Μια αφαιρετική πρακτική απόλυτης εκγύμνωσης από τον πολιτισμικό μανδύα που μας περιβάλλει
Λέξεις : Στρατής Βογιατζής
Το οδοιπορικό μου στο Νεπάλ ολοκληρώθηκε με μια αίσθηση παράξενης νοσταλγίας: επέστρεψα σε ένα άγνωστο τόπο και κατοίκησα έναν ανοίκειο εαυτό που περιβάλλει το ταυτοτικό μου κουκούλι. Δεν ξέρω αν κάθε ταξίδι πηγάζει από μια συναισθηματική έλλειψη όπως λέει ο Νιζάν, αν είναι μια απονενοημένη πράξη φυγής από το καθημερινό μας μάτριξ, ή σημαίνει υπάκουη για αέναη κίνηση την οποία προστάζει ο κυνηγός-τροφοσυλλέκτης που κυοφορούμε μέσα μας.
Προσωπικά ταξίδεψα σε αυτήν την απίθανη χώρα ύστερα από πρόσκληση να μετέχω σε μια καλλιτεχνική φιλοξενία, αλλά και μια εσωτερική ανάγκη πραγμάτωσης ενός πνευματικού ταξιδιού στις παρυφές του εαυτού. Στο Νεπάλ πέρασα χρόνο στην αρχαία πόλη του Πατάν αναζητώντας τα ίχνη από τις mahavidyas, τις θεές μάγισσες που στοιχειώνουν την πόλη, γνώρισα αναρχικούς που πιστεύουν στα πνεύματα, διαλογίστηκα με μοναχούς σε βουδιστικά μοναστήρια, περπάτησα σε αρχαία δάση και μεγαλειώδη βουνά και βρέθηκα σε απομακρυσμένα χωριά με μαοϊστές χωρικούς.
Κυρίως καταδύθηκα μέσα από το διαλογισμό σε έναν εσώτερο εαυτό που χάσκει ασύνορος μέσα στην πεπερασμένη μου ταυτότητα. Εκεί η αλήθεια είναι μια εσωτερική και ανεξήγητη επαφή, χωρίς μορφή, περιεχόμενο και λέξεις να την περιγράψουν.
Έμαθα για την βουδιστική παράδοση της Mahayana η οποία δίνει αξία στο emptinesss σαν ένα κατώφλι – πέρασμα στην αληθινή, πραγματική μας φύση που είναι πελώρια, ασχημάτιστη, ακατανόμαστη και ειρηνική: είναι η Buddha φύση μας.
Το εγώ εκεί είναι εμπόδιο, τα σημαινόμενα γίνονται σημαίνοντα, η παροδικότητα ξεσαρθρώνει τις στιβαρές ιεραρχήσεις, η γλώσσα φυλλορροεί και ο θάνατος είναι ο στόχος για την γέννηση μιας νέας μη-ταυτοτικής ύπαρξης. Όταν το τίποτα πραγματώνεται λέει ένα βουδιστικό ρητό τίποτα δεν μένει ανολοκλήρωτο. Πώς όμως κανείς προερχόμενος από μια κουλτούρα της κατάκτησης και της επιβολής όπου μαθαίνει από νωρίς να εισβάλει στους χώρους σαν κουρσάρος μπορεί να είναι παρών και απών, να κατοικεί στην ανυπαρξία και να εισέρχεται στους ιερούς χώρους του Πραγματικού βαδίζοντας στις μύτες των ποδιών του;
Ένας προγραμματισμός μας ωθεί διαρκώς να ταξινομούμε και να κρίνουμε, να στερεώνουμε τους πασσάλους των νοητικών μας ιεραρχήσεων βαθιά στο χώμα ώστε να ορίζουμε την επικράτεια μας. Περνάμε τις μέρες μας κουβαλώντας το φορτίο της ταυτότητας μας, σαν τους πραματευτάδες που κουβαλούνε την πραγματεία τους, ανήμποροι να το αποθέσουμε σε μια γωνία για να πάρουμε μια ανάσα. Ταξίδεψα με ένα περιπλανώμενο ζεν βουδιστή μοναχό τον Αnuj, ένα άχρονο πλάσμα που άπλωνε τη μάτια του με ανεπαίσθητο τρόπο στον κόσμο, που περπατούσε απαλά χωρίς να κάνει φασαρία, μια φασματική παρουσία που διαπερνούσε τον κόσμο χωρίς να αφήνει ίχνη. Μαζί περπατήσαμε στo δάσος της Shivanpuri και μου έμαθε να περπατάω με επίγνωση (mindfulness) συντονίζοντας την ενσώματη αναπνοή μου με τον αρχέγονο ρυθμό της γαίας.
Στο Ζεν βουδισμό παρατηρούν το εγωκεντρικό, ανήσυχο μυαλό, το ανατέμνουν, αφαιρούν τις δικλείδες του, το εξαγνίζουν ώστε αποδράσει από το κλουβί των δυαδικοτήτων: να βρεθεί σε ένα χώρο πέρα από το σωστό και το λάθος, σε μια εφήμερη ευθραυστότητα όπου η ανυπαρξία γεννάει την ύπαρξη και όλα συνδέονται με μηστηριώδη, αδιόρατα νήματα.
Ενώ ο καθένας μας στις δυτικές κοινωνίες εκπορεύεται από μια συσσωρευτική ενόρμηση υπακούοντας σε μια πληθωριστική ελευθερία να πάμε πότε εδώ και πότε εκεί, η “επιστροφή στην πηγή” στον βουδισμό είναι το ζητούμενο: μια αφαιρετική πρακτική απόλυτης εκγύμνωσης από τον πολιτισμικό μανδύα που μας περιβάλει, μια επιστροφή στην αθωότητα που είναι η Βuddha φύση μας, γεμάτη από bliss και compassion για τον εαυτό μας και τον άλλον.
Το ταξίδι ολοκληρώθηκε και κυρίως θυμάμαι την προτροπή του Αnuj καθώς περπατούσαμε σιωπηλοί στη Shivanpuri να βαδίζω απαλά χωρίς να κάνω θόρυβο μήπως είμαι τυχερός και φευγαλέα συναντήσω το ντροπαλό πλάσμα του δάσους.
