Η τζαζ γεννήθηκε στους οίκους ανοχής της Νέας Ορλεάνης στις αρχές του 20ού αιώνα και οι «γονείς» της ήταν μουσικοί και μαφιόζοι. Το τελευταίο βιβλίο από τον συγγραφέα TJ English, «Dangerous Rhythms: Jazz and the Underworld» που κυκλοφόρησε στις 2 Αυγούστου, εξηγεί γιατί σπουδαίοι καλλιτέχνες της τζαζ όπως ο Λούις Άρμστρονγκ, ο Ντιουκ Έλινγκτον και Φρανκ Σινάτρα άκμασαν μέσα σε αυτοκρατορίες της μαφίας των οποίων ηγούνταν οι Al Capone, Meyer Lansky, John T. «Legs» Diamond και Charles «Lucky» Luciano.
«Η τζαζ ξεκίνησε στο τέλος μιας μακράς παρατεταμένης περιόδου δημόσιων εκτελέσεων από παράνομους, μετά τη Διακήρυξη της Χειραφέτησης», είπε ο English στην The Post, μιλώντας από το σπίτι του στο Μανχάταν, όπου ζει εδώ και 32 χρόνια. «Η μουσική μου φαίνεται σαν μια προσπάθεια δημιουργίας μιας νέας πραγματικότητας», πρόσθεσε. «Η μουσική λέει: «Είμαστε ζωντανοί». Βλέπω τη τζαζ ως απάντηση στον τρόμο και τη βία».
Ο English, ο οποίος έχει γράψει πολλά βιβλία για τον υπόκοσμο και τη μαφία καθώς και επεισόδια για τις τηλεοπτικές εκπομπές «NYPD Blue» και «Homicide: Life on the Street», είπε ότι η ιδιαίτερη αυτή σχέση μεταξύ μαύρων μουσικών και Ιταλών μαφιόζων είχε νόημα στο πλαίσιο μιας καταπιεστικής κοινωνικής τάξης στις αρχές του αιώνα.
Η τζαζ άρχισε να κυριαρχεί στη Νέα Ορλεάνη, όπου οι Σικελοί μετανάστες και οι μαύροι Αμερικανοί αντιμετώπισαν την ίδια κατάσταση: αποκλείστηκαν από την πλούσια λευκή αγγλοσαξονική προτεσταντική κοινωνία και παρενοχλήθηκαν από διεφθαρμένους λευκούς αστυνομικούς.
«Οι μαύροι ένιωθαν λιγότερο φόβο για ένα αφεντικό της μαφίας παρά για έναν λευκό αστυνομικό», είπε ο English, ένθερμος φαν της τζαζ και ο ίδιος. «Έβλεπαν τη μαφία ως την προστασία τους στην εμπορική αγορά. Αυτό ίσχυε πολύ για τον Λούις Άρμστρονγκ. Ήξεραν ότι έπρεπε να έχεις τον γκάνγκστερ σου για να σε προστατεύει. Ο Λούις είπε: “Αποκτήστε τον πιο ισχυρό γκάνγκστερ που μπορείτε“».
Η συνταγή της Νέας Ορλεάνης -όπου οι μαύροι καλλιτέχνες συνεργάστηκαν με μαφιόζους που επέβλεπαν μια από τις πρώτες νόμιμες περιοχές με κόκκινα φώτα της χώρας, την Storyville, όπου ευδοκιμούσαν οίκοι ανοχής και μπαρ- εξαπλώθηκε στο Κάνσας Σίτι, το Σικάγο, τη Νέα Υόρκη και στη συνέχεια στο Λας Βέγκας.
Louis Armstrong (ΑP photo)
Το 1920, η ποτοαπαγόρευση εγκαινίασε μια νέα εποχή για τη νυχτερινή ζωή, όταν η λευκή κοινωνία άρχισε να συρρέει στα speakeasies (παράνομα μπάρ που πωλούσαν οινοπνευματώδη ποτά την περίοδο της ποτοαπαγόρευσης στις ΗΠΑ).
Η ποτοαπαγόρευση ξεκίνησε πριν από 100 χρόνια – και η κληρονομιά της παραμένει ζωντανή. «Πήγαιναν εκεί όπου υπήρχε αλκοόλ», δήλωσε ο Ίνγκλις. Τα νυχτερινά κέντρα έγιναν κοινωνικά αποδεκτά, η τζαζ έγινε κομμάτι της κυρίαρχης ψυχαγωγίας ακόμη και όταν η κοινωνία παρέμενε κατά τα άλλα διαχωρισμένη. Και πολλά αφεντικά της μαφίας εκτιμούσαν πραγματικά την τζαζ.
