Στην Περατιά Αιτωλοακαρνανίας για τον τρύγο

Της Ανδρομάχης Βρακατσέλη

Στην Περατιά, το πιο ακρινό χωριό της Αιτωλοακαρνανίας στο δρόμο προς Λευκάδα -το «πέρασμα» κατά τον αρχαιολόγο Δαίρπφελδ προς την Ομηρική Ιθάκη- υπάρχουν ακόμη κάποιες διαδικασίες που γίνονται συλλογικά και αυθεντικά, σα να στήνεις ένα μικρό πανηγύρι. Μια από αυτές είναι και ο τρύγος.

Η Περατιά μάλιστα, έχει παράδοση στο κρασί. Ο παππούς μου κάποτε είχε πάρει βραβείο για το κρασί του στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης!

Μια ημερομηνία μέσα στο Σεπτέμβρη που εξαρτάται από τον καιρό, για να έχουν την κατάλληλη θερμοκρασία τα κλήματα, μια γειτονιά ή μια παρέα συγκεντρώνεται για να μαζέψει τα αμπέλια, μια συλλογική ασχολία που κρύβει τόση χαρά αλλά και ευχάριστη κούραση. “Θέρος, τρύγος, πόλεμος”, που λέει και η παροιμία, δείχνοντας ότι η διαδικασία πρέπει να γίνει γρήγορα και σε συγκεκριμένο στάδιο ωρίμανσης.

Φέτος μαζευτήκαμε την τελευταία Τετάρτη του Σεπτέμβρη το απόγευμα, στο λεγόμενο πέρα χωριό, στη συνοικία Αγία Βαρβάρα.

Αφού μαζεύτηκαν στα καφάσια τα κόκκινα και τα άσπρα σταφύλια, για να βγει το ροζέ κρασί και το τσίπουρο, στο τέλος ο καθένας που βοηθούσε στη διαδικασία έφυγε με μια σακούλα με σταφύλια. Κάποτε ο κόσμος έφερνε τη δικιά του κόφα- καλάθι και τη γέμιζε σταφύλια ως ευχαριστώ από τον ιδιοκτήτη του αμπελιού για τη συνεισφορά τους.

Η επόμενη μέρα ήταν αυτή που θα ετοιμαστεί ο μούστος. Σαν ένας πλούσιος χυμός με εξαιρετική γεύση. Παλαιότερα πάταγαν τα σταφύλια μόνο άντρες “γιατί εμείς οι γυναίκες φοράγαμε ρόμπες και δεν μπορούσαμε να τις σηκώσουμε”, μου ανέφερε μια κυρία γεννημένη στο Ξηρόμερο. Σήμερα λίγοι τα πατάνε και η διαδικασία έχει αντικατασταθεί με χειροκίνητα μηχανήματα.

Ήρθε πάλι ο κόσμος να βοηθήσει και η νοικοκυρά ετοίμαζε φαγητό ενώ ο οικοδεσπότης μας εξηγούσε πως με τις εναλλαγές του φεγγαριού το κρασί μπορεί να βράζει ξανά και ξανά. Τα υπολείμματα από τα “πατημένα” σταφύλια μπήκαν σε σακιά καλά κλεισμένα για να γίνει η ζύμωση και να βγει το τσίπουρο τον Νοέμβρη.

Στο τέλος, η φωτογραφική μηχανή έκλεισε. Και ακούγονταν μόνο τα γέλια και ο μούστος που είχε ήδη αρχίσει να βράζει στο βαρέλι.

Η Ανδρομάχη Βρακατσέλη εξερευνά τον κόσμο μέσω του ήχου και της φωτογραφίας. Είναι υποψήφια διδάκτωρ στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Eκπαιδευτική συνεργάτης στον ήχο, την εικόνα και τα νέα μέσα στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, στο Πολιτιστικό Ίδρυμα του Ομίλου Πειραιώς κα. www.andromachi.com