«Αυτό που έρχεται είναι χειρότερο όσων προηγήθηκαν»

Από τον Σάκη Ιωαννίδη

«Στις δημοκρατικές χώρες υπάρχει διάλογος ανάμεσα στην κουλτούρα των θεσμών και στην περιθωριοποιημένη κουλτούρα. Ο Μποντλέρ συνομιλούσε με τον Λαφοντέν, ο Ουγκώ με τον Ρεμπό, και γι’ αυτό ο Ρεμπό, που εθεωρείτο επαναστάτης, αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της γαλλικής κουλτούρας. Στον αραβικό κόσμο δεν έγινε ποτέ κάτι αντίστοιχο. Εγώ ανήκω στο περιθώριο», σημείωσε ο διάσημος Αραβας ποιητής Αδωνις, σε μια χειμαρρώδη και παθιασμένη συνάντηση με δημοσιογράφους, που αποτέλεσε την πρόγευση της σημερινής συζήτησης στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση με τον δημοσιογράφο Γιώργο Αρχιμανδρίτη.

Ο κατά κόσμον Aλί Αχμάντ Σαΐντ Εσμπέρ γεννήθηκε το 1930 στη Συρία και σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου της Bηρυτού. Εγκατέλειψε τη Συρία μέσα στη δεκαετία του ’50 και από το 1985 εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, όπου ζει μέχρι σήμερα, ασκώντας δριμεία κριτική στο Ισλάμ, στα αραβικά καθεστώτα, στη βία και στο ISIS. Στο πρόσφατο βιβλίο του «Βία και Ισλάμ» (εκδ. Πατάκη) σημειώνει ότι η ιστορία του Ισλάμ υπήρξε άρρηκτα δεμένη με την εξουσία. «Ποτέ δεν υπερασπίστηκα ένα καθεστώς, κι ας ήταν τέλειο. Ενας δημιουργός είναι πάντα εναντίον της εξουσίας», τόνισε και πρόσθεσε ότι η Αραβική Ανοιξη απέτυχε και έγινε «κόλαση». Για τη σημερινή κατάσταση στον αραβικό κόσμο επέρριψε ευθύνες στη διαχρονική πολιτική ΗΠΑ και Ευρώπης, που επιδιώκουν τον έλεγχο της περιοχής, ενώ διευκρίνισε ότι η κριτική του κατευθύνεται προς το Ισλάμ και τους θεσμούς και όχι προς τους μουσουλμάνους. «Ο μουσουλμανικός κόσμος είναι η γέφυρα μεταξύ Δύσης και Απω Ανατολής. Ο πόλεμος της Συρίας είναι πόλεμος εναντίον της Κίνας και σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να δούμε και την επέμβαση της Ρωσίας», τόνισε ο Αδωνις και εξέφρασε την ανησυχία του για την Ευρώπη σε σχέση με τη δυναμική που έχει αποκτήσει το ISIS. «Αυτό που θα ακολουθήσει είναι χειρότερο αυτού που προηγήθηκε. Δεν είναι θέμα απαισιοδοξίας, αλλά αυτή είναι η πραγματικότητα», τόνισε. Η Δύση, όπως είπε, έχει απομακρυνθεί από τις θεμελιώδεις ιδέες της, έχουν περιοριστεί οι ελευθερίες, αλλά αναγνώρισε την ύπαρξη θεσμών που λειτουργούν προς όφελος της κοινωνίας και σημείωσε ότι ένας από τους παράγοντες που διαφοροποιεί σημαντικά τις δυτικές δημοκρατίες είναι ο διαχωρισμός κράτους – Εκκλησίας.

«Η ποίηση μπορεί να δώσει μια άλλη, καλύτερη, όψη του κόσμου, όμως δεν μπορεί να αλλάξει υλικά τον κόσμο», σημείωσε και εξέφρασε τον θαυμασμό του για το έργο του Γιάννη Ρίτσου, τον οποίο χαρακτήρισε τον «μεγαλύτερο κομμουνιστή ποιητή», και για την κριτική που ασκεί ο Νόαμ Τσόμσκι. «Ο δημιουργός είναι πάντα εξόριστος μέσα στην ίδια του τη γλώσσα ή τη χώρα του. Το να μένω στη Bηρυτό ή στο Παρίσι δεν έχει διαφορά. Η ποίηση δεν περπατάει με τα πόδια, προχωρεί με το μυαλό», κατέληξε.

Πηγή