Αυτές είναι οι πιο βιβλιοφιλικές πόλεις του κόσμου

lefkadazin 27 Μαρτίου 2018 Βιβλία

Ανά τον κόσμο κάποιες μικρές πόλεις έχουν γίνει αγαπημένοι προορισμοί για τους βιβλιόφιλους χάρη στις βιβλιοθήκες και τα βιβλιοπωλεία τους

Αλήθεια, τι είναι μια «βιβλιούπολη»; Δεν πρόκειται για κάποια μητρόπολη σαν τη Νέα Υόρκη, αλλά συνήθως για μια κωμόπολη κάπου στην εξοχή.

Προφανώς πρέπει να διαθέτει βιβλιοπωλεία, και δεν μιλάμε για ένα-δυο μόνο αλλά αρκετά, ώστε ο βιβλιόφιλος να μπορεί να χαθεί για ώρες ή ακόμα και ημέρες φυλλομετρώντας εκδόσεις.

Συνήθως οι βιβλιουπόλεις ξεκινούν με μερικά παλαιοβιβλιοπωλεία και στη συνέχεια ανοίγουν και βιβλιοπωλεία που προσφέρουν ακόμη και νέες εκδόσεις.

Πάντως το κοινό χαρακτηριστικό τους είναι πως διαθέτουν πολλά βιβλία προς πώληση.

Το Hobart στην πολιτεία της Νέας Υόρκης αποτελεί ιδανικό παράδειγμα του πως ένα βιβλιοπωλείο σε μια μικρή πόλη είναι κάτι καλό, αλλά αν συγκεντρωθούν αρκετά τότε η πόλη μετατρέπεται σε τουριστικό προορισμό.

Από τη δεκαετία του 1970 ως και σήμερα, σε όλον τον κόσμο, αναπτύσσονται βιβλιουπόλεις και τώρα υπάρχουν αρκετές, από την Αυστραλία στη Φινλανδία κι από την Ινδία στη Νότιο Κορέα.

Οι βιβλιουπόλεις είναι μικροσκοπικά μέρη που οι ταξιδιώτες δεν θα επισκέπτονταν σε άλλη περίπτωση και σιγά σιγά θα εξαφανίζονταν από τον χάρτη.

Ο δημοσιογράφος Alex Johnson παρουσιάζει στο προς έκδοση βιβλίο του με τίτλο «Book Towns» τους πιο γοητευτικούς τουριστικούς προορισμούς για τους λάτρεις της ανάγνωσης.

Σε μια πρόσφατη συνέντευξη μίλησε για τις χαρές του να επισκέπτεσαι απομακρυσμένες κωμοπόλεις που χαρακτηρίζονται από την αγάπη τους για το βιβλίο.

— Με τι μοιάζει μια ωραία βιβλιούπολη;

Καταρχάς είναι όλες πολύ γραφικές. Αυτός εξάλλου είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους οι άνθρωποι τις επιλέγουν. Βρίσκονται μακριά από τις μεγαλουπόλεις και τα ενοίκια είναι προσιτά.

Νομίζω πως το κύριο χαρακτηριστικό τους είναι πως εκεί κατοικούν άνθρωποι που είναι πραγματικά αποφασισμένοι να προωθήσουν το βιβλίο.

Συχνά πρόκειται για πόλεις όπου τα πράγματα κάποια στιγμή δυσκόλεψαν αρκετά από οικονομικής απόψεως ή ο πληθυσμός τους μειώνεται καθώς οι νέοι τις εγκαταλείπουν για τις μεγάλες πόλεις.

Η πρώτη τέτοια πόλη ήταν το Hay-on-Wye στην Ουαλία και όλα ξεκίνησαν το 1977.

Στάση στην βιβλιούπολη Fjærland της Νορβηγίας.
Φωτό: Bjorn/Book Towns

— Πόσο έχουν αλλάξει οι βιβλιουπόλεις τις τελευταίες δεκαετίες;

Πιστεύω πως μοιάζουν αρκετά με τότε που ο [βιβλιοπώλης] Richard Booth πρωτοσκέφτηκε την ιδέα αυτή. Ξεκίνησε με το Hay προκειμένου να αναζωογονήσει την πόλη, να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας ώστε να παραμείνουν εκεί οι κάτοικοί της και σταδιακά να εξελιχθεί σε τουριστικό προορισμό.

