Ο 29χρονος Πίντο από την Κένυα μας συστήνει την πατρίδα του και μιλά για τη νέα του ζωή στην καρδιά της Ευρώπης.
Η Κένυα είναι ένα πανέμορφο κράτος στην ανατολική ακτή της Αφρικής, ευρέως γνωστό ως κορυφαίος προορισμός για σαφάρι. Φιλοξενεί εντυπωσιακή άγρια ζωή και έχει περισσότερα από 50 εθνικά πάρκα. Πριν γίνει ανεξάρτητο κράτος το 1963, υπήρξε για μισό αιώνα βρετανικό προτεκτοράτο. Πριν από τους Βρετανούς, είχαν περάσει από την Κένυα για λίγο και οι Πορτογάλοι, και πολύ παλαιότερα οι Άραβες. Πρόσφατα είχα τη χαρά να γνωρίσω τον Πίντο, έναν 29χρονο μηχανικό περιβάλλοντος και ποδοσφαιριστή, που έχει ζήσει όλη του τη ζωή στην Κένυα, με εξαίρεση τα τελευταία τρία χρόνια, που ζει και σπουδάζει στο Βέλγιο. Μεγάλωσε σε ένα μικρό χωριό κοντά στη λίμνη Βικτόρια, μέχρι που έφυγε για σπουδές. Το όνειρό του είναι να αξιοποιήσει το ταλέντο του ώστε να βρίσκει βιώσιμες λύσεις στα προβλήματα της ανθρωπότητας.
Γεννήθηκα σε ένα χωριό που λέγεται Μακάλντερ (Macalder) στα νοτιοδυτικά της Κένυας, κοντά στις όχθες της λίμνης Βικτόρια. Εκεί ζουν οι γονείς μου, εκεί έζησαν οι παππούδες, οι προπαππούδες και όλοι οι Λούο πρόγονοί μου (σ.σ. «Λούο» είναι η εθνοτική ομάδα από την οποία προέρχεται ο Πίντο, μία από τις δεκάδες της Κένυας). Κοντά στο χωριό μου περνάει το ποτάμι Κούτζα (Kuja), που εκβάλλει στη λίμνη. Θυμάμαι σαν παιδί πως από το ποτάμι και τη λίμνη παίρναμε νερό, το οποίο κουβαλούσαμε σε εικοσάλιτρα πλαστικά κοντέινερ με γαϊδουράκια μέχρι το χωριό. Όταν τελείωσα το σχολείο, σπούδασα με κρατική υποτροφία περιβαλλοντικές επιστήμες στο Πανεπιστήμιο του Ναϊρόμπι. Αφού πήρα το πτυχίο μου, άρχισα να ψάχνω για μεταπτυχιακό και έκανα αίτηση για υποτροφία στο Πανεπιστήμιο της Γάνδης. Έγινα δεκτός και τα τελευταία τρία χρόνια ζω στο Βέλγιο.
Πώς ήταν η μετακόμιση από τη μία ήπειρο στην άλλη; Υπάρχουν μεγάλες διαφορές πολιτισμικά;
Με το που πάτησα το πόδι μου στο αεροδρόμιο των Βρυξελλών, ένιωσα πως τα πάντα εδώ είναι εντελώς διαφορετικά. Οι άνθρωποι πορεύονται κάπως μόνοι, σε αντίθεση με την αίσθηση της κοινότητας και του «μαζί» που είχα συνηθίσει στην Κένυα. Ένα απλό παράδειγμα είναι ότι στην Κένυα δεν θα βάλεις GPS στο κινητό, απλώς θα ρωτήσεις κάποιον να σου δώσει οδηγίες. Είναι πολύ πιο εύκολο να μιλήσεις σε έναν άγνωστο, λες και ήδη γνωρίζεστε.
Επίσης στην Κένυα δεν τρώμε μακαρόνια! Τα ζυμαρικά είναι φαγητό κυρίως της μεσαίας τάξης ή των πλουσίων. Για ένα παιδί σαν εμένα, που μεγάλωσα σε χωριό, τα μακαρόνια θα τα έβρισκα μόνο αν πήγαινα στην πόλη. Η διατροφή είναι από τις πιο μεγάλες διαφορές. Όταν ήρθα στο Βέλγιο, συνειδητοποίησα πως πολλά φαγητά που νόμιζα ότι είναι των πλουσίων τελικά τα τρώνε όλοι. Στην Κένυα –και ειδικά στην επαρχία– τρως κυρίως ό,τι καλλιεργείται τοπικά.
