Η World Travel Market 2018, που μόλις ολοκληρώθηκε στο Λονδίνο, έδωσε το στίγμα: οι ελληνικοί προορισμοί θα αγωνιούν εξίσου με τους Βρετανούς για το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης Λονδίνου – Βρυξελλών. Το Protagon ήταν εκεί.
Από τη Χριστίνα Πουτέτση
Παρά τον εξαιρετικό καιρό για την εποχή στο Λονδίνο, το σύννεφο του Brexit σκίασε τον ουρανό πάνω από το εκθεσιακό κέντρο Excel. Και έδωσε το στίγμα σε κάθε συζήτηση στη διεθνή έκθεση τουρισμού World Travel Market 2018, η οποία ξεκίνησε τη Δευτέρα και ολοκληρώθηκε χθες.
Πώς θα επηρεάσει την ταξιδιωτικό χάρτη της Μεσογείου και ειδικότερα την Ελλάδα η συμπεριφορά μιας από τις δύο μεγαλύτερες δεξαμενές τουριστών στην Ευρώπη, όταν υπάρχουν αστάθμητες πολιτικές εξελίξεις γι’ αυτήν στον ορίζοντα;
Η ψυχολογία θα είναι ο βασικός κριτής και η ερχόμενη σεζόν «δύσκολη», παρά την κεκτημένη ταχύτητα στη ροή προκρατήσεων, αν συνοψίσει κανείς όσα λέχθηκαν τις τελευταίες μέρες.
Τα πρώτα στοιχεία που δόθηκαν για την Ελλάδα ήταν στη συνέντευξη τύπου των αναλυτών της ForwardKeys και GfK για τις τάσεις της βρετανικής αγοράς το 2019.
Με βάση αυτά, η συνολική ζήτηση για τον νότο της Μεσογείου είναι παρόμοια με το 2018. Ειδικότερα όμως, η ζήτηση για την Ελλάδα, σε μικρό ακόμα δείγμα, κυμαίνεται στα ίδια επίπεδα, στην Ισπανία και την Πορτογαλία παρουσιάζει μείωση, ενώ στην Τουρκία, την Τυνησία και την Αίγυπτο καταγράφει σημαντική αύξηση. Αυτές οι χώρες έχουν «μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης, μια και υπάρχει πολύ μεγάλη ξενοδοχειακή υποδομή», είπε ο αντιπρόεδρος της ForwardKeys Ολιβιέ Πόντι.
Το 2018 η Ελλάδα κατέχει ποσοστό 16,8% σε μερίδιο αγοράς των αεροπορικών αφίξεων των Βρετανών. Η Ισπανία 56,2%, η Τουρκία 11,1% και η Αίγυπτος 2,2%.
Από τις προκρατήσεις που γίνονται, φαίνεται ότι το Brexit δεν έχει επηρεάσει τη διάθεση των Βρετανών για διακοπές. Τα ίδια στοιχεία δείχνουν ότι οι μεγαλύτεροι Tour Operators (TUI, Thomas Cook, Jet2) έχουν προγραμματίσει 1,3 εκατ. επιπλέον θέσεις για το 2019.
Ωστόσο, όσο πλησιάζει το Brexit, η ένταση σε όλους τους εμπλεκόμενους αυξάνεται. Ο Ιανουάριος και περισσότερο το πρώτο τρίμηνο του 2019 θα είναι «κλειδί» τονίζει ο κ. Πόντι. Η οικονομική ανασφάλεια επηρεάζει στην επιλογή και οδηγεί σε συγκρατημένες αποφάσεις. Οι Βρετανοί ήδη επιλέγουν all inclusive πακέτα, για να διασφαλίσουν εξ’ αρχής το κόστος. Αλλά και «το βασικό κριτήριο για τα πακέτα διακοπών που θα επιλέξουν για τη νέα σεζόν θα είναι η τιμή και οι προσφορές», διευκρινίζει στο Protagon ο επικεφαλής της διεύθυνσης Retail & Technology της GfK Ντέιβιντ Χόουπ. Εξάλλου φαίνεται ότι και η διάρκεια διακοπών μειώνεται από τις δέκα μέρες στις επτά.
Δημοφιλείς προορισμοί για το 2019 είναι η Βόρεια Αφρική (Τυνησία, Αίγυπτος), η Τουρκία, η Βουλγαρία, η Κροατία και η περιοχή της ανατολικής Ευρώπης. Αλλά και η αγορά της κρουαζιέρας δείχνει να ενισχύεται. Αντίστοιχα, επανέρχεται με διαρκή άνοδο η ροή από τη Βρετανία προς τις ΗΠΑ.
