Πώς ήταν ο τουρισμός στην αρχαιότητα;

Κι οι αρχαίοι συνέρρεαν σε τουριστικούς προορισμούς για τους ίδιους ακριβώς λόγους που το κάνουμε κι εμείς σήμερα. Να πού πήγαιναν και τι έκαναν

Στις μέρες μας, τα αρχαία μνημεία αποτελούν τους πιο δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς στον κόσμο αφού επιτρέπουν στους επισκέπτες να φανταστούν πώς θα ήταν η ζωή χιλιάδες χρόνια πριν. Αλλά αυτό δεν είναι ένα σύγχρονο φαινόμενο. Και οι ίδιοι οι αρχαίοι συνέρρεαν σε τουριστικούς προορισμούς για τους ίδιους ακριβώς λόγους που το κάνουμε κι εμείς σήμερα: για να γνωρίσουν νέους τόπους, να ψυχαγωγηθούν και να χαλαρώσουν.

1. Οι θαυμαστές του Ομήρου επισκέπτονταν την Τροία

Photo: CherryX / Wikimedia Commons / CC BY-SA 3.0

Η Τροία είχε γίνει τουριστικός προορισμός για επισκέπτες από όλο τον αρχαίο κόσμο. Επειδή οι Ρωμαίοι πίστευαν ότι ο πολιτισμός τους προερχόταν από τους Τρώες, η πόλη ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής κατά τη διάρκεια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Με την έλευση του Χριστιανισμού, καθώς και λόγω των σεισμών, η τοποθεσία τελικά εγκαταλείφθηκε και ξεχάστηκε μέχρι τη σύγχρονη εποχή.

2. Οι Κολοσσοί του Μέμνονα καλύπτονται από γκράφιτι

Photo: MusikAnimal / Wikimedia Commons / CC BY-SA 4.0

Οι Κολοσσοί του Μέμνονα είναι δύο αγάλματα από χαλαζίτη με ύψος 18 μέτρα, που απεικονίζουν τον Φαραώ Αμένωφις Γ΄ (1388-1350 π.Χ.) καθισμένο σε θρόνο. Τα αγάλματα ήταν δημοφιλής τουριστικός προορισμός. Ο Στράβωνας και ο Παυσάνιος αναφέρουν ότι ένα από τα αγάλματα έβγαζε έναν μυστηριώδη ήχο ενώ οι τουρίστες σκάλιζαν συχνά γκράφιτι στα αγάλματα επειδή πίστευαν ότι θα τους έφερνε τύχη. Οι αρχαιολόγοι έχουν εντοπίσει 108 γκράφιτι στα ελληνικά και τα λατινικά.

3. Βασιλιάδες και αυτοκράτορες επισκέπτονταν συχνά τον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου

Photo: Sebastien Bourdon / Wikimedia Commons / Public Domain

Ακόμη και κατά τη διάρκεια της ζωής του, ο Μέγας Αλέξανδρος θεωρούνταν θρυλική φιγούρα εν μέρει χάρη στις στρατιωτικές του επιδόσεις και εν μέρει στη λατρεία της προσωπικότητας που καλλιέργησε ο ίδιος. Μετά το θάνατο του, η Αλεξάνδρεια έγινε αμέσως σημείο αναφοράς για ηγεμόνες και στρατιωτικούς ηγέτες από όλο τον γνωστό τότε κόσμο. Ο Ρωμαίος Αυτοκράτορας Αύγουστος επισκέφτηκε τον τάφο γύρω στο 30 π.Χ. και ζήτησε να τον ανοίξουν για να μπορέσει να δει από κοντά τα μουμιοποιημένα λείψανα. Πέρασε τα χέρια του πάνω από το πρόσωπο του Αλέξανδρου και κατά λάθος έσπασε τη μύτη του.

