Νάνος Βαλαωρίτης: τρία ποιήματα

Ο Νάνος Βαλαωρίτης γεννήθηκε στη Λωζάννη το 1921 και ήταν γιος του διπλωμάτη Κωνσταντίνου Βαλαωρίτη και της Κατερίνας Λεωνίδα. Ήταν δισέγγονος του ποιητή Αριστοτέλη Βαλαωρίτη και εγγονός του εφοπλιστή των Σπετσών Ιωάννη Λεωνίδα. Γράφει από μικρός, γνωρίζεται με τον Σεφέρη που τον προτρέπει να μετακομίσει στο Λονδίνο. Εκεί γνωρίζεται με τον Έλιοτ, τον Ωντέν, τον Ντύλαν Τόμας κ.α. Τα χρόνια από το 1954 ως το 1960 συμμετέχει στην ομάδα των «Σουρεαλιστών του Παρισιού».

Πολυγραφότατος καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του, ως και τον θάνατό του σε βαθιά γεράματα το 2019, απέσπασε πολλά βραβεία και τιμές (Κρατικό Βραβείο Ποίησης, Βραβείο Ουράνη, Μεγάλο Βραβείο Λογοτεχνίας κ.λ.π.). Τα τρία ποιήματα που δημοσιεύουμε σήμερα βρίσκονται στην ποιητική του συλλογή που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη «Ήλιος ο δήμιος μιας πράσινης σκέψης» και μπορείτε να το προμηθευτείτε από το βιβλιοπωλείο Fagottobooks Ζακύνθου 7, στη Λευκάδα.

Έκπληξη

Δεσπόζει στο λόφο της καρδιάς η ιδέα
Ότι θα ‘μαστε για πάντοτε κλεισμένοι εδώ
Γι’ αυτό παράγγειλα να ‘ρθει ο κλειδαράς
Να ‘ρθει αυτός ο μασκαράς να χτίσει
Τον άνεμο και τη βροχή επάνω στη σκεπή
Παράγγειλα να ‘ρθει μια ράφτρα
Με βελόνα και κλωστή να ράψει
Εμένα στο κρεβάτι μου
Τη μύγα στο ταβάνι
Τη λάμπα στο χαρτί
Τα λόγια μες στο στόμα
Και του ήλιου την ανταύγεια
Στα πυρόξανθα μαλλιά της.

Δευκαλίων

Τώρα λοιπόν συντρίμμια ο ουρανός
Μας έπεσε κατακέφαλα. Σε απόσταση
Δύο μιλίων μόλις από την ακτή
Θαλασσοδέρνεται ένα πλοίο. Τι τα θες
Τι τα κοιτάς ετούτα τα ναυάγια
Κι απ’ τα παράθυρα των πύργων της άλλης εποχής
Σε λίγο η κόρη θα φανεί για να κοιτάξει
Να περισώσει ό,τι μπορεί από τη συμφορά
Να μάσει τ’ άρμενα και τα πανιά τα δόντια και τα δάχτυλα
Να ντύσει τα γυμνά τους κόκκαλα με ιμάτια.
Συντετριμμένος κάθεται ο ομιλητής και σκέπτεται
Έναν καιρό που οι άνθρωποι ήταν αδερφωμένοι
Με το ρολόι του λιμανιού που χτύπαγε τις ώρες
Της μάταιας τούτης ιστορίας ενός ναυαγού
Που σώθηκε απ’ τον πανάρχαιο κατακλυσμό
Ρίχνοντας μαύρη πέτρα πίσω του.

Αυτονόητο

Κάτω απ’ τα πόδια μας κυκλοφορούν υπονοούμενα
Που διέρχονται όπως κοπάδια βουβαλιών ποτάμια
Διασχίζοντας τις ομιλίες μας τις καθημερινές.
Δίχως άλλο θα διακλαδώνονται με άλλους κόσμους
Πιο ευτυχισμένους όπου οι νιοι κι οι νιες
Είναι καθρέφτες των ματιών ο ένας του άλλου.

 

Ερανιστής των ποιημάτων: Δημήτρης Βεργίνης