Σαν χθες, στις 26 Σεπτεμβρίου 1904, απεβίωσε στο Τόκιο ο ελληνικής καταγωγής Λευκάδιος Χερν* ή Πατρίκιος Λευκάδιος Χερν, γνωστός επίσης με το ιαπωνικό όνομα Γιάκουμο Κοϊζούμι.
Ο Χερν ήταν διεθνής συγγραφέας ιρλανδοελληνικής καταγωγής που έλαβε την ιαπωνική υπηκοότητα το 1896, περισσότερο γνωστός για τα βιβλία του για την Ιαπωνία, ιδιαίτερα για τις συλλογές του για τους ιαπωνικούς θρύλους και ιστορίες φαντασμάτων, όπως το Καϊντάν: Ιστορίες και μελέτες παράξενων πραγμάτων. Στις Ηνωμένες Πολιτείες ο Χερν είναι επίσης γνωστός για τα κείμενά του για την πόλη της Νέας Ορλεάνης, βασισμένα στη δεκαετή διαμονή του στην πόλη. Θεωρείται εθνικός συγγραφέας – λαογράφος της Ιαπωνίας και πρεσβευτής της στη Δύση.
Ο Λευκάδιος Χερν γεννήθηκε στη Λευκάδα, από όπου πήρε και το όνομά του, στις 27 Ιουνίου του 1850. Πατέρας του ήταν ο Ιρλανδός γιατρός Κάρολος Μουσχ Χερν, που υπηρετούσε τότε στα αγγλοκρατούμενα Επτάνησα, και μητέρα του η Ρόζα Κασιμάτη απ’ τα Κύθηρα.
Μια μετάθεση του πατέρα του το 1856 στις Ινδίες είχε ως συνέπεια τον χωρισμό των γονέων του. Ο μικρός Λευκάδιος μετακόμισε τότε στο Δουβλίνο, όπου δοκίμασε τις πρώτες πίκρες από τη σκληρή συμπεριφορά της δεσποτικής θείας του. Στα 16 του χρόνια έχασε την όρασή του απ’ το αριστερό του μάτι. Λίγο αργότερα, ο πατέρας του πέθανε και λόγω οικονομικών δυσχερειών αναγκάστηκε να σταματήσει το σχολείο.
Σε ηλικία 19 ετών έφυγε για την Αμερική. Εγκαταστάθηκε στο Σινσινάτι, όπου έπιασε δουλειά ως δημοσιογράφος. Το 1877 μετακόμισε στη Νέα Ορλεάνη για μια σειρά άρθρων και παρέμεινε εκεί για 10 χρόνια, μεταφράζοντας έργα ξένων λογοτεχνών. Κατόπιν, η εκδοτική εταιρία για την οποία δούλευε τον έστειλε στις Δυτικές Ινδίες. Στα τρία χρόνια που έμεινε εκεί έγραψε δύο νουβέλες.
Την άνοιξη του 1890 ο Χερν ταξίδεψε στην Ιαπωνία, όπου έμελλε να περάσει το υπόλοιπο της ζωής του. Ασπάστηκε τον βουδισμό, παντρεύτηκε, πήρε την ιαπωνική υπηκοότητα και άλλαξε το όνομά του σε Γιάκομο Κοϊζούμι.
Εργάστηκε ως καθηγητής Αγγλικής Φιλολογίας, έδωσε πολλές διαλέξεις κι έγραψε πολλά μυθιστορήματα και ταξιδιωτικά διηγήματα, μέσω των οποίων γνώρισε στη Δύση τον πολιτισμό της Ανατολής. Στα ελληνικά κυκλοφορούν: Το αγόρι που ζωγράφιζε γάτες και άλλες ιστορίες (εκδόσεις Εστία), Εντός του Κύκλου των Ψυχών (εκδόσεις Ίνδικτος), Η Χώρα των Χρυσανθέμων (εκδόσεις Κέδρος), Ιαπωνικοί Θρύλοι (εκδόσεις Σιδέρη), Κείμενα από την Ιαπωνία (εκδόσεις Ίνδικτος).
