Της Μυρσίνης Τσίγκου
Ο οινοτουρισμός είναι ένα ιδιαίτερο είδος τουρισμού, επικεντρωμένο στο κρασί που παράγει ο κάθε τόπος. Σκοπός της διοργάνωσης οινοτουριστικών ταξιδιών είναι η δοκιμή, αξιολόγηση και αγορά διαφόρων ποικιλιών κρασιού, για την διεύρυνση των γνώσεων αλλά και τη ψυχαγωγία. Είναι ένα είδος τουρισμού ιδιαίτερα ανεπτυγμένο σε πολλές περιοχές ανά τον κόσμο και δίνει τη δυνατότητα σε κάθε “εξερευνητή” της γεύσης και των αρωμάτων του κρασιού, να ανακαλύψει περισσότερα για τους ανθρώπους, τον πολιτισμό, τα ήθη και τα έθιμα της κάθε περιοχής, να αναζητήσει μια νέα μορφή εμπειριών, μαζεύοντας γνώση και γεύσεις από τον οινικό κόσμο. Ένας τρόπος να μείνει μακριά από την κατευθυνόμενη τουριστική λαίλαπα και να γνωρίσει τις διαφορετικές ομορφιές των τόπων και των ανθρώπων τους.
Αν και στο εξωτερικό η ανάπτυξη του οινοτουρισμού βρίσκεται σε ωριμότερο επίπεδο, στην Ελλάδα, όπου η παραγωγή και η κατανάλωση κρασιού είναι βαθιά ριζωμένη στην τοπική κουλτούρα, αποτελεί ακόμα ένα εξαιρετικής δυναμικής τουριστικό προϊόν. Ήδη με τους «Δρόμους του Κρασιού», ένα πραγματικά πρωτοπόρο πρόγραμμα, ο κόσμος έδειξε ότι είναι διατεθειμένος να ακολουθήσει αυτή τη νέα μορφή εναλλακτικού τουρισμού, να γνωρίσει την τεράστια γεωγραφική ποικιλομορφία των περιοχών μας, την πλούσια τοπική αρχιτεκτονική, την πολιτιστική και γαστρονομική παράδοση, με λίγα λόγια, το «μενού» για μια οινο-περιήγηση. Τα περισσότερα οινοποιεία, σήμερα, προσφέρουν στους επισκέπτες σύγχρονες εγκαταστάσεις, αίθουσες γευσιγνωσίας και ξεναγήσεις σε παραδοσιακά κελάρια παλαίωσης.
Οινοτουρισμός στη Λευκάδα
Σύμφωνα με την οινική χωροταξία που έχει θεσπίσει η ΕΔΟΑΟ, τα Νησιά του Ιονίου και η Πελοπόννησος αποτελούν μια οινική ενότητα. Ο αμπελώνας του Ιονίου με 4.6% βρίσκεται στην 7η θέση του οινικού χάρτη της Ελλάδας, ως προς την έκταση των αμπελιών, μεταξύ των 9 αμπελουργικών περιφερειών. Στην ίδια θέση βρίσκεται και ως προς το πλήθος των κρασιών.
Τα νησιά του Ιονίου, μαζί με τις Κυκλάδες, είναι στην κυριολεξία η Κιβωτός των γηγενών ποικιλιών αμπελιού. Σχεδόν όλες οι ποικιλίες είναι διαφορετικές από νησί σε νησί.
Οι πιο γνωστές, παραδοσιακές ποικιλίες κρασιού που καλλιεργούνται στη Λευκάδα είναι το Bερτζαμί και η Bαρδέα. Ο αμπελώνας της Λευκάδας είναι εν πολλοίς κατανεμημένος ως προς τις ποικιλίες και έτσι οι τοπικοί οίνοι του νησιού παράγονται σε συγκεκριμένες περιοχές, ανάλογα με τον χρωματικό τους τύπο.
Στην περιφερειακή ενότητα Λευκάδας τα επισκέψιμα οινοποιεία είναι τέσσερα:
1. Με αφετηρία τη γραφική πόλη της Λευκάδας, οι οινόφιλοι που θα κάνουν οινοτουρισμό στη Λευκάδα θα συναντήσουν το ένα στα Πλατύστομα, το εργαστήρι τοπικού οίνου Λευκάδας “Σύφλογο”, το οποίο ιδρύθηκε το 1994 από τον Διονύση και τη Μαρία Παπανικολοπούλου. «Σύφλογο» σημαίνει εκεί που σμίγουν όλες οι φλόγες…
Για την παραγωγή του “Σύφλογου”, χρησιμοποιούνται τοπικές ποικιλίες, άλλες γνωστές (Βερτζαμί, Βαρδέα, Χλώρη) και άλλες που κοντεύουν να περάσουν στη λήθη – Μαυροπάτρινο, Θειακό, Ασπροβάρτζαμο, Κοκκινοστάφυλο, Λευκαδίτικο μοσχάτο-, παλεύουν με το χρόνο και δίνουν το λιγοστό αλλά υπέροχο καρπό τους.
