Γιατί η χρέωση της πλαστικής σακούλας είναι κέρδος για όλους

Aπό την Κυριακή Αξιώτη

O πρόεδρος του Οργανισμού Ανακύκλωσης εξηγεί στη HuffPost

Τέλος 3 λεπτών θα πληρώνουμε από την 1η Ιανουαρίου 2018 για κάθε λεπτή πλαστική σακούλα που χρησιμοποιούμε στα σούπερ μάρκετ ενώ η συγκεκριμένη επιβάρυνση προβλέπεται -αν υπάρξει αποτέλεσμα- να αυξηθεί στα 7 λεπτά από την 1η Ιανουαρίου 2019. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, με την εφαρμογή της χρέωσης θα μειωθεί η χρήση πλαστικής σακούλας στην Ελλάδα, όπου σήμερα υπερβαίνει τις 400 ανά κάτοικο ή 4,5 δισεκατομμύρια σακούλες ετησίως. Από αυτές, οι 270 εκτιμάται ότι προέρχονται από τα σούπερ μάρκετ. Εάν ωστόσο διαπιστωθεί πως ο στόχος δεν έχει επιτευχθεί, πιθανό είναι το σενάριο να απαγορευθεί ακόμα και πλήρως η εμπορία για ορισμένα είδη σακούλας. Αυτό επισημαίνει μέσα από δηλώσεις του στη HuffPost Greece o πρόεδρος του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ), κ. Δημήτρης Πολιτόπουλος, ο οποίος μίλησε για το θέμα.

Δύσκολος αλλά όχι ανέφικτος ο στόχος

«Οι στόχοι που έχουν τεθεί είναι δύσκολοι, ωστόσο τόσο η πολιτεία μέσω του ΕΟΑΝ και των δήμων όσο και οι πολίτες πρέπει να καταβάλλουν τη δική τους προσπάθεια ώστε να προσεγγίσουμε τα νούμερα που απαιτούνται. Έως και τις 30/5 του 2020 εξάλλου με βάση τα δεδομένα που θα έχουμε συγκεντρώσει ως οργανισμός οφείλουμε να κάνουμε μια νέα εισήγηση κι αν τα αποτελέσματα δεν είναι ικανοποιητικά, ίσως προχωρήσουμε στην ολική απαγόρευση», σημειώνει χαρακτηριστικά ο κ. Πολιτόπουλος, συμπληρώνοντας ωστόσο πως τα μηνύματα τουλάχιστον των πολιτών είναι θετικά αφού σε ένα μεγάλο ποσοστό εκφράζουν την πρόθεσή τους να στηρίξουν την ιδέα στην πράξη. Φυσικά χρειάζεται χρόνος ώστε οι πολίτες να προσαρμοστούν και να συνηθίσουν τις τσάντες πολλαπλών χρήσεων.

Υπενθυμίζεται πως τα χρήματα που θα καλείται να πληρώσει ο πολίτης θα είναι ανταποδοτικά, δηλαδή θα διατίθενται από τον ΕΟΑΝ για εκπαίδευση και ενημέρωση των πολιτών, ενώ οι τσάντες που είναι για απόσυρση θα μπορούν να ανταλλάσσονται με αυτές των πολλαπλών χρήσεων. Στην ιστoσελίδα του οργανισμού θα αναγράφονται αναλυτικά τα στοιχεία όσον αφορά τα χρήματα που συγκεντρώθηκαν αλλά και το πού αυτά θα διατεθούν. Ο ΕΟΑΝ θα συνεργάζεται άμεσα με την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, η οποία κάθε τρίμηνο θα καταθέτει τα στοιχεία για τα χρήματα που εισέπραξε. Αυτά θα πηγαίνουν στον κρατικό προϋπολογισμό και συγκεκριμένα σε έναν ειδικό κωδικό που θα προορίζεται για τον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης, ενώ στη συνέχεια θα ακολουθείται η διαδικασία που προαναφέρθηκε.

plastic bag ban


Μια ολική απαγόρευση πλήγμα για την εργασία

Ο κ. Πολιτόπουλος μεταξύ άλλων σχολιάζει και το πλήγμα που θα υφίσταντο ο κλάδος της βιοτεχνίας αλλά και της βιομηχανίας για την παραγωγή πλαστικής σακούλας αν η ρύθμιση προέβλεπε απαγόρευση και όχι μείωση της πλαστικής σακούλας. «Απαραίτητο είναι να υπάρξει μια περίοδος προσαρμογής, κατά την οποία οι εργαζόμενοι θα μάθουν να παράγουν άλλα είδη σακούλας, όπως για παράδειγμα την λιπασματοποιημένη, η οποία κατασκευάζεται από φυσικά υλικά, όπως πατάτα ή καλαμπόκι», εξηγεί ο ίδιος ενώ προσθέτει πως άμεσα ο ΕΟΑΝ θα ξεκινήσει και μια καμπάνια για την περαιτέρω ενημέρωση των πολιτών με στόχο τη διαμόρφωση περιβαλλοντικής συνείδησης.

