10 μοναδικά έργα τέχνης του ΜοΜΑ

Μερικές από τις πιο σημαντικές στιγμές της σύγχρονης τέχνης στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στη Νέα Υόρκη

Το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης θεωρείται το μεγαλύτερο μουσείο σύγχρονης τέχνης στο κόσμο με μία καταπληκτική συλλογή έργων, ειδικότερα ζωγραφικής. Παρουσιάζουμε μερικά έργα της συλλογής του που ξεχωρίζουν.

1. Lee Bontecou, Untitled (1961)

Στη ανδροκρατούμενη σκηνή της μεταπολεμικής αμερικάνικης τέχνης, η Bontecou ήταν μία από τις σπάνιες γυναικείες παρουσίες. Όταν πρωτοπαρουσίασε τα έργα της προκάλεσε αίσθηση με τις δυσοίωνες και επιθετικές ιδιότητές τους. Ο στενός συνεργάτης της Joseph Cornell περιέγραφε τις ανοιχτές μαύρες κοιλότητες των έργων της σαν “τον τρόμο που βγαίνει από το στόμα των κανονιών, από τους βίαιους κρατήρες, από το παράθυρο που ανοίγει για μία πτήση χωρίς επιστροφή και από τα σαγόνια των μεγάλων θηρίων”. Το συγκεκριμένο έργο φτιάχτηκε από έναν βιομηχανικό καμβά που βρήκε στον δρόμο κάτω από το διαμέρισμα της στο East Village.

2. Salvador Dalì, The Persistence of Memory (1931)

Τα έργα του Dali περιγράφονται και ως “ζωγραφισμένες φωτογραφίες ονείρων” και σίγουρα τα λιωμένα ρολόγια που εμφανίζονται στο συγκεκριμένο σουρεαλιστικό αριστούργημα και συμβολίζουν την στιγμή που τα όνειρα εισβάλλουν στην καθημερινότητα, ταιριάζουν με τον χαρακτηρισμό. Η ακτή της Καταλονίας απ’ όπου καταγόταν ο καλλιτέχνης είναι το σκηνικό γι’ αυτό το τοπίο του χρόνου όπου το άπειρο και η παρακμή ισορροπούν, ενώ το αινιγματικό πλάσμα στο κέντρο της σύνθεσης είναι ο ίδιος ο καλλιτέχνης.

3. Willem de Kooning, Woman I (1950–52)

Στον πιο αντιπροσωπευτικό πίνακα της καριέρας του, ο De Kooning εισάγει μια παιγνιώδη αλληλεπίδραση μεταξύ των τεράστιων ματιών και μαστών (δεμένων εδώ, λες και θα μπορούσαν να πεταχτούν έξω από το κάδρο και να πνίξουν τον θεατή), χλευάζοντας την ερώτηση: ποιο από τα δύο θα κοιτάγατε πρώτα; Με την κάθετη και προωθημένη της στάση η Γυναίκα Ι μοιάζει ενθρονισμένη: Η βασίλισσα της φαντασίας του De Kooning.

4. Frida Kahlo, Self-Portrait with Cropped Hair (1940)

Αυτή η αυτοπροσωπογραφία που μπερδεύει τα φύλα από την διάσημη Μεξικάνα καλλιτέχνη και φεμινιστικό είδωλο, σχετίζεται με το διαζύγιο της από τον Diego Rivera – γνωστό όχι μόνο για τη δική του καλλιτεχνική ιδιοφυΐα αλλά και για τις ερωτοδουλειές του. Υποτιτλίζει την σύνθεση με στίχους από ένα δημοφιλές μεξικάνικο ερωτικό τραγούδι: «Κοίτα, αν σε αγάπησα ήταν εξαιτίας των μαλλιών σου. Τώρα που έμεινες χωρίς μαλλιά, δεν σ’ αγαπώ πια». Καθόλου έκπληξη δεν προκάλεσε το γεγονός ότι η Kahlo ξαναπαντρεύτηκε τον Rivera τον επόμενο χρόνο κι έτσι αυτός ο περίεργα επιδραστικός πίνακας θα μπορούσε να περιγραφεί ως ένα μνημείο της εξάρτησής της.

5. Roy Lichtenstein, Drowning Girl (1963)

H pop εικόνα του Lichtenstein είναι ταυτόχρονα μια cool, ειρωνική αποδόμηση του φτηνού μελοδράματος και μια κλασική δυναμική σύνθεση, που οφείλεται κυρίως στο παιχνίδισμα μεταξύ των μαλλιών του υποκειμένου (χτενισμένα τέλεια σε μια κόμμωση εποχής Mad Men) και των κυμάτων (που μοιάζουν να έχουν βγει από μια εικόνα του Hokusai) που την απειλούν. Ο πίνακας, που είναι λεπτομέρεια από ένα κόμικ των αρχών των 60’ς με τίτλο Run For Love!, είναι αντιπροσωπευτικός του στυλ του Lichtenstein που χρησιμοποιεί όχι μόνο τις πασίγνωστες κουκίδες του, αλλά επίσης τολμηρές μαύρες γραμμές που περιστοιχίζουν κομμάτια χρωματισμένα με βαθύ μπλε.

