Τα καταφύγια προσφύγων της ΙΚΕΑ κερδίζουν το βραβείο ντιζάιν 2016

Στήνονται μέσα σε λίγες ώρες, φιλοξενούν άνετα έως πέντε άτομα και παρέχουν θέρμανση και ρεύμα χάρη σε ηλιακά πάνελ που διαθέτουν στην οροφή. Τα συναρμολογούμενα καταφύγια της ΙΚΕΑ είναι ίσως η πιο αξιοπρεπής -και εφικτή- λύση για τους καταυλισμούς προσφύγων

Ούτε το εξώφυλλο του τελευταίου άλμπουμ «Blackstar» του Ντέιβιντ Μπάουι, ούτε ένα ρομπότ που αντικαθιστά τα συμβατικά χειρουργεία, το OpenSurgery. Το βραβείο ντιζάιν για το 2016, τουλάχιστον κατά το Μουσείο Ντιζάιν του Κένσινγκτον στη Βρετανία, ανήκει στα συναρμολογούμενα καταφύγια που η οργάνωση Better Shelter έχει σχεδιάσει για τους απανταχού πρόσφυγες.

Σε συνεργασία με την Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) και μηχανικούς της ΙΚΕΑ, καθώς τα νήματα του εγχειρήματος κινεί το IKEA Foundation, το 2015 παραδόθηκαν πάνω από 10.000 τέτοια καταφύγια σε κέντρα φιλοξενίας προσφύγων σε όλο τον κόσμο, ενώ εκτιμάται πως μέχρι στιγμής έχουν διανεμηθεί γύρω στις 25.000.

Τα συναρμολογούμενα καταφύγια είναι διπλάσια σε μέγεθος από τις συμβατικές σκηνές και είναι σχεδιασμένα ώστε να μπορούν να φιλοξενήσουν άνετα έως και πέντε άτομα. Το βασικό τους υλικό είναι ελαφριές πλαστικές σανίδες σχεδιασμένες για να παρέχουν μόνωση, καθώς ενώνονται σφιχτά και «κλειδώνουν» πάνω σε ένα μεταλλικό πλαίσιο.

Οι ανάγκες των ενοίκων τους για θέρμανση και ζεστό νερό καλύπτονται από τα ηλιακά πάνελ που βρίσκονται στην οροφή τους, ενώ το ειδικό ύφασμα που παρέχει σκίαση κατά τη διάρκεια της ημέρας, αιχμαλωτίζει τη θερμότητα για να βελτιώνει τις συνθήκες εντός του καταφυγίου κατά τη νύχτα. Χάρη στα ίδια πάνελ υπάρχει η δυνατότητα να φορτίζουν τα κινητά τους τηλέφωνα μέσω μιας θύρας USB, που συνδέεται με τον μηχανισμό.

 

Για να μεταφερθεί κάθε οικίσκος χρειάζονται μόλις δύο κούτες, καθώς η IKEA, αξιοποιώντας την τεχνική που εφαρμόζει στα περισσότερα έπιπλά της, έχει μοιράσει τα τμήματα του καταφυγίου με τρόπο τέτοιο ώστε να μπορούν να φτάνουν εύκολα παντού. Υπολογίζεται ότι για να στηθούν χρειάζονται περίπου τέσσερις ώρες και η διάρκεια ζωής τους φτάνει έως και τρία χρόνια.
Το αρχικό τους κόστος, όταν το πρόγραμμα ξεκίνησε να «τρέχει», έφτανε 7.500 δολάρια για το καθένα, πλέον όμως βρίσκεται στα 1.150 δολάρια (περίπου 1.070 ευρώ). Τα κέρδη της Better Shelter, σύμφωνα με το Quartz, επενδύονται εκ νέου στην οργάνωση ή δωρίζονται στο IKEA Foundation, στο οποίο και ανήκει.

Τα πρώτα καταφύγια προορίζονταν για τους πρόσφυγες του συριακού εμφυλίου, όμως πλέον υπολογίζεται ότι έχουν μοιραστεί σε καταυλισμούς σε Ιράκ, Τζιμπουτί, Νίγηρα, Αιθιοπία, Νεπάλ, την Ελλάδα, ΠΓΔΜ και Τσαντ.

Ο Γιόχαν Κάρλσον, διευθύνων σύμβουλος της Better Shelter, δήλωσε ότι δέχτηκα το βραβείο με ανάμικτα συναισθήματα: «Αν και είμαστε ικανοποιημένοι από τη βράβευση του σχεδίου, γνωρίζουμε ότι έχει δημιουργηθεί για την αντιμετώπιση των αναγκών που έχουν δημιουργηθεί από την προσφυγική κρίση».

Και αν κάποιος σκεφτεί ότι οι σκηνές στους καταυλισμούς προσφύγων των νησιών του Αιγαίου με τον πρόσφατο χιονιά σκεπάστηκαν από χιόνι ή βούλιαξαν στις λάσπες, τα καταφύγια αυτά φαίνονται μια τουλάχιστον αξιοπρεπής -και εφικτή- λύση.

Πηγή