Απορρίματα της θαλάσσιας ζωής τα μικροπλαστικά

Αναφορικά με τους κινδύνους που ελλοχεύουν για το περιβάλλον από την αυξημένη χρήση της πλαστικής σακούλας, ο πρόεδρος του ΕΟΑΝ αναφέρει ενδεικτικά πως μέσω αυτής δημιουργούνται στις θάλασσες νησίδες μικροπλαστικών, τα οποία είναι το κυρίαρχο απόρριμμα στον πυθμένα των ελληνικών θαλασσών (πάνω από 30%). Η παρουσία του πλαστικού είναι έντονη τόσο στις ακτές όσο και στον πυθμένα του νερού ακόμα κι αν αυτό δεν φαίνεται δια γυμνού οφθαλμού, προσθέτει. Mπορεί να κατακερματιστεί, τροφοδοτώντας τη θάλασσα με πλήθος μικροπλαστικών, ενώ περνώντας στα ψάρια και δευτερευόντως στα πτηνά προκαλεί θανατώσεις οργανισμών.

Να σημειωθεί πως ήδη κάποια νησιά όπως η Αλόνησος, η Τήνος και η Σαντορίνη μετά από παρότρυνση των δήμων αλλά και άλλων φορέων έχουν κάνει το πρώτο βήμα για την κατάργηση της πλαστικής σακούλας, παρέχοντας στους κατοίκους τους τη δυνατότητα εναλλακτικών, φιλικών προς το περιβάλλον, επιλογών για τη μεταφορά αγαθών.

plastic bags ocean

Τι ισχύει σε άλλες χώρες

Στην υπόλοιπη Ευρώπη πολλές είναι οι χώρες που έχουν ήδη υιοθετήσει πρακτικές μείωσης της χρήσης πλαστικής σακούλας, είτε στο πλαίσιο της εναρμόνισης της εθνικής νομοθεσίας τους με την κοινοτική, είτε λόγω εθνικής στρατηγικής. Από το 2011 η Ιταλία έχει απαγορεύσει οριστικά τη χρήση της ελαφριάς πλαστικής σακούλας που δεν είναι από βιοδιασπώμενο υλικό, ενώ στο Ηνωμένο Βασίλειο εδώ και τουλάχιστον οκτώ χρόνια οι πελάτες των μεγάλων αλυσίδων σούπερ μάρκετ επαναχρησιμοποιούν τσάντες αντί για πλαστικές σακούλες μιας χρήσης. Πριν δύο περίπου χρόνια, στην Αγγλία εισήχθη επίσης μια ελάχιστη χρέωση πέντε πένες ανά πλαστική σακούλα μιας χρήσης.

Στην Ιρλανδία oι πολίτες πληρώνουν από παλιά φόρο 15 λεπτών, ο οποίος εισπράττεται στο σημείο πώλησης, ενώ ο φόρος αυξήθηκε το 2017. Αυτό οδήγησε στο 90% των καταναλωτών να χρησιμοποιούν επαναχρησιμοποιούμενες σακούλες μέσα σε ένα χρόνο. Όλα τα καταστήματα στη Γερμανία που παρέχουν πλαστικές σακούλες πρέπει να πληρώσουν ένα φόρο ανακύκλωσης, ενώ η Ολλανδία εφαρμόζει μία πλήρη απαγόρευση της διανομής δωρεάν πλαστικής σακούλας από την 1 Ιανουαρίου, 2016.

Εκτός Ευρώπης, χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Κένυας, η οποία σε μια προσπάθεια να περιορίσει τη χρήση της πλαστικής σακούλας επιβάλλει μεγάλα πρόστιμα, ακόμα και φυλάκιση σε όσους δεν συμμορφώνονται. Η απαγόρευση όχι μόνο της χρήσης της πλαστικής σακούλας, αλλά και της κατασκευής και της εισαγωγής της συνοδεύεται ειδικότερα από πρόστιμο που φτάνει μέχρι και τα 38.000 δολάρια ή φυλάκιση τεσσάρων ετών.

Πηγή