Πρόσφυγας κέρδισε το βραβείο λογοτεχνίας στη χώρα που τον έδιωξε

Δεν του επιτρέπεται η είσοδος στη χώρα αλλά ο Behruz Boochani κερδίζει το μεγάλο λογοτεχνικό βραβείο της Αυστραλίας

Από τη Μαριανίνα Πατσά

Ο Behruz Boochani είναι Κουρδο-Ιρανός πρόσφυγας. Εδώ και 5 χρόνια βρίσκεται σε κέντρο κράτησης στην Παπούα Νέα Γουινέα και στο αυτοβιογραφικό βιβλίο του με τίτλο No Friend But the Mountains: Writing from Manus Prison (Κανένας Φίλος Πέρα από τα Βουνά: Γράφοντας από την Φυλακή Μάνους) περιγράφει τα όσα ζει εκεί, μέσα σε αντίξοες συνθήκες βίας, χρησιμοποιώντας της εφαρμογή WhatsApp.

Όλα ξεκίνησαν όταν αναζήτησε άσυλο στην Αυστραλία. Η τότε κυβέρνηση, με σκοπό να εμποδίσει το διαρκώς αυξανόμενο κύμα προσφύγων που αναζητούσαν άσυλο  μέσω θαλάσσης, πήρε την απόφαση να απαγορεύσει την είσοδο σε όλους τους πρόσφυγες και να τους μεταφέρει στα απομακρυσμένα κέντρα κράτησης προσφύγων στο νησί Μάνους της Παπούα Νέα Γουινέα και στο Ναουρού.

Σήμερα βιώνει ένα παράδοξο, αφού κέρδισε το μεγάλο λογοτεχνικό βραβείο της χώρας που του έχει απαγορεύσει την είσοδο, τον έχει φυλακίσει και βασανίσει μαζί με πολλούς άλλους που αναζητούσαν επίσης άσυλο.

Το να κερδίσει αυτό το μεγάλο βραβείο κάποιος που αναζήτησε άσυλο αλλά φυλακίστηκε, «φέρνει τεράστια ντροπή στην αυστραλιανή κυβέρνηση», λέει ο Boochani. «Δεν ξέρω πραγματικά τι να πω. Σίγουρα πάντως δεν έγραψα αυτό το βιβλίο για να κερδίσω ένα βραβείο» λέει στην Guardian Australia. «Για ένα μεγάλο διάστημα προσπάθησα να περιγράψω την κατάσταση στο Μάνους, τη ζωή στη φυλακή, αλλά νομίζω ότι η δημοσιογραφική γλώσσα δεν έχει το εύρος, ώστε να περιγράψει αυτή τη ζωή, ούτε τα δεινά, ούτε το πώς λειτουργεί το σύστημα εδώ. Ο κύριος στόχος μου ήταν πάντα οι άνθρωποι στην Αυστραλία και σε όλο τον κόσμο να κατανοήσουν βαθιά πώς αυτό το σύστημα έχει βασανίσει αθώους ανθρώπους για σχεδόν έξι χρόνια. Ελπίζω ότι αυτό το βραβείο θα δώσει περισσότερη προσοχή στην κατάστασή μας, θα φέρει την αλλαγή και θα τερματίσει αυτή τη βάρβαρη πολιτική».

Αποδοχή του βραβείου (2019 Victorian premier’s literary awards 2019 – Κατηγορία Non Fiction) για λογαριασμό του Boochani έκανε ο μεταφραστής του, Omid Tofighian, ο οποίος συνεργάστηκε με τον διερμηνέα Moones Mansoubi για να μεταφράσει το κείμενο του Boochani στα αγγλικά.

«Δεν μπορείτε να υποτιμήσετε τον αντίκτυπο που θα έχει αυτή η νίκη στην αυστραλιανή πολιτική για τους πρόσφυγες – όχι μόνο στην Αυστραλία αλλά και για εξόριστους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο», δήλωσε ο Tofighian. «Αυτή είναι μία από τις πιο κακές μορφές νεοαποικιακής καταπίεσης που συμβαίνει στον κόσμο αυτή τη στιγμή – και το να αντιμετωπίσουμε αυτό το βιβλίο με αυτόν τον τρόπο, να το αναγνωρίσουμε και να επιστήσουμε την προσοχή στην αφήγηση του, θα έχει επιπτώσεις σε πολλές μελλοντικές γενιές».

Η βράβευσή του πάντως είχε και αντιδράσεις. Οι επικριτές λένε πως τα βραβεία δίνονται μόνο σε Αυστραλούς πολίτες ή μόνιμους κάτοικους της χώρας και πως η επιλογή του Boochani ήταν «πολιτικής σκοπιμότητας» με αποτέλεσμα να στερηθούν το βραβείο Αυστραλοί λογοτέχνες. Λένε ακόμα πως το βραβείο δόθηκε σε κάποιον που ουσιαστικά με το βιβλίο του δυσφημεί την Αυστραλία.

Πηγή