4. Οι Ρωμαίοι επισκέπτονταν συχνά το Στόουνχεντζ

Photo: garethwiscombe / Wikimedia Commons / CC BY 2.0

Πολλοί ιστορικοί αναρωτιούνται αν οι αρχαίοι Ρωμαίοι γνώριζαν την ύπαρξη Στόουνχεντζ. Ελάχιστες πηγές δείχνουν ότι γνώριζαν την ύπαρξή του, ενώ στην περιοχή έχουν βρεθεί ρωμαϊκά τεχνουργήματα, που σημαίνει ότι τουλάχιστον οι κάτοικοι της Ρωμαϊκής Βρετανίας το επισκέπτονταν συχνά. Ορισμένοι ιστορικοί πιστεύουν ότι ένα απόσπασμα από έργο του Διόδωρου του Σικελού περιγράφει συγκεκριμένα το Στόουνχεντζ.

5. Κάθε καλοκαίρι οι Ρωμαίοι επισκέπτονταν παραθαλάσσιες πόλεις

Photo: Tommaso Ruiz / Wikimedia Commons / Public Domain

Οι πλούσιοι Ρωμαίοι περνούσαν την άνοιξη στις παραλίες και τα καλοκαίρια στα βουνά. Η πιο δημοφιλής παραθαλάσσια περιοχή ήταν ο Κόλπος της Νάπολης από την Κύμη ως τη χερσόνησο του Σορέντο. Η Πομπηία ήταν δημοφιλές ρωμαϊκό θέρετρο μέχρι που θάφτηκε στην ηφαιστειακή σκόνη λόγω της έκρηξης του Βεζούβιου το 79 π.Χ.

6. Ο Παυσανίας έγραψε τουριστικό οδηγό για την Ελλάδα

Photo: Biblioteca Medicea Laurenziana / Wikimedia Commons / Public Domain

Το έργο του Παυσανία «Ελλάδος Περιήγησις» χρησίμευσε ως τουριστικός οδηγός για τους ταξιδιώτες. Αποτελείται από 10 βιβλία, το καθένα από τα οποία καλύπτει διαφορετική περιοχή της Ελλάδας. Για τους αρχαίους Ρωμαίους του δεύτερου αιώνα, που ανακάλυπταν εκ νέου τον  ελληνικό πολιτισμό ως πηγή γνώσης και σοφίας (όπως ο ελληνόφιλος αυτοκράτορας Αδριανός), ο Παυσανίας ήταν εξίσου χρήσιμος με τους οδηγούς του Lonely Planet σήμερα.

7. Το θέρετρο Baiae ήταν η αρχαία Ίμπιζα

Photo: Mentnafunangann / Wikimedia Commons / CC BY-SA 3.0

Η ρωμαϊκή πόλη Baiae βρίσκεται στον κόλπο του Pozzuoli, κοντά στη Νάπολη και ήταν ένα από τα πιο δημοφιλή παραθαλάσσια θέρετρα για τους πλούσιους Ρωμαίους. Από τον δεύτερο αιώνα π.Χ. επισκέπτονταν τα ιαματικά λουτρά της αναζητώντας θεραπείες για διάφορες ασθένειες, ενώ τον πρώτο αιώνα μ.Χ., η περιοχή είχε γίνει το ρωμαϊκό αντίστοιχο της Ίμπιζα. Ο Σέξτος Προπέρτιος το ονόμασε «άντρο της ασέβειας και της ακολασίας», ενώ ο Σενέκας το αποκάλεσε «δίνη πολυτέλειας» και «λιμάνι ανηθικότητας».

8. Στο Ασουάν διοργάνωναν θεάματα για τους επισκέπτες

Photo: Mohammed Moussa / Wikimedia Commons / CC BY-SA 4.0

 Η αρχαία αιγυπτιακή πόλη Συήνη (σημερινό Ασουάν), που βρίσκεται κοντά στον πρώτο καταρράκτη του Νείλου, ήταν η έδρα μιας ομάδας βαρκάρηδων που έκαναν ακροβατικά προς τέρψη των θεατών. Σύμφωνα με τον Ρωμαίο ιστορικό Στράβωνα, οι βαρκάρηδες πλησίαζαν τα ορμητικά σημεία του καταρράκτη και μετά άφηναν τις σχεδίες τους να παρασυρθούν από πάνω τους, προσποιούμενοι ότι χάνουν τον έλεγχο.

κείμενο: Δημήτρης Καβατζικλής

πηγή