Από την Ελευθερία Αλαβάνου
Εικονογράφηση Φίλιππος Αβραμίδης
Παράγουμε λιγότερα απορρίμματα, αναζητούμε περισσότερες «έξυπνες» λύσεις και επιστρέφουμε στις DIY επιλογές των γιαγιάδων μας.
Έχει τύχει ποτέ να πάρετε σαν σουβενίρ από το κατάλυμα των διακοπών σας μια πετσέτα; Μια ζαχαριέρα; Ένα σετ μαχαιροπίρουνα; Κακώς, ειδικά αν είστε οικολόγος. Γιατί το ξενοδοχείο, βλέποντας τις απώλειες, ενδεχομένως να στραφεί σε εναλλακτικές, πιο οικονομικές λύσεις: σε πλαστικά μαχαιροπίρουνα, χάρτινα φακελάκια ζάχαρης ή φθηνές πετσέτες μιας χρήσης. Η συμπεριφορά του ταξιδιώτη είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την οικολογική (ή μη) πολιτική μιας τουριστικής επιχείρησης, και όχι μόνο σε παραδείγματα όπως το παραπάνω. Γίνεται και το αντίστροφο: να επιβραβεύσουμε τις σωστές πολιτικές. Τα ξενοδοχεία που διαθέτουν πιστοποίηση Green Key, τα καφέ που έχουν αντικαταστήσει τα πλαστικά καλαμάκια με μεταλλικά ή από μπαμπού, τα μπαρ που ανακυκλώνουν τις φιάλες τους, τις ψαροταβέρνες που αρνούνται να σερβίρουν υπεραλιευμένα ψάρια –όπως ο ξιφίας– ή προστατευόμενα είδη –όπως οι πετροσωλήνες–, τα εστιατόρια που δεν «έχουν τα πάντα», αλλά διαθέτουν ένα συμμαζεμένο μενού με πιάτα όσο γίνεται από εποχικά, τοπικά υλικά, τα οποία δεν χρειάζεται να μεταφερθούν από την άλλη άκρη του πλανήτη, επιβαρύνοντας την ατμόσφαιρα με αέρια θερμοκηπίου. Και που στο τέλος της ημέρας κομποστοποιούν.
Τι άλλο μπορούμε να κάνουμε; Να ρωτάμε. Όταν βρούμε τραπέζι στο φημισμένο ταβερνάκι του νησιού και δούμε στον κατάλογο «βιολογική σαλάτα από το μποστάνι μας», να μάθουμε πόσο παραγωγικό είναι αυτό το μποστάνι. Επαρκούν τα ζαρζαβατικά του για την αυξημένη καλοκαιρινή κατανάλωση; Υπάρχουν τοπικοί παραγωγοί βιολογικής καλλιέργειας με τους οποίους θα μπορούσε να συνεργαστεί ο μαγαζάτορας; Η ουσία δεν βρίσκεται σε μια ειλικρινή ή κατατοπιστική απάντηση, αλλά στο να καταλάβει ο ιδιοκτήτης ότι η «ηθική» διάσταση της τροφής είναι σημαντική και ότι ως πελάτες είμαστε διατεθειμένοι να πληρώσουμε για να τη διασφαλίσουμε.
