Από την Αθηνά Λεβέντη
Είναι η ζωή καλύτερη σήμερα σε σχέση με πενήντα χρόνια πριν;
Είναι η ζωή καλύτερη σήμερα σε σχέση με πενήντα χρόνια πριν; Αυτό εξετάζει το Pew Research Center σε σχετική έρευνα, ρωτώντας 43.000 ανθρώπους από 38 χώρες.
Πριν από πενήντα χρόνια, ο κόσμος ήταν πολύ διαφορετικός. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους ήταν σε Ψυχρό Πόλεμο με τη Σοβιετική Ένωση, οι προσωπικοί υπολογιστές και τα κινητά τηλέφωνα ανήκαν στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας και μεγάλο μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού δεν είχε να βελτιώσει σημαντικά το προσδόκιμο ζωής και την υλική ευημερία. Πολλές χώρες βρέθηκαν σε σημαντικό σταυροδρόμι -είτε πρόκειται για στρατιωτική σύγκρουση μεταξύ του Ισραήλ και των αραβικών γειτόνων του, είτε για πολιτικά δικαιώματα και διαδηλώσεις πολέμου στις Η.Π.Α., είτε για τα τανκς που συνέτριβαν την Άνοιξη της Πράγας στην Τσεχοσλοβακία. Σε ποιο βαθμό σήμερα οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο πιστεύουν ότι ο κόσμος είναι καλύτερος σε σχέση με πριν από 50 χρόνια;
Σε επίπεδο χωρών, μερικές από τις πιο θετικές εκτιμήσεις της προόδου που σημειώθηκε τα τελευταία 50 χρόνια βρίσκεται το Βιετνάμ (88% λέει ότι η ζωή είναι καλύτερη σήμερα), η Ινδία (69%) και η Νότια Κορέα (68%). Όλες αυτές οι κοινωνίες έχουν δει δραματικούς οικονομικούς μετασχηματισμούς από τα τέλη της δεκαετίας του ’60, για να μην αναφέρουμε το τέλος της ένοπλης σύγκρουσης στην περίπτωση του Βιετνάμ. Η πλειοψηφία στην Τουρκία (65%) μοιράζεται επίσης μια αίσθηση προόδου τις τελευταίες πέντε δεκαετίες. Σε ορισμένες από τις πιο ανεπτυγμένες χώρες, οι πολίτες αναφέρουν επίσης ότι η ζωή είναι καλύτερη σήμερα, συμπεριλαμβανομένου του 65% της Ιαπωνίας και της Γερμανία αλλά και το 64% της Ολλανδίας και της Σουηδίας.
Όμως δεν συμφωνούν όλοι. Σύμφωνα με τη μελέτη, οι Αμερικανοί, είναι λιγότερο αισιόδοξοι για τη ζωή το 2017 αφού σχεδόν οι μισοί από αυτούς -σε ποσοστό 41%- θεωρούν πως η ζωή είναι χειρότερη σήμερα σε σχέση με το παρελθόν ενώ μόνο το 37% πιστεύει πως είναι καλύτερη. Το χάσμα είναι μεγάλο και στη Γαλλία αφού μόνο το 33% των ανθρώπων αισθάνονται πως η ποιότητα της ζωής τους έχει βελτιωθεί. Στην Ιταλία μόνο το 23% των Ιταλών πιστεύει πως στη σύγχρονη εποχή τα πράγματα είναι καλύτερα. Οι ερευνητές τονίζουν πως η πορεία της οικονομίας μιας χώρας διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην ψυχολογία των πολιτών. Απαισιόδοξοι είναι και στη Νιγηρία (54%) την Κένυα (53%) τη Βενεζουέλα (72%) και το Μεξικό (68%).
Αισιόδοξοι για το σήμερα είναι το 65% των Γερμανών, το 64% των Ολλανδών, το 62% των Πολωνών και το 60% των Ισπανών. Το 53% των Ελλήνων πιστεύει πως η ζωή είναι χειρότερη σήμερα.
Οι πιο μορφωμένοι είναι πιο πιθανό να θεωρούν πως η ζωή σήμερα είναι καλύτερη. Σε πάνω από τις μισές χώρες που ερωτήθηκαν, οι άνθρωποι με μεγαλύτερη μόρφωση δηλώνουν ότι η ζωή είναι καλύτερη από ό, τι πριν από μισό αιώνα.
Ο λαϊκισμός συνδέεται συχνά με νοσταλγία για ένα εξιδανικευμένο παρελθόν. Στην περίπτωση της Ευρώπης τουλάχιστον, τα ευρήματά επιβεβαιώνουν ότι οι λαϊκιστές τείνουν να αγαπούν περισσότερο το παρελθόν. Για παράδειγμα, οι Γερμανοί που υποστηρίζουν το ακροδεξιό κόμμα AfD είναι 28% πιο πιθανό να δηλώσουν ότι η ζωή είναι χειρότερη σήμερα για ανθρώπους σαν αυτούς, από εκείνους που προτιμούν την αλληλεγγύη απέναντι στους μετανάστες. Αυτό το μοτίβο ισχύει επίσης στη Σουηδία μεταξύ υποστηρικτών των σουηδών δημοκρατών, στη Γαλλία μεταξύ εκείνων που έχουν ευνοϊκή άποψη για το Εθνικό Μέτωπο, στις Κάτω Χώρες μεταξύ των υποστηρικτών της PVV και στο Ηνωμένο Βασίλειο μεταξύ των οπαδών του Κόμματος Ανεξαρτησίας του Ηνωμένου Βασιλείου (UKIP).
