Μετάφραση: Άννα-Μαρία Αρβανιτίδου
Στην καρδιά της αρχιτεκτονικής θεωρίας και ιστορίας υπάρχει μια παράδοξη αντίληψη: «Τα κτίρια είναι φτιαγμένα με σκοπό να διαρκέσουν στον χρόνο γι’ αυτό και πρέπει να επιβιώνουν κάποια βασικά κομμάτια τους.» Αυτό κυρίως αφορά την εξωτερική τους δομή. Έτσι, το κτίριο πρέπει να απελευθερωθεί από τα δεσμά για τα οποία έχει δημιουργηθεί και από τις προθέσεις των ιδιοκτητών τους, να γίνει ελεύθερο και να κάνει ό, τι το ίδιο θέλει. Τα κτίρια επιβιώνουν περισσότερο καιρό από τον αρχικό σχεδιασμό και σκοπό τους, ξεπερνούν την τεχνολογία της εποχής τους και προσαρμόζονται στην εποχή τους ανεξάρτητα από την αισθητική με την οποία έχει οριστεί η αρχική τους φόρμα τους. Γίνονται διαχρονικά στοιχεία μιας πόλης και σημεία κατατεθέν για ντόπιους και τουρίστες. Με τον καιρό υποφέρουν από χιλιάδες φθορές ή τροποποιήσεις από τους αρχιτέκτονες και πολιτικούς μηχανικούς, που τους αλλάζουν τις προσόψεις ή τη λειτουργικότητά και σιγά σιγά το ένα να μοιάζει με το άλλο.
Τις περισσότερες φορές κάποιες παγιωμένες αντιλήψεις της αρχιτεκτονικής θεωρίας οδηγούν σε μια εξουθένωση το κτίριο εξαιτίας της «μυστικής ζωής τους» , που συνήθως είναι κάπως αλλόκοτη, απρόβλεπτη και παράξενη. Για αρκετούς πρόκειται για ιστορίες που αποτελούνται από αντιφάσεις ενώ κάποιοι άλλοι επικεντρώνονται σε διαφορετικά σημεία της ιστορίας, τα οποία σχετίζονται με την πολιτιστική κληρονομιά ή με την εσωτερική διαρρύθμιση του χώρου. Όλοι , λοιπόν μπορεί να ξέρουμε την ιστορία του “Le Corbusier” ή του Frank Floyd Whrite αλλά πολύ λιγότεροι γνωρίζουμε τη βιογραφική ιστορία των ίδιων των κτιρίων που προστατεύουν την ιστορία αυτών των ανθρώπων. Επομένως καθίσταται πιο δύσκολο να βρούμε μια μελέτη ή κάποια επιστημονικά άρθρα σχετικά με την εξέλιξη ενός ιδιωτικού κτιρίου και πιο εύκολο μια ιστορία που θα μιλά για εξαίσια και παράφρονα τέρατα. Πιο πολλοί άνθρωποι γνωρίζουν φήμες και κουτσομπολιά για τέρατα που προστατεύουν τα κτίρια ή φαντάσματα που τα στοιχειώνουν παρά στην ιστορία της αρχιτεκτονικής δομής.
Σαφώς, βέβαια υπάρχουν και οι εξαιρέσεις. Κατά τον 19ο αιώνα, η Eugene-Emmanuel Violet-le-Duc στη Γαλλία και ο John Ruskin στην Αγγλία ίδρυσαν δύο αντίπαλες σχολές σχετικά με τη διατήρηση της ιστορίας και της δομής των κτιρίων, των οποίων οι θεωρίες και οι ερμηνείες ήρθαν αντιμέτωπες τον 20ο αιώνα με τις ερμηνείες κάποιων συγγραφέων-μελετητών όπως του Alois Riegl και του Cesare Brandi. Στη σύγχρονη εποχή με τις εμμονές του μέλλοντος, μόνο ο Joséé Plecnik κι ο Carlo Scarpa , εφάρμοσαν με συνέπεια μια εναλλαγή στα κτίρια του παρελθόντος σχεδιάζοντας συναρπαστικά υβρίδια στα πλαίσια μιας μοντέρνας αρχιτεκτονικής με πολυεπίπεδα υποστρώματα παρμένα από παλιότερες εποχές της ιστορίας. Στα πιο πρόσφατα χρόνια στη μελέτη «Τα πάντα σχετικά με την εναλλακτικές μορφές αρχιτεκτονικής» του Fred Scott και το «Οι επαναγνώσεις της αρχιτεκτονικής» των Graeme Brooker και Sally Stone ήρθαν αντιμέτωπες σχετικά με την προσέγγιση της προοπτικής των εσωτερικών χώρων , η οποία φαίνεται να περιλαμβάνει απλά εργασίες αγγαρείας αποκλειστικά συσχετιζόμενες με την παραλλαγή και τροποποίηση των εσωτερικών χώρων.
Εκτός απ’ όλα αυτά λοιπόν, οι αλλαγές των κτιρίων στο πέρασμα των χρόνων άρχισαν να θεωρούνται ως ένα μικρό βρώμικο μυστικό. Για να το θέσουμε συνυπωδηλωτικά, ας το χαρακτηρίζαμε ως ένα σιντριβάνι που αντανακλά μελαγχολίες. Τα κτίρια, μπορούν να αλλάζουν στον χρόνο ή και να αντιστέκονται στις αλλαγές προκειμένου να προστατεύσουν την ιστορία τους ή τη φήμη τους. Η επικέντρωση της προσοχής, όμως στην πραγματική ιστορία του κτιρίου παρουσιάζει μεγαλύτερο ενδιαφέρον από τον θρύλο γύρω από αυτό.
(La Vida secreta de los edificios, Εdward Hollis)