Στα διεθνή γινόμαστε μια γροθιά και είμαστε Κενυάτες, ενώ στα εσωτερικά ζητήματα είμαστε ακόμη χωρισμένοι σε εθνοτικά στρατόπεδα και πολύ τοπικιστές, και αυτό φαίνεται πολύ στις εκλογές. Οι περισσότεροι ψηφίζουν με βάση την καταγωγή. Είναι περίεργο, γιατί τα περισσότερα κράτη της Αφρικής είναι πρόσφατη επινόηση των Βρετανών και των άλλων Ευρωπαίων που είχαν χωρίσει την ήπειρο σε αποικίες και μετά έφυγαν.
Ο 29χρονος Πίντο από την Κένυα είναι μηχανικός περιβάλλοντος και ποδοσφαιριστής.
Πώς νιώθουν οι περισσότεροι Κενυάτες για τους Βρετανούς και τους Πορτογάλους;
Οι Πορτογάλοι έμειναν για λίγο και είχαν βάσεις μόνο σε παραθαλάσσια μέρη, κυρίως για το εμπόριο. Επειδή αυτό συνέβη αιώνες πριν, δεν υπάρχουν αρνητικά συναισθήματα απέναντί τους. Η ιστορία με τους Βρετανούς είναι πιο πρόσφατη, αλλά υπάρχουν καλές σχέσεις και συνεργασία μεταξύ των κρατών σήμερα. Όσοι Κενυάτες δεν γνωρίζουν καλή ιστορία δεν έχουν ιδιαίτερα έντονες απόψεις για το αποικιακό παρελθόν. Η ευθύνη για την κατάσταση της χώρας επιρρίπτεται πλήρως στις κυβερνήσεις λόγω διαφθοράς. Υπάρχει η φιλοσοφία «τι Κενυάτες πολιτικοί, τι Βρετανοί κατακτητές, τα ίδια χάλια». Αν έχεις καλές ιστορικές γνώσεις, μπορείς να δεις τις πληγές που έχει αφήσει πίσω αυτή η περίοδος, οι οποίες μας δυσκολεύουν ακόμη. Όταν ήρθαν οι Βρετανοί, διαχώρισαν τον αριστοκρατικό και πλούσιο ντόπιο πληθυσμό από τον φτωχό. Σε άλλες περιοχές έμεναν οι πλούσιοι, σε άλλες οι φτωχοί, ενώ υπήρχαν προνομιούχες ομάδες, που μέχρι σήμερα βρίσκονται στην εξουσία. Αυτός ο διαχωρισμός, που ξεκίνησε τότε, μας ακολουθεί και τώρα σε έναν βαθμό.
Η Κένυα έχει μεγάλη ποικιλία από τοπία – βουνά, ποτάμια, πεδιάδες, παραλίες, σαβάνες. Πού περνούν τον ελεύθερο χρόνο τους οι Κενυάτες ανάλογα με την εποχή;
Λόγω της θέσης της Κένυας πάνω στον ισημερινό, οι εποχές δεν είναι τέσσερις όπως στην Ευρώπη. Ο χρόνος χωρίζεται σε δύο μεγάλες περιόδους: την ξηρή-ζεστή και αυτή των βροχών. Το μεγαλύτερο τουριστικό θέρετρο για τους Κενυάτες –και όχι μόνο– είναι οι παραλίες της Μομπάσα, που βρέχεται από τον Ινδικό Ωκεανό. Τον Δεκέμβριο φιλοξενεί φεστιβάλ και δραστηριότητες και πολύς κόσμος πηγαίνει εκεί. Εκτός αυτού, κάνουμε συχνά εξορμήσεις στη φύση και πεζοπορίες σε μονοπάτια. Γενικά δεν είναι μόνο η άγρια ζωή που έχει ενδιαφέρον, είναι και τα τοπία που συναντάς.
Στην Κένυα υπάρχει το δεύτερο ψηλότερο βουνό της Αφρικής μετά το Κιλιμάντζαρο, το όρος Κένυα (5.199 μ.). Έχεις πάει ποτέ;
Δεν έχει τύχει. Η Κένυα είναι μεγάλη και, όπως θα δεις στον χάρτη, το ταξίδι από τη Μακάλντα μέχρι το όρος Κένυα είναι μακρύ. Το μόνο ορεινό τοπίο που έχω επισκεφθεί είναι τα βουνά Τσάβο, ένα τέλειο μέρος στα νότια της χώρας, με ωραία μονοπάτια.
