Γκαλεάνο: Οι λέξεις

«Ένα βασίλειο με τις χαμένες λέξεις; Πού σε περιμένουν άραγε οι λέξεις που δεν κατάφερες ν’ αρθρώσεις;»

«Ό,τι δεν έχει γεννηθεί δεν μπορείς να το εξηγήσεις, δεν γίνεται αντιληπτό: το αισθάνεσαι, το νιώθεις να πάλλεται, μόνο όταν σκιρτήσει». Στο βιβλίο «Οι λέξεις ταξιδεύουν», ο Εδουάρδο Γκαλεάνο, αφηγείται μύθους και θρύλους του χθες και του σήμερα. Αγάπη και μίσος, μνήμη και λήθη, ουτοπία και πραγματικότητα, μουσική και σιωπή, όλα εξερευνώνται με κοινή συνισταμένη το ταξίδι και συνομιλητή τον λαϊκό χαράκτη Χοσέ Φρανσίσκο Μπόρχες. Ανάμεσα στους μύθους, ως λογοτεχνικά σχόλια, ξεπροβάλλουν και στοχασμοί όπως οι παρακάτω:

[Λίγα λόγια για τη μνήμη (Ι)] Στην όχθη μιας άλλης θάλασσας, ένας άλλος αγγειοπλάστης αποσύρεται λόγω ηλικίας…. Ο νέος αγγειοπλάστης δεν φυλάει το όμορφο κεραμεικό σκεύος για να το κοιτάζει και να το θαυμάζει, αλλά το πετάει στο πάτωμα να σπάσει, και μαζεύει τα αμέτρητα μικρά κομματάκια, που τα ανακατεύει μέσα στον δικό του πηλό.

[Η ιστορία της μοιραίας συνάντησης ανάμεσα στον ληστή της ερήμου και τον μετανιωμένο ποιητή] Ο ποιητής Σαμπίνο, τροβαδούρος στις υπαίθριες αγορές, στα απομακρυσμένα από την ακτή χωριά, τραγουδούσε τις προφητείες της κόκκινης αγελάδας. Η αγελάδα, που στα όνειρά του πετούσε, του είχε πει ότι η έρημος θα γίνει θάλασσα, κι ότι θα πρασινίσουν τα βροχοτόπια, και πως εκείνοι που ήξεραν, γνώριζαν ότι θα έρθει ο καιρός που θα γεννιέσαι δίχως να πεθαίνεις, κι ότι όλες οι μέρες θα είναι Κυριακή….

[Περί απαγορεύσεων] “Στον τοίχο μιας ταβέρνας στη Μαδρίτη υπάρχει μια πινακίδα που λέει: “Απαγορεύεται το τραγούδι” Στον τοίχο του αεροδρομίου του Ρίο ντε Ζανέιρο υπάρχει μια πινακίδα που λέει: “Απαγορεύεται να παίζετε με τα καροτσάκια” Με άλλα λόγια: υπάρχει ακόμα κόσμος που τραγουδά, και κόσμος που παίζει”

[Λίγα λόγια για τη λέξη] Ο Χαβιέρ Βιγιαφάνιε μάταια ψάχνει τη λέξη που του έφυγε λίγο πριν προλάβει να την πει. Πού να πήγε αυτή λέξη, που την είχε στην άκρη της γλώσσας του; Να υπάρχει άραγε κάποιο μέρος όπου συγκεντρώνονται οι λέξεις που κατάφεραν να το σκάσουν; Ένα βασίλειο με τις χαμένες λέξεις; Πού σε περιμένουν άραγε οι λέξεις που δεν κατάφερες ν’ αρθρώσεις;

[Λίγα λόγια για την ουτοπία] Βρίσκεται στον ορίζοντα, λέει ο Φερνάντο Μπίρι. Πλησιάζω δυό βήματα, κι εκείνη απομακρύνεται δυο βήματα. Περπατώ δέκα βήματα, κι ο ορίζοντας κάνει πίσω άλλα δέκα. Όσο κι αν προχωρήσω, δεν θα τη φτάσω ποτέ. Σε τι χρησιμεύει η ουτοπία; Γι’ αυτό ακριβώς: για να προχωράμε.

Ο Εδουάρδο Γκαλεάνο (3 Σεπτεμβρίου 1940 – 13 Απριλίου 2015) ήταν συγγραφέας, χρονικογράφος και δημοσιογράφος. Από τα πιο γνωστά έργα του είναι: Οι ανοιχτές φλέβες της Λατινικής Αμερικής, Μέρες και νύχτες αγάπης και πολέμου, Ένας κόσμος ανάποδα. Ο Γκαλεάνο ήταν επίσης θερμός υπερασπιστής των κοινωνικών και πολιτικών ελευθεριών και ένωσε τη φωνή του με νομπελίστες συγγραφείς όπως οι Gabriel Garcia Marquez, Marco Benedetti, Mayra Montero. Έχει τιμηθεί με το βραβείο Casa de las Americas, το American Book Award και με το Βραβείο για την Πολιτισμική Ελευθερία του Ιδρύματος Λάναν.

Πηγή