Η Τουρκία αναδεικνύει το γαλάζιο στο περίπτερο της
Στο ελληνικό περίπτερο το κλίμα ήταν συγκρατημένα αισιόδοξο, εμποτισμένο και με στοιχεία ανησυχίας για το τι θα ακολουθήσει μετά τον Ιανουάριο. Οι εκτιμήσεις σχετικά με την τρέχουσα εικόνα από τη βρετανική αγορά είχαν διακυμάνσεις. Από τη θετική εικόνα με διψήφιο ποσοστό 10% που παρουσίασε η ηγεσία του υπουργείου Τουρισμού, έως πιο μετριοπαθείς θετικές εκτιμήσεις εκπροσώπων φορέων, προορισμών και επιχειρηματιών, αλλά και φωνές ξενοδόχων που κάνουν λόγο για υστέρηση των κρατήσεων Tour Operators για Ελλάδα. Σε κάθε περίπτωση η ροή των προκρατήσεων, αποτελεί συνέχεια μιας χρονιάς με ισχυρή άνοδο σε αφίξεις και συνολική αποτίμηση στα 33 εκατομμύρια. Την ίδια ώρα, τα ποσοστά των εκπτώσεων early bookings κυμαίνονται από 10% – 15% σε προορισμούς όπως η Σαντορίνη και διευρύνονται σε 15% – 20% σε Ρόδο, Κω και Κρήτη. Ωστόσο, δεν παρατηρείται η δυναμική που θα προσφέρει το ψυχολογικό απόθεμα στις επιχειρήσεις για να αντιμετωπίσουν μια υστέρηση από τον Ιανουάριο και μετά, την περίοδο που διευρύνεται ο όγκος των κρατήσεων για τις καλοκαιρινές διακοπές.
Αυτό, για πολλούς παράγοντες του τουρισμού, νομοτελειακά θα οδηγήσει τα ξενοδοχεία σε μείωση τιμών, ως αντανακλαστικό για την τόνωση του ενδιαφέροντος. Με διαβαθμίσεις φυσικά, ανάλογα με τον προορισμό, το ξενοδοχειακό προϊόν και τις αντοχές κάθε επιχείρησης. Η Τουρκία όμως μπαίνει δυναμικά στο παιχνίδι, διεκδικώντας το μερίδιο που έχασε τα δύο τελευταία χρόνια. «Χρειάζεται επειγόντως συνάλλαγμα», εξηγεί τουριστικός παράγοντας, μιλώντας για τη γειτονική χώρα και η ενίσχυση της τουριστικής κίνησης είναι η πιο αποτελεσματική οδός, καθώς το αίσθημα ανασφάλειας των Ευρωπαίων έχει αμβλυνθεί. Και παρότι οι τιμές στα ξενοδοχεία της έχουν ανέβει σε σχέση με πέρυσι.
Στην είσοδο του Excel προσφέρονταν υλικό της έκθεσης σε σακούλες με το ελληνικό εικαστικό
Στα περίπτερα των ελληνικών προορισμών η κίνηση ήταν έντονη, αποτυπώνοντας το ενδιαφέρον της ταξιδιωτικής αγοράς. Τα δρώμενα κινήθηκαν στα συνήθη μοτίβα της μαγειρικής-γεύσης και των παραδοσιακών χορών. Πολυπληθής και η παρουσία εκπροσώπων της τοπικής αυτοδιοίκησης στα stand των περιοχών που είχαν ενημερωτικά φυλλάδια και ορισμένες δείγματα από τοπικά προϊόντα.
Νέα προσθήκη στο ελληνικό περίπτερο που διατηρεί το concept του από το 2013, με το μήνυμα «Greece All Τime Classic» και στη συνέχεια «A 365-day Destination», τα φανερά φώτα led που πλαισίωσαν τις εντοιχισμένες φωτογραφίες. Στην κεντρική κατασκευή υπήρχαν και τηλεοράσεις. Από την άλλη, στο ανεξάρτητο περίπτερο της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου «εφέτος στο εσωτερικό δεν είχαμε ψηφιακές οθόνες, γιατί το κόστος τους το 2017 δημιούργησε ερωτηματικά κατά την έγκριση της δαπάνης από τον αρμόδιο επίτροπο», εξήγησε ο Περιφερειάρχης Γιώργος Χατζημάρκος, σχολιάζοντας τα προσκόματα της γραφειοκρατίας στην αυτοδιοίκηση. Στην είσοδο του εκθεσιακού κέντρου ωστόσο, τοποθετήθηκε πυραμίδα με ψηφιακές οθόνες που πρόβαλαν εικόνες από τα νησιά του Νοτίου Αιγαίου.
