Κείμενο: Ορέστης Δαβίας | Βιολόγος – ερευνητής, Συνεργάτης του Med Culture

Τα φυτά που μεταχειρίζεται με επιτυχία η σύγχρονη βοτανοθεραπεία σε Ανατολή και Δύση αριθμούν πια στις μέρες μας μερικές χιλιάδες. Στην πλειονότητά τους παραμένουν άγνωστα εντελώς στο ευρύ κοινό, γιατί πολλά προέρχονται από μακρινές περιοχές του πλανήτη μας ή γιατί η χρήση τους απαιτεί γνώσεις που μόνο οι ειδικοί διαθέτουν. Υπάρχουν όμως και αρκετά βότανα που στην Ελλάδα διατηρούν εδώ και πολλούς αιώνες την αίγλη τους, με αποτέλεσμα ελάχιστοι να είναι όσοι τα αντιμετωπίζουν με φόβο ή καχυποψία. Συνήθως βέβαια, είμαστε συμφιλιωμένοι με την κυριότερη μόνο από τις δράσεις κάθε φαρμακευτικού φυτού, αλλά ακόμα κι αυτή, σπανίως τη θυμόμαστε εν ώρα ανάγκης. Τα ήπιας, κατά κανόνα δραστικότητας , αλλά τελεσφόρα γιατρικά από τα φαρμακεία των βουνών και των κάμπων, αποτελούν όμως ιδανικά μέσα για την αντιμετώπιση εκείνων των μικρών ενοχλήσεων που μας ταλαιπωρούν και αν δεν τους δείξουμε την απαιτούμενη προσοχή, εξελίσσονται ακόμα και σε σοβαρές καταστάσεις.

Για τις αμυχές και τα απλά εγκαύματαπου συχνά όμως μολύνονται, για τις πεπτικές διαταραχές οι οποίες δεν υποχωρούν εύκολα, για τον επίμονοβήχα και τη φαρυγγίτιδα, ενάντια στο μόνιμο άγχος που μας καταδικάζει σε αϋπνία και μας εξαντλεί ψυχικά, για τους μυϊκούς πόνους και τα επώδυνα τσιμπήματα των εντόμων,καθώς και για πολλά ακόμα προβλήματα που όλοι μας κάποτε αντιμετωπίζουμε, τα φαρμακευτικάφυτά προσφέρουν αξιόπιστες και ασφαλείς λύσεις. Δοκιμάστε τα άφοβα, αφού πρώτα βέβαια διαβάσετε προσεκτικά τις ιδιότητες και τις αντιδράσεις τους και παρατηρήσετε με προσοχή το πώς αντιδρά ο οργανισμός σας. Ρωτήστε και τους οικείους σας για το τι είδους επικουρία χρειάζονται από τις φυτικές δυνάμεις, καθώς καλύτερα από καθετί όλοι μας γνωρίζουμε (ή τουλάχιστον έτσι θα ‘πρεπε) τις ευαισθησίες και τις ευπάθειές μας.

Το να διατηρείτε ένα φυτικό φαρμακείο πρώτων βοηθειών στο σπίτι σας είναι πράγμα εύκολο, αλλά και πολύ χρήσιμο, καθώς με ελάχιστο κόστος θα σας προσφέρει πολλές φορές ανακούφιση. Για αρχή διαλέξτε λίγα μόνο και γνωστά φυτικά ιάματα. Φυλάξτε τα μακριά από την υγρασία και το ηλιακό φως, μέσα σε σκουρόχρωμα, κατά προτίμηση, γυάλινα δοχεία. Προμηθευτείτε μικρή ποσότητααπό το καθένα, αφού μετά από ένα περίπου χρόνο η δραστικότητά τους μειώνεται σημαντικά και χρειάζονται αντικατάσταση.

Εκτός από τα βασικά αυτά βότανα, τις δυνάμεις των οποίων θα αξιοποιείτεπίνοντας εγχύματα, κάνοντας γαργάρες και βάζοντας κομπρέσες, μπορείτε ακόμα να εξοπλίσετε το φυτικό σας φαρμακείο με μερικά δραστικά βάμματα και ορισμένες αλοιφές που σε πολλές περιπτώσεις θα αποδειχθούν σωτήριες.

Κολλήστε πάνω σε κάθε δοχείο μία ετικέτα όπου θα γράψετε τι περιέχει και θα σημειώσετε επίσης τον τρόπο χρήσης. Για ιδανικά αποτελέσματα τα βότανα που θα προμηθευτείτε καλό θα ήταν να έχουν συλλεχθεί όσο το δυνατόν πιο πρόσφατα αλλά και να προέρχονται από βιολογικές καλλιέργειες. Μόνο έτσι θα είναι απαλλαγμένα από υπολείμματα επικίνδυνων φυτοφαρμάκων, τα οποία δυστυχώς στη χώρα μας ψεκάζονται ακόμα αγρίως από τους περισσότερους καλλιεργητές.

Ένας τρόπος που θα σας επιτρέψει να είστε βέβαιοι για την άριστη ποιότητα των φυτών που χρησιμοποιείτε, είναι να τα καλλιεργήσετε και να τα αποξηράνετε(στη σκιά πάντοτε και όχι στον ήλιο) μόνοι σας. Μη φαντάζεστε ότι απαιτείται κάποια μεγάλη έκταση, μία γωνία στον κήπο σας ή λίγες γλάστρες στο μπαλκόνι αρκούν για να έχετε όλο το χρόνο τις ποσότητες που σας χρειάζονται. Η καλλιέργεια των βοτάνων είναι μάλιστα μια απασχόληση πολύ ευχάριστη που συντελεί στην καταπολέμηση του άγχους, ενός από τους μεγαλύτερουςκινδύνους για την υγεία μας. Ταυτόχρονα μας φέρνει σε στενή επαφή με τη Φύση, η οποία γιατρεύει αργά, αλλά και σίγουρα τις αδυναμίες του σώματος και την ανισορροπία στο πνεύμα του ανθρώπου.

