Μπήκαμε στο πρώτο Mουσείο Φλίπερ της Ελλάδας λίγο πριν ανοίξει τις πόρτες του στο κοινό

Στο πρώην «Μέδουσα» της οδού Μακρή 2 στην περιοχή της Ακρόπολης, δίπλα από το θέατρο Σφενδόνη, κατεβαίνουμε μια όμορφη, ξύλινη σκάλα με ειδική ράμπα για άτομα με αναπηρίες και φτάνουμε σε ένα σύμπαν με φωτάκια, μοχλούς, μηνύματα, εικαστικά όλων των εποχών κι αισθητικών, μουσική. Είναι το παράλληλο σύμπαν του Athens Pinball Museum, του πρώτου μουσείου φλίπερ της χώρας!

Πάνω από 100 φλίπερ από το 1958 ως το 2007 που δεν βρίσκονται εκεί για να τα βλέπεις μόνο, αλλά για να παίζεις όσο και όπως θες! Από τα πρώτα ταξίδια στο διάστημα μέχρι τη γυναίκα-μηχανή κι από τον Αμαζόνιο μέχρι τον Σβαρτσενέγκερ ή την οικογένεια Άνταμς. Πιο πέρα, κάπου ακούγεται ένα ρεφρέν των Rolling Stones και με κόκκινα γράμματα περνούν διάφορα μηνύματα στα τζαμάκια των φλίπερ, όπως για τη δύναμη κατά των ναρκωτικών.

Πρώτο πρώτο στην είσοδο το ταμπλό από το φλίπερ Tommy που πήρε τ’ όνομά του από τον Τόμυ, το τυφλό και κωφό παιδί που έπαιζε φλίπερ τη δεκαετία του ’60, απ’ το οποίο εμπνεύστηκαν οι The Who την ομώνυμη ροκ όπερα το 1969.

βλ. Pinball Wizard:

Στην είσοδο του Athens Pinball Museum, το ταμπλό από το φλίπερ Tommy

Στην Ελλάδα, ως γνωστόν, τα φλιπεράκια απαγορεύτηκαν το 2002 με το νόμο Χριστοδουλάκη, τότε υπουργού Οικονομικών, για τα φρουτάκια. Για να καταπολεμηθεί ο παράνομος τζόγος απαγορεύτηκε με το νόμο αυτόν κάθε μορφή μηχανικού, ηλεκτρικού, ηλεκτρομηχανικού και ηλεκτρονικού παιχνιδιού ή κάθε παιχνίδι με «συμβολή της μυϊκής δύναμης του παίκτη», με ή χωρίς «ηλεκτρικούς υποστηρικτικούς μηχανισμούς» σε δημόσιο ή ιδιωτικό χώρο εκτός των καζίνο.

Στο εξωτερικό και ειδικά στην Αμερική, όπου επίσης γνώρισαν κατά καιρούς απαγορεύσεις, εξακολούθησαν να παράγονται, αλλά ποτέ δεν κατάφεραν να ξαναβρούν την αίγλη τους έναντι του playstation και των video games που έκαναν δυναμική εμφάνιση.

Οι ιδιοκτήτες του Athens Pinball Museum, Παναγιώτης και Χρυσάνθη Μπίταρχα, μου εξηγούν πώς ξεκίνησε η ιδέα: «Έναν δεκαπενταύγουστο αποφάσισα ν’ αγοράσω δώρο στον Παναγιώτη ένα φλίπερ, που ήξερα ότι έπαιζε παλιά», λέει η Χρυσάνθη. «Το λατρέψαμε, σκεφτήκαμε ότι είναι ωραίο και για εφήβους σαν τα παιδιά μας που θες να βρεις τρόπους να παίξεις και να χτίσεις αναμνήσεις μαζί τους. Κάναμε έρευνα για μουσεία σε άλλες χώρες και ξεκινήσαμε. Έτσι κύλησε αυτή η δουλειά, σαν ένα ωραίο κύμα!»

Μέσα σ’ ένα χρόνο ο Παναγιώτης και η Χρυσάνθη με τον Μάκη Γκουντάρα που κάνει την ηλεκτρονική και αισθητική αποκατάσταση των φλίπερ εδώ και δεκαετίες, συγκέντρωσαν φλίπερ απ’ όλη την Ελλάδα, από παλιά μαγαζιά και καφενεία, αποθήκες και υπόγεια, συλλέκτες και ιδιώτες, συχνά σε άθλια κατάσταση. Πολλά χρησίμευαν σαν «πλάτες» κι από πίσω υπήρχαν τα παιγνίδια τζόγου.

Τα φλίπερ έχουν μεν συγκεντρωθεί στην Ελλάδα, αλλά τα περισσότερα είναι βέβαια αμερικανικής κατασκευής, από εταιρείες όπως οι Williams, Gottlieb, Bally, Stern (η μόνη που εξακολουθεί να λειτουργεί). Υπάρχει και ισπανικό φλίπερ, οι Cannes του ’76, και ιταλικά, όπως η Zaccaria με τον Clown του ’85, που όμως δεν βρήκαν ιδιαίτερη απήχηση στην Ελλάδα. Ο σχεδιασμός και η κατασκευή ενός φλίπερ διαρκούσε περίπου ενάμιση-δυο χρόνια.