Σίγουρα η Μομπάσα για τις παραλίες της. Είναι η πόλη με τις περισσότερες διεθνείς πτήσεις και η πιο όμορφη! Υπάρχουν αρχιτεκτονήματα με επιρροές από τους Πορτογάλους αλλά και τους Άραβες. Επίσης, είναι η γενέτειρα των σουαχίλι, που κατά κάποιον τρόπο «ενώνει» τις διαφορετικές φυλές της ανατολικής ακτής. Είναι η επίσημη γλώσσα μας μαζί με τα αγγλικά και επινοήθηκαν για τη συνεννόηση των ντόπιων με τους Άραβες.
Θα πρότεινα οπωσδήποτε και την πρωτεύουσα, το Ναϊρόμπι, για τη φοβερή νυχτερινή ζωή και το ωραίο κέντρο με τους ουρανοξύστες. Έχει ενδιαφέρον το γεγονός ότι ο τύπος των κτιρίων αλλάζει όσο απομακρύνεσαι από το κέντρο της πόλης – και αυτό αντικατοπτρίζει τις διαφορετικές κοινωνικές τάξεις.
Επίσης, αξίζει τον κόπο μια επίσκεψη στις όχθες της λίμνης Βικτόρια. Τα εστιατόρια βγάζουν τραπέζια δίπλα στο νερό και σερβίρουν φρέσκο ψάρι.
Και ποια τρία φαγητά θα μου πρότεινες να δοκιμάσω;
Αν κάνεις αυτή την ερώτηση σε δέκα Κενυάτες, μπορεί να λάβεις δέκα διαφορετικές απαντήσεις, γιατί η κουζίνα αλλάζει ανάλογα με την εθνοτική ομάδα στην οποία ανήκει κανείς. Θα δοκιμάσεις σίγουρα «ουγκάλι», έναν συνοδευτικό πηχτό χυλό που χρησιμοποιούμε όπως εσείς το ψωμί. Επίσης, θα πρότεινα το πιλάου, ένα πιάτο με μοσχάρι, ρύζι, κόκκινη σάλτσα και μπαχαρικά, τα ντόπια κενυατικά κοτόπουλα και το νιάμα τσόμα, τη δική μας εκδοχή μπάρμπεκιου, που είναι και το πιο γνωστό στριτ φουντ!
Αν μπορούσες να αλλάξεις κάτι στην Κένυα, τι θα ήταν αυτό;
Τη διαφθορά. Θα άλλαζα τον τρόπο που λειτουργεί το κράτος ώστε να μην είναι καν εφικτό να κλέψει δημόσιο χρήμα κάποιος πολιτικός. Δεν καταλαβαίνω γιατί δεν ψηφιοποιούμε τα κράτη με τρόπο που η διαχείριση και η ροή του χρήματος να γίνονται με απόλυτη διαφάνεια.
Τι ονειρεύεσαι για το μέλλον;
Από μικρός το όνειρό μου ήταν να ασχοληθώ με το περιβάλλον και να γίνω μηχανικός. Όσο μεγάλωνα, μου γινόταν όλο και πιο σαφές. Μέσα από τις σπουδές μου έχω αποκτήσει τη θεωρητική γνώση και τώρα το πλάνο μου είναι να αποκτήσω εμπειρία στο πεδίο. Nα βρω δουλειά στην Ευρώπη σε κάποια εταιρεία που ασχολείται με τη βιωσιμότητα και, σε μερικά χρόνια να κάνω πράγματα για τους ανθρώπους πίσω στην Κένυα. Το νερό είναι μεγάλο ζήτημα. Πολλά παιδιά αρρωσταίνουν λόγω μολυσμένου νερού. Και η ζωή τα έφερε έτσι που πλέον έχω ειδίκευση σε θέματα νερού και ύδρευσης. Το λέω και στο βιογραφικό μου: θέλω να αξιοποιώ τον επαγγελματισμό μου ως υπηρεσία στην ανθρωπότητα. Αυτός είμαι. Και αργότερα, όταν θα έχω μάθει και ζήσει πολλά, θέλω να γράψω και κάποια βιβλία.
