Δεν μιλάμε μόνο για εκείνους που ξοδεύουν πολλά, αλλά για αυτούς που θα σεβαστούν τον τόπο, θα ενδιαφερθούν για την κουλτούρα του, θα τον ομορφύνουν με την παρουσία τους και όταν επιστρέψουν στις πατρίδες τους θα μιλήσουν με αγάπη για την Ελλάδα.
Συνηθίζουμε να λέμε ότι θέλουμε «ποιοτικούς τουρίστες», εννοώντας εκείνους που ξοδεύουν πολλά χρήματα σε αντίθεση με τους «κακής ποιότητας» τουρίστες οι οποίοι ξοδεύουν λίγα. Αυτή όμως είναι μια αδόκιμη διατύπωση και ένας λάθος στόχος. Ποιοτικός άνθρωπος πρωτίστως, και τουρίστας κατ’επέκταση, είναι εκείνος που θα σεβαστεί τον κάθε τόπο, θα ενδιαφερθεί για την κουλτούρα του, θα τον ομορφύνει με την παρουσία του. Και επειδή το χρήμα είναι πράγματι απαραίτητο, αυτός ο τουρίστας είναι όχι μόνο επιθυμητό αλλά και πολύ πιθανό να ξοδέψει αρκετά χρήματα. Αλλά θα τα ξοδέψει για να φτάσει πιο μακριά, να φάει πιο αυθεντικά, να αναζητήσει τοπικά προϊόντα, να κοιμηθεί σε έναν παραδοσιακό ξενώνα, να επισκεφτεί περισσότερα μουσεία και ούτω καθ’εξής.
Έτσι, τα χρήματα που θα ξοδέψει θα πιάσουν τόπο. Ενισχύοντας τις αυθεντικές προσπάθειες που γίνονται με μεράκι στον κλάδο του τουρισμού. Και ενθαρρύνοντας εμμέσως και άλλους επαγγελματίες να στραφούν σε ανάλογη προσφορά προϊόντων και υπηρεσιών. Αντιθέτως, ο πλούσιος τουρίστας, χωρίς να αποκλείεται να είναι μερακλής και φιλότεχνος, μπορεί κάλλιστα να είναι «κακής ποιότητας» όπως ορισμένοι «ποιοτικοί τουρίστες» της Μυκόνου και άλλων δημοφιλών προορισμών. Που θα καταναλώσουν ενεργοβόρες υπηρεσίες σε υπερμεγέθεις πισίνες νησιών με λειψυδρία, ή σε τεράστιες βίλες με παράνομα υπόγεια που παγώνουν κλιματιστικά που καίνε ρεύμα παραγόμενο με πετρέλαιο από τον Περσικό Κόλπο. Που θα φάνε και θα πιουν μονάχα εισαγόμενα σπάνια Γαλλικά κρασιά και Kobe φιλέτα Ιαπωνίας και ενδεχομένως κοκαΐνη Κολομβίας.
Ασφαλώς ο «φτηνός τουρίστας» μπορεί αντίστοιχα να καταλύει σε ρυπογόνα και κακόγουστα all inclusive ξενοδοχεία, να πίνει (και να κάνει εμετό) κινέζικη βότκα, και πάει λέγοντας. Δεν υπερασπίζομαι αυτόν τον τουρίστα. Χαρακτηρίζω ποιοτικό τον «τρίτο δρόμο» για τον τουρισμό, που δεν είναι άλλος από αυτόν που εστιάζει στην προστασία του περιβάλλοντος, στη μικρή κλίμακα, στον σεβασμό της παράδοσης, στην ανάδειξη του πολιτισμού. Αυτός ο «τρίτος δρόμος» προσελκύει τον «ποιοτικό τουρίστα».
Τους τουρίστες που μας εκτίμησαν όταν ήμασταν παρθένοι και «πτωχοί» τουριστικά, πρέπει να κρατήσουμε και να μη διώξουμε μέσα στην αυτοκαταστροφική ξιπασιά που μας έχει πιάσει τα τελευταία χρόνια.
Για να το πω σχηματικά, με μερικά καλώς εννοούμενα κλισέ, σκέφτομαι τον Γάλλο αρχιτέκτονα ή τον Ιάπωνα μαραθωνοδρόμο ή την Αυστραλέζα food blogger που θα επισκεφτούν με τα παιδιά τους το Μουσείο Μπενάκη, που θα εξερευνήσουν με ποδήλατα τους δρόμους του κρασιού στην Πελοπόννησο, που θα φτάσουν μέχρι το μικρό σοφιστικέ ξενοδοχείο στη Νίσυρο. Που θα αγοράσουν μεταφρασμένα βιβλία Ελλήνων συγγραφέων και θα αναζητήσουν ντόπια κεραμικά, που θα περπατήσουν σε μονοπάτια στην ορεινή Κρήτη και θα ψάξουν τις απόμερες ταβέρνες στη Σκύρο. Που θα αγοράσουν αλάτι από τα Κύθηρα και θα το προσθέτουν σα χρυσάφι στα πιάτα τους στις πατρίδες τους, μιλώντας στους καλεσμένους τους με αγάπη για την Ελλάδα. Που μπορεί μια μέρα να αγοράσουν και ένα ακίνητο στη χώρα μας, αναστηλώνοντας με σεβασμό έναν παρατημένο στάβλο.
Ονειρεύομαι; Καθόλου. Οι τουρίστες αυτοί ταξίδευαν ανέκαθεν στον τόπο μας. Τον προτιμούσαν. Επέλεγαν την αυθεντική Ελλάδα και την εξερευνούσαν. Ανοίγοντας μας πολλές φορές τα μάτια στους θησαυρούς που είχαμε δίπλα μας και προσπερνούσαμε. Και αφήνοντας πολλά χρήματα δια μέσου των δεκαετιών. Αυτούς τους τουρίστες που μας εκτίμησαν όταν ήμασταν παρθένοι και «πτωχοί» τουριστικά, πρέπει να κρατήσουμε και να μη διώξουμε μέσα στην αυτοκαταστροφική ξιπασιά που μας έχει πιάσει τα τελευταία χρόνια της σχετικής αφθονίας.
Η κρίση μας έδωσε μια αφορμή να ξανασκεφτούμε τι είναι αυθεντικό, τι έχει διάρκεια, ταυτότητα και αξία. Αλλά και το κίνητρο σε πολλούς να δοκιμάσουν την τύχη τους στο επιχειρείν στους τομείς του τουρισμού ή των τροφίμων, για να βγουν από την κρίση με τις δικές τους δυνάμεις. Υπάρχει λοιπόν εδώ μια πραγματική ευκαιρία, καθώς ο τουρισμός πλέον καλπάζει, να ανασάνουμε οικονομικά και μαζί να μη χάσουμε την ψυχή μας. Αν θέλουμε τον ποιοτικό τουρίστα πρέπει πρώτα απ’όλα να είμαστε εμείς ποιοτικοί. Ποιότης είναι το ποιόν του ατόμου, η φύση του, τα χαρακτηριστικά του. Ας αναρωτηθούμε αν το «ποιόν» μας είναι πρωτογενές και αυθεντικό, αν έρχεται από μακριά και βλέπει μακριά, ή αν είμαστε άνθρωποι χωρίς ποιότητες και ιδιότητες που απλώς μαϊμουδίζουν ετοιματζίδικες λύσεις με σκοπό το εύκολο κέρδος.