«Ο Al Capone ήταν ο μεγαλύτερος ευεργέτης. Αγαπούσε τη μουσική» σημειώνει ο English, που προσθέτει ότι κάποια στιγμή τα πρωτοπαλίκαρά του απήγαγαν τον Fats Waller έπειτα από μία εμφάνιση το 1026 στο Σικάγο για να κάνουν έκπληξη στον Capone για τα γενέθλιά του. Ο Waller ανακουφίστηκε όταν αντιλήφθηκε τι συμβαίνει. «Ο Capone ήταν καλός για τους μουσικούς. Μοίρασε χρήματα στον κόσμο της jazz».
Al Capone (AP photo)
Πέρα από την απλή καταβολή χρημάτων για διασκέδαση και ποτά, οι μαφιόζοι συνέχισαν να τηρούν το δικό τους μέρος της συμφωνίας για την ασφάλεια των καλλιτεχνών.
Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1920, οι λευκοί καλλιτέχνες είχαν συνδιαμορφώσει την τζαζ και καλλιτέχνες όπως ο Bing Crosby κατέστησαν τον ήχο mainstream, τελειοποιώντας τα φωνητικά της ποπ τζαζ. Μέχρι το 1932, ο Κρόσμπι ήταν ένας από τους μεγαλύτερους αστέρες στην Αμερική και όταν ένας κακοποιός προσπάθησε να επωφεληθεί εκβιάζοντας τον Κρόσμπι για χρήματα πουλώντας προστασία – δηλαδή για προστασία από τον κακοποιό που τον χτυπούσε – η μαφία παρενέβη.
Bing Crosby (AP photo)
Ακόμη και όταν η jazz έγινε μια αποκλειστικά αμερικανική μουσική και το είδος εξελίχθηκε σε διαφορετικά στυλ, από το crooning του Crosby στο wild swing και μετά το bebop, οι δεσμοί με τον υπόκοσμο και τους μαφιόζους, Ιταλούς, Ιρλανδούς ή Εβραίους, ήταν στενοί.
«Το πιο δημοφιλές κλαμπ στη Νέα Υόρκη τη δεκαετία του 1940 ήταν το Birdland, ιδιοκτησίας του Mo’ Levy, ενός γκάνγκστερ που πουλούσε ηρωίνη έξω από το κλαμπ», θυμάται ο English.
Ο αδελφός του Μο, ο Ίρβινγκ, διαχειριζόταν το κλαμπ, κάνοντας χάρες σε μεγάλα αστέρια όπως ο Μάρλον Μπράντο και συγγραφείς όπως ο Νόρμαν Μέιλερ, που ήταν τακτικοί πελάτες. Ένα βράδυ του 1959, ο Ίρβινγκ μαχαιρώθηκε και σκοτώθηκε από έναν μαστρωπό ενώ έπαιζε το συγκρότημα. «Ήταν συγκλονιστικό», είπε ο Ίνγκλις. Ένας τίτλος εφημερίδας έγραφε: «Η τζαζ χρησιμεύει ως φόντο για το θάνατο».
Στη συνέχεια ήρθαν το Rat Pack και ο Old Blue Eyes, που κυριάρχησαν στη σύγχρονη ποπ τζαζ σκηνή, και το αρχηγείο τους, το Λας Βέγκας που δημιούργησε η μαφία, έγινε η επιτομή της λαμπερής αμερικανικής νυχτερινής ζωής και της «καλής ζωής».
Η σχέση του Σινάτρα με τη μαφία
«Η σχέση του Σινάτρα με τη μαφία ήταν πολύ συγκεκριμένη, πολύ αληθινή», δήλωσε ο English. «Οι μαφιόζοι διοικούσαν τα καζίνο και τα κλαμπ και έκλειναν τη μουσική που τους άρεσε». Η οποία, τη δεκαετία του 1960, δεν ταίριαζε με τους νέους που φώναζαν για τη βρετανική εισβολή ή το αντικαθεστωτικό hard rock της κουλτούρας των χίπις.
Frank Sinatra (AP photo)
