Κίνητρα για σύσταση family offices στην Ελλάδα

Τα οφέλη από τη σύσταση family offices στην Ελλάδα θα είναι άμεσα και πολλαπλασιαστικά για την οικονομία, την απασχόληση και τις επενδύσεις στη χώρα μας. (Φωτ. ΑΠΕ)

Από την Αθηνά Καλύβα*

Σε συνέχεια των κινήτρων που εισήχθησαν το τελευταίο έτος στη χώρα μας με στόχο την προσέλκυση φορολογικών κατοίκων αλλοδαπής –επενδυτών, συνταξιούχων, εργαζομένων και αυτοαπασχολουμένων– θεσμοθετήθηκε πρόσφατα νέο νομοθετικό πλαίσιο για τη λειτουργία εταιρειών ειδικού σκοπού διαχείρισης οικογενειακής περιουσίας (family offices).

Η εν λόγω πρωτοβουλία στοχεύει στην αντιμετώπιση αφενός φαινομένων υιοθέτησης ανεπαρκών λύσεων μέσω υβριδικού τύπου σχημάτων και αφετέρου επιζήμιων πρακτικών απασχόλησης ανθρώπινου δυναμικού από εταιρείες με έδρα σε χώρες που εφαρμόζουν προνομιακά φορολογικά καθεστώτα (φορολογικούς παραδείσους). Πέραν της αναγκαιότητας συμπλήρωσης του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου, η παροχή κινήτρων σε φυσικά πρόσωπα προκειμένου να καταστήσουν την Ελλάδα κέντρο των οικονομικών τους δραστηριοτήτων ή/και να εγκαταστήσουν σε αυτή εταιρείες διαχείρισης χρηματικών ροών και οικογενειακής περιουσίας αναμένεται να συμβάλει στην προσπάθεια διεύρυνσης της φορολογητέας βάσης, με ευεργετικές συνέπειες για τα έσοδα, την κοινωνική συνοχή και τη διαφάνεια.

Ειδικότερα, τα family offices συστήνονται ως εταιρείες ειδικού σκοπού διαχείρισης οικογενειακής περιουσίας (Special Purpose Vehicle – SPV) με οποιαδήποτε εταιρική νομική μορφή. Οι διατάξεις εφαρμόζονται για φυσικά πρόσωπα που είναι ήδη ή πρόκειται να καταστούν φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας ενώ, για λόγους διαφάνειας και ελέγχου, επιλέγεται στενή οριοθέτηση της έννοιας της οικογένειας.

Η υιοθέτηση single family offices προκρίθηκε ως καταλληλότερη δομή για τα μεγέθη της ελληνικής οικονομίας έναντι των multifamily offices, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα πλεονεκτήματα της απλούστερης δομής τους, σε συνδυασμό και με τον per se μη κερδοσκοπικό τους χαρακτήρα: ταχύτερη επικοινωνία των μελών της οικογένειας για τη λήψη αποφάσεων, διασφάλιση υψηλότερου επιπέδου απορρήτου και προστασίας της ιδιωτικής τους ζωής, βέλτιστος έλεγχος και επίβλεψη των εργαζομένων.

Επισημαίνεται ότι, σε αντίθεση με τα ισχύοντα σε άλλα κράτη όπως η Σιγκαπούρη, για λόγους προστασίας προσωπικών δεδομένων δεν απαιτείται ελάχιστο ύψος συνολικής οικογενειακής περιουσίας, ενώ παράλληλα εισάγεται ειδικός τρόπος προσδιορισμού του φορολογητέου εισοδήματός τους, προς διασφάλιση των φορολογικών εσόδων. Η μέθοδος φορολόγησης κόστους πλέον του περιθωρίου κέρδους (Cost plus Method – CPM), εν προκειμένω με την προσθήκη σταθερού ποσοστού κέρδους 7% επί των ετήσιων δαπανών της εταιρείας, βρίσκεται σε πλήρη σύμπλευση με τα διεθνή πρότυπα και τις αρχές ορθής φορολογικής διακυβέρνησης, ακολουθώντας τις κατευθυντήριες αρχές του ΟΟΣΑ για τις ενδοομιλικές τιμολόγησεις (transfer pricing). Λαμβάνοντας δε υπόψη ότι τα family offices θα υπόκεινται σε φόρο εισοδήματος με τον συντελεστή φορολόγησης νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων, ήτοι 24%, διασφαλίζεται ο μη επιζήμιος χαρακτήρας του φορολογικού μέτρου ως προς τον φορολογικό ανταγωνισμό.