Σήμερα ισχύει το ίδιο και για άλλες πόλεις. Οι βιβλιουπόλεις είναι μικροσκοπικά μέρη που οι ταξιδιώτες δεν θα επισκέπτονταν σε άλλη περίπτωση και είναι πιθανό να εξαφανίζονταν από τον χάρτη.

Αφού τελειώσε όλη αυτή η φάση κατά τη διάρκεια της οποίας οι πάντες ενθουσιάστηκαν με τα e-books και την online ανάγνωση, το να έχεις ένα πραγματικό βιβλίο στο χέρι σου είναι ένα κίνητρο για το οποίο πολλοί ευχαρίστως ταξιδεύουν.

Επανεκτιμούν τα χειροποίητα και τα απτά αντικείμενα που μπορούν να κρατήσουν και να μυρίσουν και να αγγίξουν.

Νομίζω πως σε τοποθεσίες που είναι ιδιαίτερα γραφικές, αυτά τα δύο στοιχεία «κουμπώνουν» και οι άνθρωποι νιώθουν πως απολαμβάνουν μια αληθινή εμπειρία.

— Φαίνεται σαν να υπάρχει μια αντίφαση μεταξύ του γραφικού χαρακτήρα μιας γοητευτικής βιβλιούπολης και της ωφελιμιστικής οικονομικής λογικής.

Ακριβώς. Πρέπει να λειτουργούν με γνώμονα την ορθή επιχειρηματική πρακτική και να την υπηρετούν, αλλιώς θα αποτύχουν.

Ωστόσο, δεν νομίζω πως πρόκειται κανείς να βγάλει δισεκατομμύρια από τις πωλήσεις μεταχειρισμένων βιβλίων, άρα μόνο άνθρωποι που αγαπούν το βιβλίο θα ασχοληθούν με κάτι τέτοιο.

Βιβλία πίσω από τις αψίδες του St.-Pierre-de-Clages, Ελβετία.
Φωτό: Switzerland Tourism/Book Towns

— Πως μπορεί να στηθεί μια βιβλιούπολη ώστε να επιβιωσει;

Πρέπει να φανούν συνετοί και να προσφέρουν αρκετά βιβλιοπωλεία. Δεν αρκούν ένα ή δύο. Χρειάζονται πολλά. Πρέπει να καλύπτονται όλα τα πεδία των εκδόσεων.

Κάποιες από τις πιο επιτυχημένες αυτές πόλεις δεν περιορίζονται στα βιβλιοπωλεία. Εκδότες, εικονογράφοι, σχεδιαστές κατοικούν και εργάζονται εκεί.

Έχουν μετατραπεί σε δημιουργικούς κόμβους όπου τα βιβλία είναι το εφαλτήριο αλλά γύρω τους αρθρώνονται και άλλες δραστηριότητες.

Και βέβαια ακόμα και ο πιο σκληροπυρηνικός βιβλιοφάγος κάποια στιγμή θα θελήσει να κάνει κάτι άλλο. Εδώ υπεισέρχεται και το στοιχείο της γραφικότητας.

— Σε μια τόσο μικρή πόλη, με τόσα πολλά βιβλιοπωλεία, πως ξεχωρίζουν οι επιχειρήσεις μεταξύ τους;

Πιστεύω πως σχεδόν όλοι οι βιβλιοπώλες, ιδίως εκείνοι που πωλούν μεταχειρισμένα βιβλία, έχουν τα δικά τους ιδιαίτερα ενδιαφέροντα. Έτσι υπάρχει η τάση να εξειδικεύονται.

Είναι μια πολύ οργανική εξέλιξη, υπό την έννοια ότι οι άνθρωποι αναπτύσσουν την επιχείρηση τους όπως θέλουν εκείνοι. Εξειδικεύονται ή πωλούν και κάτι άλλο εκτός από βιβλία ή δραστηριοποιούνται και ως εκδότες.

Σε κάποιες πόλεις υπάρχει μια ισχυρή κεντρική ομάδα αλλά στις περισσότερες η κατάσταση είναι πιο χαλαρή.

