Το κρύο στιλβώνει τη λίμνη: τη μέρα με ήλιο ή με σύννεφα, μιας και δεν κάνει παραχωρήσεις και δεν εκπίπτει η ομορφιά της, δεν ακολουθεί τα χούγια του καιρού. Η επιφάνειά της λάμπει έτσι παγωμένα φωτογενής και πατιναρισμένη από τον χειμώνα, όπως δείχνει. Τα καραβάκια, το νησάκι απέναντι, το τείχος-φρούραρχος, τα λυγερά γυμνά δένδρα που σκέπουν την παράκτια διαδρομή-κλάσικ βόλτα, κάθε φορά που βρίσκομαι στα Γιάννενα, μου προκαλούν μια τρυφερή ευεξία, ok, με λες και φολκλόρ, τύπικαλ τουρίστερμαν, αλλά έτσι είναι: αυτή η πλευρά της πόλης είναι η αγαπημένη μου. Όπως και των χιλιάδων που φέτος τα Χριστούγεννα την έχουν πλημμυρίσει.
Το δε καφέ μπαρ «Σκάλα» παραμένει ακόμα ένα συγκινητικό στέκι συνεύρεσης ανθρώπων, μουσικών, πνευμάτων και ιστορίας: με αδιάλειπτη ζωή ενός ολόκληρου αιώνα. Ο χώρος ευτύχησε, πέρα από το να αποτελεί διαρκές σημείο ραντεβού για καφέ ή κρασιά, να περάσει κυριολεκτικά στην αιωνιότητα, μιας και καταγράφτηκε στα καρέ του «Θίασου» του Αγγελόπουλου. Πρωινό Κυριακής και στα ηχεία παίζει το «Over the Hill» της Μόνικα, τα πικάπ Mk2 ξεκουράζονται, χμ, άλλο ένα κρέντιτο για τη «Σκάλα»: πρώτον, ο dj παίζει σε δικό του μέρος, κοινώς δεν τον στριμώχνουν σε μια γωνιά του μπαρ, και δεύτερον παίζει και με βινύλια. Μεγάλη υπόθεση τα βινύλια και η σωστή «ρίψη» ήχων από άνθρωπο κι όχι από στεγνό υπολογιστή!
Σκαρώνω κι ένα αυτοσχέδιο σύνθημα, μιας και όλα είναι τόσο ανθρώπινα απολαυστικά εδώ, οι διπλοί βαρύγλυκοι καφέδες, όπως και ο κανελί σκύλος που παρέα με την οικογένεια των ανθρώπων που τον έφεραν δείχνει εξίσου ευτυχισμένος: οι άνθρωποι πάνω από τους αριθμούς του Jazler! Να περάσετε από τη «Σκάλα», αν θα αλλάξετε εδώ τη χρονιά, τρελή κουλτούρα είναι και αδιαπραγμάτευτα μπαρ-μπαρ, κι από τα κλασίκ των Ιωαννίνων ίσως και το πιο κλασίκ.
Κλασίκ δεν είναι ακόμα, γιατί μετρά λίγες μόνο μέρες που άνοιξε το «Εικοσιένα», ένα εστιατόριο που φιλοδοξεί πέρα από τη γευσιγνωσία που διακονεί να γίνει και κάτι περισσότερο από «φάγαμε θεσπέσια, ήπιαμε μαγικά και επεράσαμεν φίνα».
Γιατί αυτό είναι δεδομένο πως θα συμβεί όπως και θα τσεκάρετε λίγο παρακάτω. Το κάτι περισσότερο όμως είναι αυτό που προσδοκεί να συμβεί η συνιδιοκτήτης του και ψυχή του, Νεκταρία Ζαγοριανάκου, και η οποία το ορίζει ως «ένας τόπος συνεύρεσης και ανταλλαγής ανθρώπων, ιστοριών και δράσεων που με κέντρο την κουζίνα και τις εκλεκτές μαγειρικές, θα μετουσιωθεί παράλληλα και σε χώρο επικοινωνίας και πολιτισμού». Κι αν ο πολιτισμός πέραν του φαγητού του «Εικοσιένα», που κάνει ένα καταπληκτικό σκρολ σε ελληνικές γεύσεις, ορίζεται και από τον περίγυρο διάκοσμο, τότε, ναι, το εστιατόριο αυτό έχει όλα τα φόντα για να εξάψει, να προκαλέσει, να διοργανώσει και να τρανώσει υπέροχες νύχτες: κρυστάλλινοι πολυέλαιοι, ζέστη σάλα-λάουντζ, υπαιθριστικά κάδρα στους τοίχους και κόζι μπαρ, αρχοντικά τραπεζομάντιλα και τραπέζια, μια παλιοκαιρίσια εστέτ αισθητική, που αναβιώνει κομψά, προσδίδοντάς του μια εσάνς από το παλαίποτε αθηναϊκό «Ιντεάλ». Σεφ είναι ο Γιάννης Μουζάκης και μεσογειακής στόχευσης είναι η κουζίνα του, πλαισιωμένη από μια εξωτικά ελληνική γευσιγνωσία/πατριδογνωσία: σύγκλινα από Μάνη και γίγαντες φρέσκοι από Καστοριά, μανιτάρια Κοζάνης και τυριά ηπειρώτικα, και μπαίνω κατευθείαν στο «θέμα» μου, που έξοχα θα μπορούσε και να καταγραφεί με μία μόνο λέξη: άφωνος!