Όλοι οι τύποι κρασιού που παράγονται από το εργαστήρι (Λευκός Ξηρός, Ερυθρωπός Ξηρός, Ερυθρός Ξηρός (Μπρούσκο), Ερυθρός Ημίγλυκος), ωριμάζουν και παλαιώνονται σε Γαλλικά δρύινα βαρέλια σε υπόγειο χώρο. Για να επισκεφθεί κανείς το εργαστήρι θα πρέπει να επικοινωνήσει με τον κ. Διονύση Παπανικολόπουλο στα τηλέφωνα (+30) 26450 41674, (+30) 6973217833.
2. Ακόμα ένα επισκέψιμο οινοποιείο θα συναντήσετε στη Λυγιά Λευκάδας, αυτό του Αλέξη Λογοθέτη, συνεχιστή της οικογενειακής παράδοσης που ξεκινά το 1965, που παράγει το κρασί “Vetzamo”. Οι ποικιλίες σταφυλιού που χρησιμοποιούνται είναι πολλές, παραδοσιακές και μη: Βαρδέα, Ροδίτης, Σαβατιανό, Chardonnay, Sauvignon blanc, Βερτζαμί, Αγιωργήτικο, Cabernet, Syrah.
Φημισμένο και βραβευμένο ως το κορυφαίο Ελληνικό Λευκό ξηρό κρασί (Διεθνής Διαγωνισμός Θεσσαλονίκης, 2006), το λευκό κρασί της σειράς “Λευκάδιος”, από την τοπική ποικιλία Bαρδέα. Το αντίστοιχο ερυθρό, ένα πετυχημένο πάντρεμα από το δύσκολο Βερτζαμί με άλλες ερυθρές ποικιλίες. Άλλοι τύποι κρασιού που παράγονται από το “Verzamo” είναι το Verzamo Λευκό -πάντρεμα της Λευκαδίτικης Βαρδέας με τον Αχαϊκό Ροδίτη-, το Verzamo Ροζέ -από Βερτζαμί και Merlot- και το Verzamo Ερυθρό -συνδυασμός του κοσμοπολίτικου Merlot με το Λευκαδίτικο Βερτζαμί.
Η επίσκεψη στο οινοποιείο γίνεται κατόπιν συνεννόησης, στο τηλέφωνο 2645071268 και στο e-mail info@vertzamo.gr
3. Το οινοποιείο “Λευκαδίτικη Γη” στα Σύβοτα Λευκάδας, ιδρύθηκε το 2000 από τον οινολόγο Δημήτρη Ρομποτή. Εκεί, παράγεται το “Λευκαδίτικη Γη Λευκό”, από τις παραδοσιακές ποικιλίες Βαρδέα και Βερζαμί. Από την ερυθρή ποικιλία Βερτζαμί, παράγεται το “Λευκαδίτικη Γη Ερυθρό”, όπου παλαιώνεται σε βαρέλια για 8-12 μήνες. Από την ίδια ποικιλία αλλά από αμπελώνες με μεγαλύτερο υψόμετρο και διαφορετικό τρόπο οινοποίησης, παράγεται και το “Λευκαδίτικη Γη Ροζέ.” Ένας ακόμα τύπος κρασιού, είναι ο “Μελήδονος”, ένα γλυκό κρασί από Βερτζαμί και Πατρινό.
Η επίσκεψη στις εγκαταστάσεις του οινοποιείου, αποτελεί ένα πραγματικό ταξίδι στον κόσμο του κρασιού. Η διάρκεια μιας επίσκεψης κυμαίνεται από 20 λεπτά έως μία ώρα, ανάλογα με το χρόνο και το ενδιαφέρον των επισκεπτών. Η περιήγηση ξεκινάει από μια έκθεση με παλιά εργαλεία οινοποίησης. Στη συνέχεια, περνώντας μέσα από το αμπέλι, ο επισκέπτης θα γνωρίσει το χώρο παραγωγής και οινοποίησης, όπου μπορεί να δει από κοντά όλες τις διαδικασίες (οινοποίηση, παλαίωση, εμφιάλωση). Τέλος, στον χώρο γευσιγνωσίας, μπορεί να δοκιμάσει ή και να προμηθευτεί τα κρασιά του οινοποιείου. Το οινοποιείο είναι ανοιχτό για επισκέψεις, κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, από τις 9.00 το πρωί έως τις 10.00 το βράδυ. Τους υπόλοιπους μήνες η επίσκεψη γίνεται μετά από επικοινωνία, στο τηλέφωνο 26450 39139.