Το περίπτερο των Βαλεαρίδων της Ισπανίας με ψηφιακές οθόνες στο δάπεδο
Άλλα περίπτερα, όπως των Βαλεαρίδων, της Ισπανίας, είχαν ψηφιακές οθόνες στο δάπεδο δίνοντας την τρισδιάσταση αίσθηση της φύσης. Το περίπτερο της Ιταλίας είχε ελιές και μικρές γλάστρες με βότανα και μυρωδικά, λανσάροντας το hashtag #cherishitaly, με το stand-gelateria του Βένετο να σερβίρει παγωτό. Η Τουρκία είχε μεγάλες ψηφιακές οθόνες και κρεμασμένες αφίσες, παίζοντας με τη λέξη «Home» και αναδεικνύοντας το γαλάζιο (Home of Turquoise) και θαλασσινό στοιχείο. Στο περίπτερο της Τυνησίας ένας τεχνίτης κέντριζε το ενδιαφέρον και η Αίγυπτος συνδύασε στοιχεία παράδοσης σε μια ντιζάιν κατασκευή με τέντες.
Γλαστράκια με μυρωδικά και βότανα διακοσμούν το περίπτερο της Ιταλίας
Στο επικοινωνιακό σκέλος της ελληνικής παρουσίας χρησιμοποιήθηκαν ξανά γνώριμα πρόσωπα. Για τρίτη φορά επιστρατεύθηκε η δημοφιλής βρετανίδα συγγραφέας και γνωστή για τη φιλελληνική της διάθεση Βικτόρια Χίσλοπ, στην προώθηση ελληνικών προορισμών. Η συγγραφέας, σε συνέχεια της τοποθέτησης της υπουργού Τουρισμού Ελενας Κουντουρά στο πλαίσιο της συνέντευξης Tύπου, διάβασε κείμενο όπου είχε αποτυπώσει περιηγήσεις της σε διάφορες περιοχές της χώρας. Χωρίς εικόνες ή οπτικοακουστικό υλικό στην ψηφιακή οθόνη που έγραφε το όνομά της για να υποστηρίζει το περιεχόμενο της μακράς ανάγνωσης. Η κυρία Χίσλοπ το 2012, με αφορμή το βιβλίο της «Το νησί», είχε εγκαινιάσει με την τότε υπουργό Τουρισμού Ολγα Κεφαλογιάννη το περίπτερο του ΕΟΤ στην 33η έκθεση του Λονδίνου. Εναν χρόνο μετά, το 2013, προσκεκλημένη από την Ενωση Ξενοδόχων Θεσσαλονίκης, είχε μιλήσει για την πόλη με αφορμή το βιβλίο της «Το νήμα», καθώς η πλοκή του αναφέρεται στη Θεσσαλονίκη.
Από τις κορυφαίες στιγμές της WTM ήταν η συνάντηση κορυφής των υπουργών Τουρισμού στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού (ΠΟΤ). Θέμα της η μετάβαση του τουρισμού στην ψηφιακή εποχή, με την υιοθέτηση της τεχνολογίας. Καλεσμένοι ως ομιλητές του ΠΟΤ, εκπρόσωποι start ups και venture capital. Οι τελευταίοι κατέδειξαν το μεγάλο κενό που υπάρχει ανάμεσα στον ιδιωτικό τομέα και στην πολιτική ηγεσία, η οποία διαμορφώνει το πλαίσιο του επιχειρείν. Τόσο σε ό,τι έχει να κάνει με τον ρυθμό των εξελίξεων, την αντίληψη και την αξιοποίηση τους, όσο και με τη δημιουργία πρόσφορου περιβάλλοντος.
Ο Ρίτσαρντ Κουέστ κατά τη διάρκεια της Συνάντησης υπουργών του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού στη WTM
Οπως είπε και ο δημοσιογράφος του CNN και συντονιστής Ρίτσαρντ Κουέστ στους παριστάμενους πολιτικούς, συστήνοντας τούς επιχειρηματίες και επενδυτές: «Αγαπητοί υπουργοί, παρακαλώ γνωρίστε την πραγματικότητα».