Και αφού έχουμε ήδη ανοίξει κουβέντα, δεν θα ντραπούμε στο τέλος της βραδιάς να ζητήσουμε το φαγητό που περίσσεψε, για να το φάμε την επομένη ως δεκατιανό στην παραλία, όπως έκαναν επί χρόνια οι ελληνικές οικογένειες. Η διαφορά είναι ότι σήμερα, στην εποχή της κλιματικής αλλαγής, θα παρακαλέσουμε να μη μας το βάλουν σε αλουμινένια ταψάκια μιας χρήσης, αλλά στα δικά μας επαναχρησιμοποιούμενα τάπερ. Πέρα από αυτά που βλέπουν οι άλλοι, όμως, υπάρχουν και οι αθέατες προσωπικές στιγμές. Όταν στο ξενοδοχείο αφήνουμε το νερό του μπάνιου να τρέχει αλόγιστα, γιατί είναι χαλαρωτικός ο κελαρυστός ήχος του. Όταν δίνουμε την πετσέτα του μπάνιου καθημερινά για πλύσιμο, αντί να τη χρησιμοποιήσουμε μέχρι να λερωθεί. Όταν δεν ασχολούμαστε με το πόσο καίει το Α/C, επειδή είναι στο όνομα κάποιου άλλου ο λογαριασμός ρεύματος. Ωραίες οι ένοχες απολαύσεις των διακοπών, όμως ένας συνειδητοποιημένος ταξιδιώτης ξέρει ότι προέκταση των πράξεών του είναι η ενδυνάμωση ή η αποδυνάμωση της αντοχής της Γης.
ΕΙΧΑΤΕ ΣΚΕΦΤΕΙ ΟΤΙ…
Το Zero Waste Athens* μας δίνει συμβουλές για το πώς να γίνουμε πιο υπεύθυνοι ταξιδιώτες.
ΤΑΞΙΔΙΩΤΙΚΟ ΝΕΣΕΣΕΡ
Αγοράζουμε τα καλλυντικά (σαμπουάν, μαλακτική, αφρόλουτρο, κρέμα σώματος και προσώπου, αντηλιακό) χύμα και χρησιμοποιούμε τις δικές μας συσκευασίες, δηλαδή οτιδήποτε υπάρχει ήδη μέσα στο σπίτι (παλιά βαζάκια μαρμελάδας ή μελιού, μπουκαλάκια ούζου, κ.λπ.). Αν δεν έχουμε τίποτα στο σπίτι, αγοράζουμε μικρά γυάλινα βαζάκια, όχι όμως πλαστικά. Επίσης, καταργούμε τα αναλώσιμα καλλυντικά από πλαστικό (π.χ. μπατονέτες) και επιλέγουμε προϊόντα από μπαμπού.
DIY ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΑ
Οι λάτρεις του DIY (Do It Yourself) παρασκευάζουμε τα καλλυντικά μόνοι μας (πολλά blogs ασχολούνται με το θέμα, όπως είναι το www.diynatural.com, όπου υπάρχουν «συνταγές» για τα πάντα: από αποσμητικά μέχρι εντομοαπωθητικά).
ΚΑΦΕΣ ΣΤΟ ΧΕΡΙ
Στις διακοπές έχουμε μαζί μας θερμός ή επαναχρησιμοποιούμενα ποτήρια, στα οποία ζητάμε να μας βάλουν τον καφέ, τον χυμό ή το smoothie που αγοράζουμε στο χέρι. Το ίδιο ισχύει και για τα καλαμάκια (στην αγορά πωλούνται καλαμάκια από ατσάλι, γυαλί, μπαμπού ή ακόμα και σιτάρι, βλ. staramaki). Αν το ξεχάσουμε, ζητάμε το ρόφημά μας χωρίς καλαμάκι!
ΠΙΚΝΙΚ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΛΙΑ
Για τα σάντουιτς και τα τοστ, αντί αλουμινόχαρτου, προτιμάμε οικολογικά περιτυλίγματα (π.χ. από μελισσοκέρι). Επίσης, καλό είναι να έχουμε μαζί μερικές πάνινες πετσέτες, για να αποφύγουμε τις χαρτοπετσέτες.
ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΟ ΣΤΟ AIRBNB
Όταν νοικιάζουμε δωμάτιο ή σπίτι μέσω βραχυχρόνιας μίσθωσης, συνήθως στήνουμε ένα μικρό νοικοκυριό. Για τα ψώνια προτιμάμε λαϊκές και μανάβικα που πωλούν τα προϊόντα τους χύμα, τα οποία βάζουμε σε πάνινες τσάντες ή πάνινα σακουλάκια.