Επιπλέον, για λόγους ασφάλειας δικαίου αλλά και ευχερούς παρακολούθησης της εφαρμογής, προβλέπεται ρητά ότι οι εσωτερικές πράξεις μεταξύ του family office και των προσώπων που συμμετέχουν σε αυτό αποτελούν πράξεις που διενεργούνται εντός ενιαίας οντότητας, συνεπώς θεωρούνται εκτός του πεδίου εφαρμογής του ΦΠΑ.

Τα οφέλη από τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία θα είναι άμεσα και πολλαπλασιαστικά για την οικονομία, την απασχόληση και τις επενδύσεις στη χώρα μας. Σε αυτό το πλαίσιο τίθεται κατώτατο όριο στις πραγματοποιούμενες δαπάνες στην Ελλάδα, οι οποίες δεν δύνανται να υπολείπονται του 1 εκατ. ευρώ ετησίως. Ως προς τους εργαζομένους που θα πλαισιώνουν τα family offices, εισάγεται προϋπόθεση διατήρησης ελάχιστου αριθμού προσωπικού πέντε ατόμων για ένα έτος από την ίδρυσή τους, ενώ η λειτουργία τους θα ενισχύσει περαιτέρω την απασχόληση, λόγω και της δυνατότητας εξωτερικής ανάθεσης για την παροχή υπηρεσιών. Ως εκ τούτου, αναμένεται επακόλουθη αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών αλλά και ισχυροποίηση της διαφάνειας στις εργασιακές σχέσεις.

Σημειώνεται ότι νομοθετικά συστήματα για family offices που εφαρμόζονται κυρίως από χώρες εκτός Ε.Ε. και υιοθετούν ρητές προβλέψεις εξαίρεσης από την εφαρμογή αντικαταχρηστικών κανόνων –όπως επί παραδείγματι διατάξεων περί άσκησης πραγματικής διοίκησης των αλλοδαπών εταιρειών στις οποίες ανήκουν τα περιουσιακά στοιχεία της οικογένειας για να μην έλκεται αυτοδικαίως μεταβολή της φορολογικής κατοικίας–, δημιουργούν ευνοϊκές συνθήκες δημιουργίας σχημάτων επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού. Σε κάθε περίπτωση επισημαίνεται ότι για ζητήματα φορολογικής κατοικίας παγίως απαιτούνται η εξέταση των πραγματικών περιστατικών, η εφαρμογή των Συμβάσεων Αποφυγής Διπλής Φορολογίας (ΣΑΔΦ) καθώς και των γενικών φορολογικών διατάξεων.

Συνεπώς, αξιολογώντας τα ζητήματα που έχουν ανακύψει από τη δημιουργία παρόμοιων καθεστώτων, το θεσμικό πλαίσιο σχεδιάστηκε ώστε να θωρακίσει τη χώρα μας από ενδεχόμενες καταστρατηγήσεις μέσω σχημάτων επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού και φοροαποφυγής, δεδομένου ότι η εισαγωγή αποκλειστικού σκοπού παροχής υποστήριξης αποκλείει την άσκηση εμπορικής δραστηριότητας και συναφώς την επίτευξη κέρδους. Τέλος σημειώνεται ότι το ανωτέρω φορολογικό μέτρο ενισχύει τις διαρθρωτικές αλλαγές στη χώρα μας και εντάσσεται στον ευρύτερο δυναμικό σχεδιασμό για τον εκσυγχρονισμό του φορολογικού νομοθετικού πλαισίου που θα την καταστήσει ελκυστικό επενδυτικό προορισμό, ακόμα και κατά την περίοδο της πανδημίας.

* Η κ. Αθηνά Καλύβα είναι γενική γραμματέας Φορολογικής Πολιτικής και Δημόσιας Περιουσίας του υπουργείου Οικονομικών. 

Πηγή