Ο κήπος της υγείας


αλόη (Aloe vera): αν πάθετε κάποιο ελαφρύ έγκαυμα ή σας τσιμπήσει ένα έντομο, κόψτε αμέσως ένα μικρό κομμάτι από τα σαρκώδη φύλλα της και απλώστε τον παχύρρευστο χυμό στο δέρμα.

αψιθιά (Artemisia absinthium): είναι ένα πικρότατο φυτό που εμφανίζει εξαιρετικές επιδόσεις ενάντια στη δυσπεψία και τη γαστραλγία.

βαλεριάνα (Valeriana officinalis): μουλιάστε για λίγες ώρες μία ρίζα της σε μία κούπα κρύο νερό και πιείτε την σε περίπτωση έντονου άγχους ή υπερδιέγερσης.

βασιλικός (Ocimum basilicum): ένα έγχυμα από τα αρωματικά φύλλα του τονώνει το στομάχι και περιορίζει το φούσκωμα.

δεντρολίβανο (Rosmarinus officinalis): στα φύλλα του κρύβονται εξαιρετικές τονωτικές και σπασμολυτικές ιδιότητες.

θυμάρι (Thymus vulgaris): το έγχυμά του διαθέτει ισχυρές αντισηπτικές ιδιότητες και είναι έτσι πολύ κατάλληλο για την πλύση των μολυσμένων τραυμάτων· με γαργαρισμούς καταπραΰνει τον ερεθισμένο λαιμό και το βήχα.

λεβάντα (Lavandula angustifolia): τα άνθη της είναι ευεργετικά σε περίπτωση νευρικής εξάντλησης, ενώ όταν τυλίγονται σ’ ένα πανί και τοποθετούνται κάτω από το μαξιλάρι χαρίζουν ήρεμο ύπνο.

μελισσόχορτο (Melissa officinalis): πιείτε ένα έγχυμα από τα χλωρά ή ξερά του φύλλα για να ανακουφίσετε την δυσπεψία που οφείλεται σε νευρική ένταση ή για να καταπολεμήσετε την αϋπνία.

μέντα (Mentha piperita): ανακουφίζει το στομαχόπονο και περιορίζει την τάση για εμετό, βοηθά επίσης σε πολλές περιπτώσεις πονοκεφάλου.

φασκόμηλο (Salvia officinalis): κάντε γαργάρες και στοματικές πλύσεις μ’ ένα έγχυμα των φύλλων του για τις φλεγμονές του στόματος και του λαιμού, ή πιείτε το αν θέλετε να  σταματήσετε την υπερβολική εφίδρωση.

Όσο πιο έντονα λούζονται από τις ηλιακές ακτίνες τα παραπάνω φυτά, τόσο πιο μεγάλη θα είναι η περιεκτικότητά τους σε δραστικές ουσίες. Να θυμάστε επίσης ότι η αλόη, η βαλεριάνα, ο βασιλικός, το μελισσόχορτο και η μέντα θέλουν πάντοτε το χώμα τους να είναι νοτισμένο, τα υπόλοιπα αντίθετα προτιμούν τα αραιά ποτίσματα. 

Ο βασικός εξοπλισμός του φυτικού φαρμακείου πρώτων βοηθειών

χλωρό ή ξερό ρίζωμα πιπερόριζας ( Zingiber officinale)
ενδείξεις: ναυτία (λόγω τρικυμίας ή τροφικής δηλητηρίασης) και κρυολόγημα

σπόροι γλυκάνισου (Pimpinella anisum)
ενδείξεις: δυσπεψία, εντερικός κωλικός και βρογχίτιδα

άνθη χαμομηλιού (Matricaria recutita)
ενδείξεις: αϋπνία, γαστρίτιδα και ουλίτιδα

ρίζα ταραξάκου (Taraxacum officinale)
ενδείξεις: αδυναμία ούρησης και κατακράτηση υγρών

ρίζα αλθαίας (Althaea officinalis)
ενδείξεις: φλεγμονές του αναπνευστικού και του πεπτικού συστήματος

φύλλα πασιφλόρας (Passiflora incarnata)
ενδείξεις: επίμονη αϋπνία και νευραλγία

φύλλα τσουκνίδας (Urtica dioica)
ενδείξεις: μητρορραγία, ρινορραγία, δυσμηνόρροια, έλκη και εκζέματα

βάμμα εχινάκιας (Echinacea angustifolia)
ενδείξεις: γρίπη, λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού, ουλίτιδα και οδοντικά αποστήματα

βαλσαμόλαδο, άνθη βαλσαμόχορτου (Hypericum perforatum) μουλιασμένα σε ελαιόλαδο
ενδείξεις: ελαφρά εγκαύματα, τραύματα και ισχιαλγία

αιθέριο έλαιο λεβάντας (Lavandula angustifolia) που αραιώνεται με φυτικό έλαιο
ενδείξεις: τσιμπήματα εντόμων, ερεθισμοί του δέρματος και ρευματικοί πόνοι

γαρυφαλέλαιο, αιθέριο έλαιο γαρίφαλου (Syzygium aromaticum)
ενδείξεις: πονόδοντος

αλοιφή καλέντουλας (Calendula officinalis)
ενδείξεις: τραύματα που  επουλώνονται αργά

αλοιφή άρνικας (Arnica montana)
ενδείξεις: μωλωπισμοί και διαστρέμματα

Πηγή