Πατέ συκωτάκια πάπιας με κράνμπερι και φρυγανισμένα ψωμάκια, μαζί με μια μανιταρόσουπα με φλύδες παρμεζάνας και λάδι τρούφας, καταφθάνουν ως πρώτα πιάτα. Δίπλα συνδράμουν στη μέθεξη μια εντός πνεύματος και ύλης Χριστουγέννων σαλάτα εποχής με σταφίδες, χουρμάδες, γραβιέρα, κάραμελ φουντούκια και βινεγκρέτ μελιού και ένα τζετ ριζότο με παντζάρια, γαλοτύρι και καπνιστή παντσέτα. Απαίχτου, μέχρι να έρθει το κυρίως πιάτο μου. Μαύρο κοτόπουλο Ηπείρου σοταρισμένο με ξυνόμηλο, κάστανο και πατάτες baby, τόσο τρυφερολούκουμο, τόσο εξαίσιο!
Όπως και η παρέα, οι συνδαιτυμόνες, οι συγκαθήμενοι, που ένεκα εορτών και δέουσας χαλαρότητας, πετάμε από θέμα σε θέμα. Λογοτεχνία και ταξίδια, σπορ άλλωστε στο οποίο επιδίδεται με δημιουργική μανία η Νεκταρία Ζαγοριανάκου, που στο τελευταίο της βιβλίο «Ο Μεγάλος Σοφός» παρακολουθεί τον ήρωά της να δραπετεύει από το εν αλώσει Βυζάντιο για τη Φλωρεντία. Εκεί, στην αυλή των Μεδίκων, μια νέα ζωή θα δοκιμάσει την πίστη αλλά και την εγκράτειά του στον έρωτα, τον Θεό, την εξουσία, το χρήμα, τη φιλία αλλά και την Ιστορία. Την Ιστορία έτσι όπως γράφεται σε ένα ιστορικό πλαίσιο όπου καμέο κάνει έως και ο Σαβοναρόλα με τα απειλητικά του επί της κουλτούρας της Αναγέννησης φραγγέλια (εκδόσεις Ωκεανίδα). Είπαμε: ευνοεί τη συζήτηση και το «ταξίδι» τούτο το εστιατόριο, που από τα πιάτα ως τα ηχεία που μεταδίδουν Σεζάρια by Cabo Verde επιζητεί το κροσόβερ από όπου κι αν προέρχεται.
Η γιατρός, συγγραφέας και ψυχή του “Εικοσιένα”, Νεκταρία Ζαγοριανάκου, με τον κοσμοπολίτη φωτογράφο Κωνσταντίνο Ιγνατιάδη. Η Ήπειρος των σημερινών γραμμάτων και τεχνών.
Τώρα, βέβαια, το ότι στο τραπέζι πέραν της Νεκταρίας Ζαγοριανάκου συγκάθεται και ο φωτογράφος Κωνσταντίνος Ιγνατιάδης οδηγεί τη συνύπαρξή μας σε απογείωση: ξέρεις πολλούς Έλληνες που να έχουν φωτογραφήσει τον Μπόρχες ή την Αμπράμοβιτς, να έχουν δουλέψει για χρόνια στο παρισινό Μπομπούρ ή να αρνηθούν ντιρέκτ πρόταση του Τζεφ Κουνς, γιατί… «Τον θεώρησα μπίζνεσμαν και όχι καλλιτέχνη»! Παιδί της Ηπείρου κι ο Ιγνατιάδης, και απ’ ό,τι πήρε το αφτί μου εκείνη τη νύχτα, μάλλον κάτι σπέσιαλ θα ετοιμάσουν με εικόνες κρεμάμενες και ολόδικές του στους τοίχους του «Εικοσιένα» τη νύχτα του πρωτοχρονιάτικου ρεβεγιόν.
Όπου ο σεφ, Γιάννης Μουζάκης, ετοίμασε κάρτα απολαυστίκ, μας εξομολογείται σερβίροντας το γλυκό που θα κλείσει τη νύχτα τούτου του γεύματος: τραγανό μιλφέιγ με κρέμα σοκολάτας και μαρμελάδα φράουλα.
Περασμένα μεσάνυχτα αποχαιρετιζόμαστε η ομήγυρη. Κι έστω κι αν είναι παγωμένη, τρυφερή είναι η νύχτα πάνω από τα Γιάννενα. Έναστρη, με το μπλε φως να λούζει το ρολόι της κεντρικής πλατείας και τα χιλιάδες λαμπάκια στους δρόμους του κέντρου να φωτοβολούν την ατμόσφαιρα. Τελειώνω τούτο το μίνι οδοιπορικό στην υπέροχη πόλη με μια ευχή για καλή χρονιά αλλά και μια προτροπή: πέραν του βαρέως ενσήμου που λέγεται Ηπειρώτικοs Πολιτισμός συνολικά, αν τις φετινές γιορτές βρίσκεστε στην πόλη, τσεκάρετε τις δυο διευθύνσεις. Κι αν διαπιστώσετε κάτι λιγότερο από όσα σας έγραψα παραπάνω, άφοβα στείλετε γράμμα στον εκδότη μου και ζητήστε το κεφάλι μου επί πίνακι! Εμπρός, λοιπόν, καλά μου ελαφάκια…
Μπαρ-καφέ Σκάλα: Εθνικής Αντιστάσεως 50
Εστιατόριο Εικοσιένα: Χαριλάου Τρικούπη 21, Ιωάννινα