Το έργο του Λευκάδιου Χερν
Άπαντα
Οι πρώτες ανθολογίες από το δημοσιογραφικό έργο του Λευκάδιου Χερν στη Νέα Ορλεάνη, όλες μεταθανάτιες εκδόσεις, είναι:
- Φύλλα από το Ημερολόγιο ενός Ιμπρεσιονιστή: Πρώιμα γραπτά του Λευκάδιου Χερν (Leaves from the Diary of an Impressionist: Εarly Writings by Lafcadio Hearn), 1911.
- Φανταστικά και Άλλα Φανταχτερά (Fantastics and Other Fancies), 1914.
- Κρεολικά Σκίτσα (Creole Sketches), 1924.
Tα πρώτα βιβλία του, κατά την αμερικανική περίοδο της ζωής του, είναι:
- Σκόρπια Φύλλα από Παράξενες Λογοτεχνίες: Ιστορίες ανακατασκευασμένες από τα Anvari-Soheili, Baital Pachisi, Μαχαμπαράτα, Παντσατάντρα, Γκιουλιστάν, Ταλμούδ, Καλεβάλα, κ.λπ. (Stray Leaves from Strange Literature: Stories Reconstructed from the Anvari-Soheili, Baital Pachisi, Mahabharata, Pantchantra, Gulistan, Talmud, Kalewala, etc.), 1884.
- Η Κρεολική Κουζίνα: Μια Συλλογή Συνταγών Μαγειρικής (La Cuisine Creole: A Collection of Culinary Recipes), 1885.
- “Gombo Zhèbes”: Μικρό λεξικό κρεολικών παροιμιών, διαλεγμένων από έξι κρεολικές διαλέκτους (“Gombo Zhèbes”: Little Dictionary of Creole Proverbs, Selected from Six Creole Dialects), 1885.
- Μερικά Κινεζικά Φαντάσματα (Some Chinese Ghosts), 1887.
- Τσίτα: Μια Ανάμνηση του Χαμένου Νησιού, (Chita: A Memory of Last Island), 1889.
- Γιούμα, η Ιστορία μιας Σκλάβας των Δυτικών Ινδιών (Youma, the Story of a West-Indian Slave), 1890.
- Δυο Χρόνια στις Γαλλικές Δυτικές Ινδίες (Two Years in the French West Indies), 1890.
Όλα τα βιβλία του Λευκάδιου Χερν στην Ιαπωνία γράφτηκαν στα Αγγλικά. Αυτά είναι:
- Ματιές στην Άγνωστη Ιαπωνία (Glimpses of Unfamiliar Japan), 1894.
- Από την Ανατολή: Ονειροπολήσεις και σπουδές στη Νέα Ιαπωνία (Out of the East: Reveries and Studies in New Japan), 1895.
- Κοκορό: Υπαινιγμοί και αντηχήσεις της ενδότερης ιαπωνικής ζωής (Kokoro: Hints and Echoes of Japanese Inner Life), 1896.
- Βουδιστικά Σταχυολογήματα: Σπουδές του χεριού και της ψυχής στην Άπω Ανατολή (Gleanings in Buddha-Fields: Studies of Hand and Soul in the Far East), 1897.
- Εξωτικά και Αναδρομικά (Exotics and Retrospectives), 1898.
- Στην Ιαπωνία των Φαντασμάτων (In Ghostly Japan), 1899.
- Σκιές (Shadowings), 1900.
- Ιαπωνικά Ανάλεκτα (Japanese Miscellany), 1901.
- Κοττό: Παράξενα και πολύτιμα της Ιαπωνίας σκεπασμένα με ιστούς αράχνης (Kottó: Being Japanese Curios, with Sundry Cobwebs), 1902.
- Καϊντάν: Ιστορίες και σπουδές παράξενων πραγμάτων (Kwaidan: Stories and Studies of Strange Things), 1904.
- Ιαπωνία: Μια Απόπειρα Ερμηνείας (Japan: An Attempt at Interpretation), 1904.
Αποσπάσματα των πιο πάνω έργων με τον συγκεντρωτικό τίτλο Η χώρα των χρυσανθέμων εκδόθηκαν σε μετάφραση Γιώργου Καλαμαντή από τις εκδόσεις “Κέδρος” (1998)
Ένα χρόνο μετά τον θάνατό του κυκλοφόρησε η πρώτη ανθολογία αδημοσίευτων ή μη ανθολογημένων, σε προηγούμενο βιβλίο του, κειμένων του:
- Το Ρομάντζο του Γαλαξία: Και άλλες μελέτες & ιστορίες (The Romance of the Milky Way: Αnd Other Studies & Stories), 1905.