ΔΙΑΚΟΠΕΣ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ
Υπάρχουν προορισμοί όπου το νερό της βρύσης δεν είναι πόσιμο. Αντί για εξάδες με πλαστικά μπουκάλια, αγοράζουμε ένα ανοξείδωτο δοχείο νερού, το οποίο γεμίζουμε από τις πηγές (αφού σιγουρευτούμε ότι το νερό τους είναι πόσιμο). Δεν είναι απλώς οικολογικό, είναι και μια ευκαιρία να κάνουμε εκδρομές και να ανακαλύψουμε άγνωστα μέρη του τόπου.
ΓΕΝΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ
Αποφεύγουμε οτιδήποτε είναι μιας χρήσης. Όταν δεν μπορούμε να αποφύγουμε ένα συσκευασμένο προϊόν, επιλέγουμε να είναι τουλάχιστον ανακυκλώσιμη η συσκευασία. Επίσης, η φαντασία είναι εκείνη που θα μας βοηθήσει να δώσουμε λύσεις! Το μότο είναι: «Κάν’ το όπως η γιαγιά σου!».
* To «Zero Waste Athens» είναι μια σελίδα στο Facebook που προωθεί την αειφορία μέσα από πρακτικές προτάσεις και tips.
ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ
• Στο Πλαστικουργείο Shop & Lab (Ασκληπιού 51, τηλ. 213-0443356, plastikourgeio.com) πωλούνται πολλά και χρήσιμα: από σετ μαχαιροπίρουνων πολλαπλών χρήσεων, που είναι ιδανικά για ταξίδι, μέχρι μια υπηρεσία όπου ένας ποδηλάτης παραδίδει στο σπίτι καλλυντικά (π.χ. αφρόλουτρο, σαμπουάν) σε επαναχρησιμοποιούμενες συσκευασίες, το περιεχόμενο των οποίων ανανεώνεται κάθε δύο μήνες.
• Στο e-shop Sapontina (sapontina.gr) υπάρχει ποικιλία προϊόντων στη λογική των μηδενικών απορριμμάτων: vegan οδοντικό νήμα, ανοξείδωτα καλαμάκια και παγούρια, κερομάντιλα τροφίμων. Στο Yoki Eco Attitude (yoki.gr) θα βρείτε τα λεγόμενα zero waste kits (με καλαμάκια, θερμός, πιρούνια κ.ά.).
• Στο λεξικό της αειφορίας η λέξη «plarn» (από το plastic και το yarn) δημιουργήθηκε για να περιγράψει το πλαστικό νήμα. Στο ηλεκτρονικό κατάστημα Théla (thela.design) χρησιμοποιούν νήμα από πλαστικές σακούλες, οι οποίες, αντί να καταλήξουν στους ωκεανούς, μετατρέπονται σε καλοκαιρινές τσάντες.
• Στη σελίδα stopotirimou.gr της Greenpeace είναι αναρτημένος ένας χάρτης με τα καταστήματα που προσφέρουν έκπτωση, αν πάτε με το δικό σας επαναχρησιμοποιούμενο ποτήρι για καφέ ή ρόφημα.
• Στη δωρεάν εφαρμογή κινητών WWF Fish Guide (για Android και iOS) προσφέρονται συμβουλές για υπεύθυνη ψαροφαγία: πότε είναι η επιτρεπόμενη περίοδος κατανάλωσης του μπαρμπουνιού, ποιο είναι το ελάχιστο επιτρεπόμενο μέγεθος της τσιπούρας, κ.ο.κ.
• Όσοι ενδιαφέρεστε να μάθετε περισσότερα για τον vegan τρόπο ζωής και πώς αυτός συνδέεται με την προστασία του περιβάλλοντος περάστε από το Vegan Life Festival, που περιλαμβάνει έκθεση προϊόντων, ομιλίες και εργαστήρια. Στις 27/7 στα Χανιά, στις 5-6/10 στην Αθήνα.