Ο Μάκης μού δείχνει το συλλεκτικής αξίας Evel Knevel του ’77, όπως το βρήκε σ’ ένα υπόγειο χάλασμα στο σταθμό Λαρίσης. Θα περιμένουμε λίγο καιρό για να το δούμε κι αυτό ενεργό μαζί με τα άλλα φλιπεράκια. Το μουσείο άλλωστε θα χρησιμεύει και σαν εργαστήριο επισκευής και συντήρησης φλίπερ.

Ξεκινάμε από το Satellite του ’58, ένα από τα 8 καταγεγραμμένα στον κόσμο, που δείχνει τη διαδρομή της πρώτης μαϊμούς που ταξίδεψε στο φεγγάρι πριν πατήσει ο άνθρωπος. Την ίδια εποχή χρονολογείται και το Moulin Rouge και άλλα, όπου το τρισδιάστατο αποδιδόταν με καθρέφτη κι όπου όλα ήταν χειροκίνητα.

Τα τζάμια των φλίπερ είναι χειροποίητα και υπογεγραμμένα από τον καλλιτέχνη, με μεταξοτυπία και καθρέφτη εσωτερικό για εφέ. Ο ηλεκτρικός πίνακας που κρύβεται από πίσω μοιάζει με ένα μικρό υποσταθμό της ΔΕΗ! Ο Μάκης που μου εξηγεί την τεχνική τους αποκατάσταση τραβάει ένα τζάμι από τη Γυναίκα-Μηχανή, ή αλλιώς ‘The Machine bride of Pin Bot του 91’, δείχνοντάς μου πώς αλλάζει η μορφή της κι ακούγονται οι χτύποι της καρδιάς της. Και πάλι εδώ σημασία έχει το μήνυμα που περνάει σε φωτισμένη λωρίδα: “Make me feel like a woman”! Η εποχή του politically correct δεν είχε φτάσει ακόμα!

Τα φλίπερ κάθε εποχής αντικατοπτρίζουν και την κουλτούρα της, από τα θέματα, την αισθητική, την ονομασία, τη μουσική, την έμπνευση. Στην εποχή των ’80s βλέπουμε π.χ. τα φλίπερ Disco, Sexy girl, Kiss, Satisfaction/Rolling Stones ή Dolly Parton, ενώ οι αρχές του ‘90 εμπνέονται από ταινίες, όπως Indiana Jones, Star Trek, Terminator. Στο δε Black Lagoon του ‘92 εντοπίζουμε ένα ολόγραμμα εποχής, μια κινούμενη ουσιαστικά εικόνα με το τέρας της λίμνης.

Σε περίοπτη θέση, το χρυσό συλλεκτικό της Adams Family που στην αγορά έχει τιμή πώλησης 17.000 ευρώ και βρέθηκε στην Κρήτη με αυτοκόλλητα από ψησταριές στα πλαϊνά του και κοκαλάκια μαλλιών για σύνδεση!

«Ο φυσικός χώρος των φλίπερ δεν είναι σε συλλογές ιδιωτών. Είναι λαϊκό “άθλημα” που απευθύνεται σ’ όλο τον κόσμο», μου εξηγεί ο Παναγιώτης. «Θέλαμε να μείνουν στην Ελλάδα αυτά τα κομμάτια. Σε αυτά βλέπεις ακόμα τις βασικές αρχές της μηχανολογίας και την εξέλιξη της ηλεκτρομηχανικής, οπότε είναι ενδιαφέρον και για σχολεία ή και επαγγελματικές σχολές. Στην Αμερική για παράδειγμα, το Columbia University έχει δώσει την έγκρισή του και για εκπαιδευτικές δράσεις. Έχει παρατηρηθεί επίσης ότι είναι ευεργετικά για παιδιά με διάσπαση προσοχής. Πλέον τα παιδιά λειτουργούν με virtual παιγνίδια. Όταν ο γιος μου είδε το φλίπερ μου είπε «Είναι αληθινό!». Σημαντικό είναι, όπως είπε η ομάδα Αμερικανών τεχνικών από το ΜΙΕΤ, «ό,τι χαλάει να μπορείς να το ξαναφτιάχνεις». Εδώ λοιπόν όχι απλά αγγίζουμε, παρακινούμε σε άφθονο παιγνίδι, κινήσεις, τα ακουμπάμε, πατάμε όλα τα κουμπιά τους, δοκιμάζουμε! Μόνο το κάπνισμα απαγορεύεται!».

Το Athens Pinball Museum που εγκαινιάζεται στις 22 Σεπτεμβρίου περιμένει λοιπόν μεγάλους και μικρούς «από 8 έως 108 χρονών» για πραγματικό παιγνίδι.Λειτουργεί καθημερινά Δευτέρα έως Κυριακή, από 09.00 π.μ έως 00.00. Το εισιτήριο κοστίζει 10 € και προσφέρει παρουσίαση καθώς και απεριόριστο παιχνίδι σε όλα τα μηχανήματα χωρίς κάποια περαιτέρω επιβάρυνση. Στο χώρο του μουσείου θα λειτουργεί cafe snack bar με δυνατότητα παροχής γεύματος, ροφήματος και ποτού.

—