6. Kazimir Malevich, White on White (1918)

Αν και δημιουργήθηκε έναν αιώνα πριν, ο ριζοσπαστικός αυτός πίνακας εξακολουθεί και εκπλήσσει. Ο σκοπός του Malevich δεν ήταν να δημιουργήσει κάτι αμιγώς μινιμαλιστικό. Εμπνευσμένος από την παράδοση της Ρωσίας, πίστευε ότι η Σοβιετική επανάσταση οδηγούσε σε μία νέα εποχή, στην οποία ο υλισμός θα έδινε τη θέση του στη πνευματικότητα. Ονόμασε τη φιλοσοφία του σουπρεματισμό και το White on White ήταν η υπέρτατη εκδήλωση ενός καλλιτέχνη που ήθελε να αγγίξει την υπερβατικότητα.

7. Henri Matisse, The Piano Lesson (1916)

Ένα από τα πιο προσωπικά έργα του Matisse, το Μάθημα πιάνου δείχνει τον μεγαλύτερο γιο του Pierre στο πιάνο. Πρόκειται για μία σύνθεση που αναφέρεται στον χώρο και τον χρόνο καθώς απηχεί ξανά και ξανά την πυραμιδική μορφή του μετρονόμου στο πιάνο- στη ζώνη του πράσινου που διακρίνεται στο παραθυρόφυλλο και στη σκιά που πέφτει στο πρόσωπο του Pierre. Το αγόρι βρίσκεται ανάμεσα σε δύο έργα του πατέρα του που απεικονίζουν γυναίκες· μία αξιοπρεπή γυναικεία φιγούρα σε ένα υψηλό σκαμνί και το μικρό γλυπτό ενός αισθησιακού γυμνού. Περισσότερο από μια απλή περιγραφή της οικογενειακής ζωής, Το Μάθημα Πιάνου είναι ένας στοχασμός για την ενηλικίωση.

8. Pablo Picasso, Les Demoiselles d’Avignon (1907)

Οι δεσποινίδες της Αβινιόν μπαίνουν στην σύγχρονη εποχή προκαλώντας μία ρήξη με την αναπαραστατική παράδοση της δυτικής ζωγραφικής. Ο πίνακας απεικονίζει 5 γυμνές γυναίκες με επίπεδες θρυμματισμένες φιγούρες εμπνευσμένες από την Ιβηρική και αφρικανική τέχνη που προαναγγέλουν τη μετέπειτα ανάπτυξη του κυβισμού.

9. Henri Rousseau, The Sleeping Gypsy (1897)

Η καριέρα του Rousseau, του Γάλλου naïve καλλιτέχνη αποτελεί ίσως το πρώτο δέιγμα ενός αυτοδίδακτου καλλιτέχνη που κέρδισε τον θαυμασμό των σύγχρονων του, αν και ο δρόμος του προς την επιτυχία δεν ήταν εύκολος. Σύμφωνα με την ιστορία ήταν ο Πικάσο αυτός που πρώτος αναγνώρισε το ταλέντο του Rousseau, όταν παρ’ ολίγο να χρησιμοποιήσει ένα έργο του σαν καμβά για να ζωγραφίσει ο ίδιος (ένας Μοντιλιάνι δεν είχε την ίδια τύχη). Από τότε οι ονειρικές, αφελείς αναπαραστάσεις του Rousseau και τα εξωτικά του τοπία -τα οποία μάλλον ήταν προϊόντα της φαντασίας του, καθώς δεν είχε φύγει ποτέ από τη Γαλλία- κέρδισαν την αναγνώριση, κυρίως χάρη σ’ αυτό τον πίνακα, όπου η αντιπαράθεση της όμορφης κοιμωμένης και του θηρίου έχει μία απόκοσμη ομορφιά.

10. Andy Warhol, Gold Marilyn Monroe. 1962

Αμέσως μετά τον τραγικό θάνατό της Monroe το 1962 ο Warhol δημιούργησε μια σειρά έργων για να τιμήσει την ηθοποιό που είχε συνεπάρει την Αμερική. Το πορτρέτο βασίστηκε σε μία φωτογραφία της σταρ από την ταινία Niagara στην οποία η Monroe συμπρωταγωνιστούσε με τον Joseph Cotton, υποδυόμενη την δυσαρεστημένη σύζυγο που σχεδιάζει τη δολοφονία του άντρα της. Ο Warhol ζωγράφισε το χρυσό φόντο πριν αποτυπώσει το έντονα χρωματισμένο πρόσωπό της στο οποίο πρόσθεσε μαύρο για να τονίσει τα χαρακτηριστικά της. Φαίνεται πως και ο Warhol αντιμετώπιζε τη δημόσια περσόνα της σταρ σαν μια προσεκτικά δομημένη ψευδαίσθηση.

via