4. Τέλος, το οινοποιείο του Σπύρου Ρεκατσίνα βρίσκεται στο ορεινό χωριό της Καρυάς, που απέχει 14 χιλιόμετρα από την πόλη της Λευκάδας. Σ’ ένα παραδοσιακό πετρόκτιστο οίκημα, που στεγάζει τα πλέον σύγχρονα μηχανήματα, ο οινοποιός παντρεύει την παράδοση με την σύγχρονη επιστήμη παράγοντας μοναδικής ποιότητας λευκαδίτικα κρασιά, από αυστηρά επιλεγμένα βιολογικά σταφύλια. Το μεγαλύτερο μέρος των σταφυλιών προέρχεται από τους ιδιόκτητους ημιορεινούς αμπελώνες της οικογένειας που δημιουργήθηκαν με την κατασκευή ξερολιθιών στα επικλινή εδάφη της περιοχής τους.
Το πλέον ονομαστό απ’ τα κρασιά του οινοποιού είναι το μοναδικής ποιότητας και βαθιάς επίγευσης κόκκινο κρασί που έχει σαν βάση του τη γνωστή λευκαδίτικη ποικιλία σταφυλιού το Βερτζαμί, που έχει βαθύ σκούρο χρώμα και άφθονες τανίνες Στο οινοποιείο, όμως, παράγεται και λευκό κρασί από τις τοπικές ποικιλίες Λαγόρθι, Χλώρη, Περαχωρίτικο και Βαρδέα.
Στους κατάλληλα διαμορφωμένους και διακοσμημένους χώρους ο επισκέπτης, θα δει τον τρόπο οινοποίησης καθώς και τα εκθέματα (πέτρινα τρόκολα (στροφιλιές) με την ξύλινη βίδα, ξύλινα παλιά πατητήρια…), ενώ στην ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα φιλοξενίας θα απολαύσει τα κρασιά του οινοποιείου και την υπέροχη θέα που προσφέρει η θέση του (βρίσκεται σε υψόμετρο 550 μ. περίπου). Οι επισκέψεις γίνονται κατόπιν τηλεφωνικής επικοινωνίας στο τηλέφωνο 6946338749 (κ. Σεβαστή Ρεκατσίνα).
Οι οινοτουριστικές αναζητήσεις, δίνουν τη δυνατότητα σε όποιον τις ακολουθήσει, να περάσει μία όμορφη μέρα μαθαίνοντας την ιστορία και την παράδοση του κρασιού, βλέποντας από πρώτο χέρι την διαδρομή που αυτό ακολουθεί, από το αμπέλι μέχρι το ποτήρι του. Σήμερα, όλο και περισσότεροι Έλληνες αλλά και ξένοι οινόφιλοι εντάσσουν την επίσκεψη σε ένα ή περισσότερα οινοποιεία στο πρόγραμμα των διακοπών τους. Ταυτόχρονα, τα περισσότερα οινοποιεία επενδύουν κόπο, χρόνο και πόρους για να γίνουν επισκέψιμα, έτσι ώστε να μπορούν να προσφέρουν στον επισκέπτη μία ολοκληρωμένη και αξιομνημόνευτη εμπειρία γύρω από την ιστορία και τα προϊόντα τους.
Oι απαραίτητες υποδομές δεν αφορούν μόνο στις εγκαταστάσεις και τον εξοπλισμό ενός οινοποιείου, αλλά αγκαλιάζουν όλα αυτά τα στοιχεία που θα κάνουν την παραμονή του οινοτουρίστα πιο ολοκληρωμένη, εύκολη και απολαυστική: τα ξενοδοχεία, τα εστιατόρια, τους χώρους αναψυχής, τα μέρη πολιτιστικού, αρχαιολογικού, λαογραφικού αλλά και αθλητικού ενδιαφέροντος. Για να μπορέσει, λοιπόν, το κρασί να μπει στο επίκεντρο μίας νέας κατηγορίας θεματικού τουρισμού, χρειάζεται μελέτη, έρευνα, συνεργασία πολλών φορέων (ιδιωτικών και δημόσιων), παραδειγματισμός από μέρη στα οποία έχει γίνει κάτι αντίστοιχο με επιτυχία, και βέβαια η δημιουργία των ανάλογων συμπληρωματικών υποδομών, ώστε αυτό το τόσο σημαντικό αλλά και παραδοσιακό κομμάτι του τόπου μας να μπορέσει να προσφέρει τα μέγιστα οφέλη προς όλους.