Σχεδόν όλες διαθέτουν ένωση βιβλιοπωλών αλλά στην ουσία πρόκειται για μια κοοπερατίβα φίλων, όπου βοηθούν οι μεν τους δε, ενώ εξακολουθούν να αναπτύσσουν τις επιχειρήσεις τους. Προσπαθούν ειλικρινά να βελτιώσουν τα προφίλ τους συνολικά.

Το Book House Foresta στο Paju, Νότιος Κορέα.
Φωτό: Book House Foresta/Book Towns

— Αν κάποιος ήθελε να κατανοήσει το εύρος των βιβλιουπόλεων σε ποιες θα τον κατευθύνατε;

Σίγουρα θα πρότεινα το Hay, γιατί ήταν η πρώτη βιβλιούπολη. Διαθέτουν μια μεγάλη γκάμα βιβλιοπωλείων και εντός του έτους θα ανοίξει τις πόρτες του και ένα νέο μουσείο βιβλίου.

Μετά θα πρότεινα την Paju στη Νότιο Κορέα. Ένας απίστευτος αριθμός εκδοτών και τυπογράφων δραστηριοποιείται εκεί, και υπάρχουν αναρίθμητα βιβλία. Τα πάντα εκεί σχετίζονται με το βιβλίο.

Το Clunes στην Australia τα πήγε πολύ καλά στην ανοικοδόμησή του. Αρχικά ήταν μια πόλη χρυσωρύχων και συχνά γυρίζονταν ταινίες εκεί όπως το Mad Max. Στ’ αλήθεια την προωθούν πολύ.

Η Wigtown της Σκωτίας είναι ένα καλό παράδειγμα πόλης που αναζωογονήθηκε. Πριν από 20 χρόνια αντιμετώπιζε πολλά προβλήματα, τα καταστήματα και οι βιοτεχνίες έκλειναν και οι κάτοικοι την εγκατέλειπαν. Και κατόρθωσαν να αντιστρέψουν την κατάσταση αυτή.

Ο ιδιοκτήτης του δεύτερου μεγαλύτερου βιβλιοπωλείου μεταχειρισμένων βιβλίων μόλις έγραψε ένα βιβλίο με τίτλο «Το Ημερολόγιο Ενός Βιβλιοπώλη».

Ξεκίνησαν από το τίποτα και τώρα διοργανώνουν ένα μεγάλο λογοτεχνικό φεστιβάλ και άλλες εκδηλώσεις. Και είναι και πανέμορφη πόλη μέσα στην εξοχή.

Βιβλία σε κούτες που σχηματίζουν ομόκεντρους κύκλους στο St.-Pierre-de-Clages, Ελβετία.
Φωτό: Switzerland Tourism/Book Towns

— Τι εκπλήσσει τους ανθρώπους σχετικά με τις βιβλιουπόλεις;

Πιστεύω πως οι άνθρωποι εκπλήσσονται που υπάρχουν τόσες πολλές τέτοιες ανά τον κόσμο. Όταν αναφέρω ότι υπάρχουν τουλάχιστον 30 ή 40 σε όλο τον κόσμο με κοιτάζουν απορημένα.

Πρόκειται για ένα από αυτά τα καλά κρυμμένα μυστικά. Όσοι διαβάσουν το βιβλίο μου θα εντυπωσιαστούν από το πόσο διαδεδομένες είναι.

— Πολλά από τα βιβλία σου έχουν ως θέμα τους το βιβλίο. Φαίνεται πως τα λατρεύεις! Γιατί επανέρχεσαι στο ίδιο θέμα;

Είναι τόσα τα πράγματα που μπορεί να πει κανείς σχετικά με τα βιβλία, πέραν της ανάγνωσης και της απόλαυσής τους.

Οι θρύλοι και η ιστορία του βιβλίου και όλα όσα τα αφορούν, οι βιβλιοθήκες και η καλλιέργεια μας, αποτελούν νομίζω πυλώνα του πολιτισμού.

Επίσης είναι και η απτή φύση τους. Η μυρωδιά τους. Αυτή η αίσθηση ιδιοκτησίας αφού τα διαβάσεις και γίνουν μέρος σου. Βρίσκω πως τα βιβλία είναι πολύ παρηγορητικά.