Η πιο «λογοτεχνική χώρα του κόσμου», η Φινλανδία γιορτάζει τα 100 της χρόνια με ένα δώρο που χρειάστηκε να σχεδιαστεί είκοσι χρόνια, ένα νέο «σαλόνι για το έθνος», όπως αποκαλούν την τεράστια, υπερσύγχρονη βιβλιοθήκη του Ελσίνκι. Η βιβλιοθήκη εγκαινιάζεται στο τέλος του έτους των εορτασμών που σηματοδοτούν την εκατονταετηρίδα της ανεξαρτησίας της Φινλανδίας μετά από την απόσχισή της από τη Ρωσία το 1917 και μετά από έξι αιώνες σουηδικής κυριαρχίας.

Η βιβλιοθήκη του Ελσίνκι δεσπόζει με την τεράστια, ρέουσα δομή από ξύλο και γυαλί και βρίσκεται σε μια προνομιακή θέση στο κέντρο της πόλης, ακριβώς απέναντι από το φινλανδικό κοινοβούλιο που είναι φτιαγμένο από γρανίτη. Η νέα βιβλιοθήκη σχεδιάστηκε από τη φινλανδική εταιρεία ALA Architects ως μια φιλόξενη, κυματοειδής δομή, επενδυμένη από φινλανδική ελάτη, σαν μια «ζεστή αγκαλιά».

Η βιβλιοθήκη ονομάστηκε Oodi και προορίζεται να γίνει πόλος γνώσης καθώς αναμένεται να περνούν τις πόρτες της περισσότεροι από 10.000 πολίτες την ημέρα. Η μάθηση και η ισότητα είναι το σημαντικότερο στη πιο αλφαβητισμένη χώρα στον κόσμο, σύμφωνα με τις διεθνείς εκθέσεις.

Διαθέτει δωρεάν στο κοινό τα βιβλία, ενώ υπάρχει στούντιο για παραγωγή μουσικής και βίντεο, κινηματογράφος και εργαστήρια που περιέχουν 3D εκτυπωτές και λέιζερ. Η βιβλιοθήκη Oodi μας δίνει μια ιδέα για το τι σημαίνει μια βιβλιοθήκη σήμερα.

«Είναι ένα σπίτι της λογοτεχνίας αλλά είναι επίσης ένα σπίτι τεχνολογίας, είναι ένα σπίτι μουσικής, είναι ένα σπίτι του κινηματογράφου, είναι ένα σπίτι της Ευρωπαϊκής Ένωσης», λέει ο Tommi Laitio, εκτελεστικός διευθυντής πολιτισμού του Ελσίνκι.

Ένα σημάδι της καινοτομίας είναι τα ρομπότ του κτιρίου – μικρά γκρίζα βαγόνια που περιστρέφονται μέσα και έξω από τους ανελκυστήρες, αποφεύγοντας τους ανθρώπους και τα έπιπλα, προκειμένου να φέρουν πίσω τα βιβλία από το υπόγειο και να τα αφήσουν στα σωστά ράφια της βιβλιοθήκης. Είναι η πρώτη φορά που δοκιμάζονται αυτά τα ρομπότ στον κόσμο των δημόσιων βιβλιοθηκών.

Η βιβλιοθήκη θα έχει περιοχές για σιωπηλή μελέτη, αλλά σε όλους τους άλλους χώρους δεν θα υπάρχει κανένας «σιωπηλός» κανόνας, όπως συμβαίνει συνήθως. Μάλιστα οι πολίτες ενθαρρύνονται να περνούν χρόνο στο “loft loft“, μια περιοχή της βιβλιοθήκης που φιλοδοξεί να εμπνεύσει τους ανθρώπους όλων των ηλικιών και να την εντάξουν στην καθημερινότητά τους. Οι χρήστες μπορούν να δημιουργήσουν μέσα στη βιβλιοθήκη αντικείμενα, να δανειστούν μουσικά όργανα ή να παίξουν σε κονσόλες παιχνιδιών. Μια άλλη αλλαγή είναι πως η βιβλιοθήκη αποφάσισε να μην χωρίσει το τμήμα των παιδικών από τα βιβλία ενηλίκων.

Το έργο στοίχισε 98 εκατομμύρια ευρώ και τα 5.5 εκατομμύρια κάτοικοι της χώρας δανείζονται ετησίως περίπου 68 εκατομμύρια βιβλία. Μια επένδυση τέτοιου ύψους είναι ευπρόσδεκτη από τους φιλομαθείς Φινλανδούς, καθώς οι βιβλιοθήκες βρίσκονται ως δημόσια υπηρεσία στη δεύτερη θέση μετά το πόσιμο νερό.