Εξαιρουμένης της συλλογής των κρεολικών συνταγών και του λεξικού των κρεολικών παροιμιών, τα είκοσι προηγούμενα βιβλία αποτέλεσαν τους δώδεκα πρώτους τόμους των απάντων του Λευκάδιου Χερν, συνολικά δεκαέξι τόμοι, τα οποία εκδόθηκαν το 1922 σε επιμέλεια Ελίζαμπεθ Μπάιλαντ. Οι τελευταίοι τέσσερεις τόμοι περιέχουν την αλληλογραφία και μία βιογραφία του Λευκάδιου Χερν. Το 2014 κυκλοφόρησαν τρεις τόμοι με έργα του Λευκάδιου Χερν για πρώτη φορά στα ελληνικά, από το “Παγκόσμιο Ταμείο Κυθηραϊκής Κληρονομιάς”.
Μεταφράσεις
Ο Λευκάδιος Χερν υπήρξε ένας από τους πρώτους, και πιο αξιοσέβαστους, μεταφραστές γαλλικής λογοτεχνίας στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, μεταφράζοντας έργα των Θεόφιλου Γκωτιέ, Ανατόλ Φρανς, Γκυστάβ Φλωμπέρ, Γκυ ντε Μωπασσάν, Πιέρ Λοτί, Εμίλ Ζολά κ.ά, ενώ συγκαταλέγεται και ανάμεσα στους πρώτους αξιόλογους μεταφραστές του ιαπωνικού λογοτεχνικού είδους χαϊκού στα Αγγλικά.
Μουσεία
Το πρώτο μουσείο στον ευρωπαϊκό χώρο για τον Λευκάδιο Χερν εγκαινιάσθηκε ως Ιστορικό Κέντρο Λευκάδιου Χερν στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Λευκάδας, στις 4 Ιουλίου 2014. Το Μουσείο περιλαμβάνει πρώτες εκδόσεις, σπάνια βιβλία και ιαπωνικά συλλεκτικά αντικείμενα. Στεγάζεται σε ανακαινισμένη αίθουσα στο ισόγειο του κτιρίου του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Λευκάδας. Ο επισκέπτης με τη βοήθεια φωτογραφιών, κειμένων, εκθεμάτων μπορεί να περιηγηθεί στις σημαντικές στιγμές της εντυπωσιακής ζωής του Λευκάδιου Χερν, αλλά και στους πολιτισμούς της Ευρώπης, της Αμερικής και της Ιαπωνίας του τέλους του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα μέσα από το ανοιχτό μυαλό των διαλέξεων, των κειμένων και των ιστοριών του Χερν. Για τη δημιουργία του Ιστορικού Κέντρου Λευκάδιου Χερν συνέβαλαν οι Δήμοι Κουμαμότο, Ματσούε, Σιντζούκου, Γιαϊζού, το Πανεπιστήμιο Τογιάμα, η οικογένεια Κοϊζούμι και άλλοι από Ελλάδα και Ιαπωνία[75]. Στην τελετή παραβρεθήκαν ο Πρέσβης της Ιαπωνίας, ο μορφωτικός ακόλουθος της Ιρλανδικής Πρεσβείας, ο δισέγγονος του Λευκάδιου Χερν, Μπον Κοϊζούμι και η σύζυγός του Σόκο, ο διευθυντής του Αμερικάνικου Κολλεγίου και ο διεθνούς φήμης γλύπτης Μασαάκι Νόντα, το γλυπτό του οποίου κοσμεί τον χώρο του Πνευματικού Κέντρου. Υπάρχει επίσης ένα πολιτιστικό κέντρο με το όνομα του Χερν στο Πανεπιστήμιο του Ντάραμ στη βορειοανατολική Αγγλία. Στην Ιαπωνία τρία κύρια μουσεία για τον Λευκάδιο Χερν βρίσκονται στο Ματσούε, στο Κουμαμότο και στο Γιαϊζού.
Πηγή: wikipedia, sansimera.gr
