Το καλάθι του Σεπτεμβρίου

Από τη Νικολέτα Μακρυωνιτου

Εγχώρια κηπευτικά, φρούτα, ψάρια και θαλασσινά που είναι τώρα στα καλύτερά τους.

Φρούτα

Με αρκετά από τα καλοκαιρινά φρούτα μάς υποδέχεται ο Σεπτέμβριος: με τα πιο όψιμα από τα ροδάκινα (άφθονα στην αγορά, αν και τα περισσότερα ψυγείου και όχι καλά γινωμένα), τα βερίκοκα, τα καρπούζια, τα πεπόνια, τις βανίλιες και τα δαμάσκηνα, που σταδιακά, προς τα τέλη του μήνα, χάνουν από τη γλύκα. Σύκα και φραγκόσυκα, με τη μικρή σεζόν τους, είναι μεν αυτήν τη στιγμή σε φθίνουσα πορεία, μόνο από άποψη ποσότητας, αφού εξακολουθούν να είναι ολόγλυκα. Ετούτο το μήνα βρίσκουμε κυρίως σύκα Καλαμών από τη Μεσσηνία, αλλά και τα περιβόητα Κύμης από την Εύβοια. Τα αχλάδια βρίσκονται στο πικ τους. Από τον Αύγουστο έχουν ήδη ξεκινήσει τα ασυναγώνιστα Κρυστάλλια ή Τσακώνικα, τα Βουτυράτα, τα Κόσια και τα Σάντα Μαρία, ενώ λίγα αποθέματα ακόμη από Κοντούλες υπάρχουν σε κάποιες αγορές. Τη σκυτάλη σιγά-σιγά θα πάρουν άλλες ποικιλίες. Τα σταφύλιαβρίσκονται επίσης στο αποκορύφωμά τους, με κύρια ποικιλία την τραγανή σουλτανίνα (εκλεκτότερη της Πελοποννήσου και της Κρήτης), το Ραζακί (πολύ νόστιμα της Κρήτης) και, ακόμη, το αρωματικό Μοσχάτο Αμβούργου και τα όψιμα, φράουλα και σιδερίτης. Τώρα έχουμε φρέσκα αμύγδαλα, τα επονομαζόμενα και τσάγαλα, με πιο φημισμένα αυτά του Βόλου. Παράλληλα ξεκινάει η συλλογή και για τα πρώτα, τρυφερά καρύδια, κατάλληλα για γλυκό του κουταλιού, για τα κυδώνια, τα ρόδια και τα κάστανα.


Λαχανικά

Τα γλυκά καλοκαιρινά λαχανικά, από υπαίθριες καλλιέργειες, εξακολουθούν να μονοπωλούν τους πάγκους της λαϊκής: αγγούρια και αμπελοφάσουλα, αρμύρα, βλίτα και γλιστρίδα, κολοκύθια, μελιτζάνες, μπάμιες, πιπεριές και ντομάτες, από τους μποστανόκηπους όλης της Ελλάδας. Βρίσκουμε επίσης παντζάριααπό τις ανοιξιάτικες σπορές, πράσα, καρότα, πατάτες Νευροκοπίου και Σερρών. Από τα πρώτα χαρακτηριστικά φθινοπωριάτικα λαχανικά, η κίτρινη κολοκύθα έχει ξεκινήσει κυρίως στις νοτιότερες περιοχές, ήδη από τα τέλη του Αυγούστου.


Ψάρια και θαλασσινά

Τον πρώτο μήνα του φθινοπώρου στις θάλασσες αρμενίζουν τα γρι γρι και, λόγω των καλών καιρικών συνθηκών, ευνοείται το ψάρεμα με δίχτυα και παραγάδια. Ετσι, είναι καλή εποχή κυρίως για τα αφρόψαρα: αθερίνα, γαύρος, γόπα, ζαργάνα, κολιός, λυθρινάκια, μαρίδες, μελανούρια, πετρομπάρμπουνα, ροφός, σαρδέλα, σαφρίδια, σκουμπρί. Αλλά και για συναγρίδες, σφυρίδες, φαγκριά και χταπόδια. Ισχύει η επιτρεπόμενη περίοδος αλιείας για τις γυαλιστερές και για τα μύδια, όστρακα τα οποία έχουν περισσότερο φαΐ όσο κρατούν οι ζέστες. Οσονούπω ξεκινούν και τα νοστιμότερα καλαμάρια του έτους, εκ των οποίων εκείνα του Βόρειου Αιγαίου θεωρούνται από τα εκλεκτότερα. Απειλούμενα είδη όπως είναι ο κόκκινος τόνος, ο ξιφίας και ο γαλέος, είναι προτιμότερο να μην τα επιλέγουμε. Το ίδιο ισχύει και για τον γόνο (γαριδάκι, ψιλά ψαράκια, καλαμαράκια κ.λπ.) – τον αποφεύγουμε, επιμένοντας στο σύνθημα «αφήστε το γόνο να γίνει γονιός».

Πηγή