Πώς ο Σεμπαστιάο Σαλγκάδο αναγέννησε μια κατεστραμμένη έκταση

Ο διάσημος βραζιλιάνος φωτογράφος μαζί με την γυναίκα του Λέλια με πολύ κόπο και χρόνο κατάφεραν την ολική αναδάσωση ενός τμήματος του Ατλαντικού δάσους στην πολιτεία Μίνας Ζεράις

Το Ατλαντικό δάσος, το δεύτερο σε βιοποικιλότητα μετά τον Αμαζόνιο, ξαναπήρε ζωή.

Πριν από 30 χρόνια, το δάσος αυτό, στην πολιτεία Mίνας Ζεράις, πολύ κοντά στο Μπέλο Οριζόντε και τις ακτές του Ατλαντικού, είχε σχεδόν καταστραφεί ολοκληρωτικά λόγω της ανθρώπινης παρέμβασης από ξυλοκόπους αλλά και κυνηγούς.

Μέχρι που τις τύχες του ανέλαβε ο διάσημος βραζιλιάνος φωτορεπόρτερ Σεμπαστιάο Σαλγκάδο που μαζί με την γυναίκα του Λέλια με πολύ κόπο και χρόνο κατάφεραν την ολική αναδάσωση ενός μεγάλου τμήματός του.

Η ιστορία ξεκινάει στα τέλη της δεκαετίας του ’90, όταν ο Σεμπαστιάο κληρονόμησε τη γη που ανήκε στην οικογένεια του, ένα πρώην αγρόκτημα 1.750 στρεμμάτων μέσα στο οποίο μεγάλωσε και που ανήκε στον παππού του, Χουλιάνο.

«Κάποια στιγμή πήρα την απόφαση να σταματήσω τη φωτογραφία. Με είχε αναστατώσει τόσο πολύ, έβλεπα χιλιάδες θανάτους κάθε μέρα (σ.σ. το 1993 είχε γίνει αυτόπτης μάρτυρας της εθνοκάθαρσης στη Ρουάντα). Κι έτσι αποφάσισα να γυρίσω εκεί όπου γεννήθηκα», λέει ο Σαλγκάδο.

«Όταν πήραμε αυτή τη γη, ήταν λιγότερο από μισό τοις εκατό τροπικό δάσος, όπως και όλη η γύρω περιοχή», προσθέτει, λέγοντας πως ο μοναδικός του στόχος έκτοτε έγινε η αναδάσωση και η οικολογική σωτηρία της περιοχής.

Με κόκκινο, η τοποθεσία όπου βρίσκεται το Ατλαντικό δάσος και το Ινστιτούτο Terra

«Η Λέλια είχε μια υπέροχη ιδέα, μια τρελή ιδέα. Μου είπε: «Γιατί δεν επαναφέρουμε το τροπικό δάσος που υπήρχε νωρίτερα; Λες πως έχεις γεννηθεί στον παράδεισο. Ας χτίσουμε τον παράδεισο ξανά», θυμάται ο Σαλγκάδο για εκείνες τις «τρελές», όπως λέει, ημέρες του 1998 που μπήκε μπροστά το σχέδιο τους.

Όπερ και εγένετο!

«Πήγα να δω έναν καλό φίλο που ανάπλαθε δάση προκειμένου να μας φτιάξει ένα πλάνο και ξεκινήσαμε. Αρχίσαμε να φυτεύουμε και τον πρώτο χρόνο χάσαμε πολλά δέντρα, τον δεύτερο λιγότερα, και σιγά-σιγά, αυτή η νεκρή γη άρχισε ν’ αναγεννάται. Αρχίσαμε να φυτεύουμε εκατοντάδες χιλιάδες δέντρα, μόνο τοπικά είδη, αυτόχθονα, ώστε να δημιουργήσουμε ένα οικοσύστημα ίδιο μ’ εκείνο που καταστράφηκε. Και η ζωή επανήλθε μ’ έναν θαυμάσιο τρόπο. Ήταν αναγκαίο για μας να μετατρέψουμε τη γη μας σε εθνικό πάρκο. Τη μεταμορφώσαμε. Δώσαμε τη γη πίσω στη φύση. Κι έγινε εθνικό πάρκο. Δημιουργήσαμε το Ινστιτούτο Terra και φτιάξαμε ένα μεγάλο περιβαλλοντικό έργο», επισημαίνει.

Φωτογραφία του αγροκτήματος των Σαλγκάδο το 2001

Μέσα σε 20 χρόνια το πρότζεκτ των Σαλγκάδο απέδωσε καρπούς.

Τα νούμερα… ζαλίζουν: το 1999, πάνω από το 50% της ντόπιας χλωρίδας είχε «πεθάνει» -όρθια υπήρχαν μόλις 40.000 φυτά και δέντρα -είναι χαρακτηριστικό πως το Ατλαντικό δάσος το 1998 είχε συρρικνωθεί σε λιγότερο από 10% του αρχικού του μεγέθους!

Ο Σαλγκάδο έριξε τον προσωπικό του χρόνο και ένα μεγάλο μέρος της περιουσίας του και σταδιακά, μέσα σε 20 χρόνια, φυτευτήκαν 290 είδη ιθαγενών δένδρων, ενώ έχουν επιστρέψει για να ζήσουν ξανά στην περιοχή 172 διαφορετικά είδη πουλιών, 33 είδη θηλαστικών, 15 είδη ερπετών και 15 αμφιβίων που είχαν εγκαταλείψει το δάσος στα τέλη της δεκαετίας του ’90.

Χαρακτηριστικό είναι και το γεγονός ότι το σημαντικότερο άγριο θηλαστικό της περιοχής, ο ιαγουάρος, που είχε μετακινηθεί αλλού λόγω της απώλειας του φυσικού του περιβάλλοντος, επανήλθε.

Μέχρι σήμερα, έχουν φυτευτεί πάνω από 2.5 εκατομμύρια δενδρύλλια ενδημικών ειδών του Ατλαντικού δάσους!

Η ίδια τοποθεσία, από την ίδια γωνία λήψης, σχεδόν 12 χρόνια μετά

Το κατόρθωμα τους κάθε άλλο παρά εύκολο ήταν, να επαναφέρουν δηλαδή την οικολογική ισορροπία σε μια αχανή περιοχή που αργοπέθαινε.

Η βιοποικιλότητα επανήλθε στην περιοχή και η άγρια ζωή επανέκαμψε έχοντας αποκατασταθεί η τροφική αλυσίδα.

«Όταν ήρθαμε εδώ, αυτή η γη ήταν άρρωστη», δήλωσε ο Σαλγκάδο στην Guardian το 2015, «αλλά όταν ξεκινήσαμε, αμέσως όλα τα πουλιά, τα έντομα και τα ψάρια επέστρεψαν. Και μαζί με τα δέντρα που ξαναγεννήθηκαν, ξαναγεννήθηκα και εγώ».

Πηγή