. Η κορυφή είναι σπασμένη, σχηματίζοντας άνοιγμα διαμέτρου 3,5 εκατοστών, αλλά δεδομένου ότι αυτό είναι το σκληρότερο τμήμα του κοχυλιού, το σπάσιμο «προφανώς δεν έγινε κατά λάθος».

Οι ερευνητές εντόπισαν επίσης ίχνη μιας καφετιάς οργανικής ουσίας, πιθανώς ρητίνης ή κεριού, γύρω από το άνοιγμα της κορυφής, που μπορεί να χρησιμοποιήθηκε ως κόλλα για να προσαρμοστεί ένα επιστόμιο.

Οι τρισδιάστατες αποτυπώσεις του κοχυλιού Marsoulas θα επιτρέψουν στους ερευνητές να διερευνήσουν περαιτέρω εάν είχε επιστόμιο και να επαληθεύσουν εάν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αναπαραχθούν άλλες νότες.

Πηγή