Από την Αλεξανδρα Τζαβέλλα
«Τα φλαμίνγκο, οι αρκούδες, οι αγριόγατες και τα σπάνια πτηνά της Ελλάδας μπορούν να δώσουν σημαντική ώθηση στη χαμηλή τουριστική περίοδο της χώρας», λέει ο George Blonsky. Με 20 χρόνια εμπειρία στο φωτορεπορτάζ και συνεργασίες με κορυφαία διεθνή μέσα, όπως το National Geographic, το BBC και οι Times, ξεκίνησε το 2010 να διοργανώνει εξορμήσεις με κάμερα για ξένους τουρίστες στην ελληνική άγρια φύση. Από τότε λάτρεις του φακού από όλη την Ευρώπη, που αγαπούν την περιπέτεια και αναζητούν δυνατές εμπειρίες, τον ακολουθούν σε φωτογραφικά σαφάρι αγριόγατας στη βόρεια Ελλάδα και στήνουν μαζί του καρτέρι στις λίμνες όπου ποζάρουν οι αργυροπελεκάνοι.
Τι μοναδικό έχει η άγρια ζωή της Ελλάδας;
Υπάρχουν μέρη όπου μπορείς να φωτογραφίσεις από κοντά σπάνια πτηνά, όπως θαλασσαετούς, φερεντίνια και χρυσοτσίχλονα μέχρι κορμοράνους, ερωδιούς, αργυροπελεκάνους, γερανίδες, στικταετούς και νανόχηνες. Στην Αγγλία μόνο σε κάποιες ερημικές ακτές της Σκωτίας βλέπεις ακόμα άγρια πουλιά και τα πλησιάζεις. Η ελληνική φύση έχει ακόμη παρθένα ομορφιά. Μπορείς, για παράδειγμα, να βρεθείς κοντά σε αετούς. Στο δάσος της Δαδιάς στον Εβρο έχω βρει ένα σημείο όπου τα όρνια ανεβαίνουν ψηλά με τα θερμά ρεύματα του αέρα και μπορεί να τα δεις να στέκονται ακριβώς μπροστά σου, να σε κοιτάζουν στα μάτια. Κάποιες φορές χρειάζεται να στήσεις καρτέρι, αλλά είναι και αυτό μέρος της εμπειρίας. Τον χειμώνα στην Κερκίνη ξυπνάμε γύρω στις 4 το πρωί και πριν από το πρώτο φως στήνουμε τη σκηνή μας και περιμένουμε την ανατολή. Μόλις ο ήλιος αρχίσει να βγαίνει από την άλλη πλευρά της λίμνης, εμφανίζονται σιλουέτες από χιλιάδες φλαμίνγκο που ξεκινούν τον εντυπωσιακό χορό τους. Οι αργυροπελεκάνοι που έρχονται στον υγρότοπο να τσιμπήσουν κάνα ψαράκι μάς περικυκλώνουν καθώς κάνουμε βαρκάδα.
Ομως η άγρια ομορφιά δεν εξαντλείται στα πτηνά, κάποιοι έχουν τρέλα με τα αιλουροειδή. Συχνά κάνουμε οδοιπορικά στη Φλώρινα για να φωτογραφίσουμε αγριόγατες. Σιγά σιγά εντάσσουμε και άλλα ζώα στα θέματά μας: βίδρες, κουνάβια, αγριογούρουνα και αρκούδες. Αυτή την περίοδο προετοιμάζουμε το πρώτο φωτογραφικό ταξίδι με θέμα την αρκούδα στις Πρέσπες.
Ποια ήταν η αφορμή για να ξεκινήσετε τα φωτογραφικά ταξίδια; Το 2010, και ενώ η Ελλάδα βρισκόταν σε κατάσταση σοκ από το ξέσπασμα της κρίσης, μου ζήτησαν από έναν σύλλογο φωτογραφίας στο Λονδίνο, όπου ζω μόνιμα, να τους κάνω ένα σεμινάριο με θέμα τα ελληνικά τοπία στη βόρεια Ελλάδα. Στην Αγγλία είχαν ήδη γίνει μόδα τα φωτογραφικά ταξίδια, εδώ όμως αυτή η κατηγορία τουρισμού ήταν σχεδόν άγνωστη. Υπήρξε μεγάλη ανταπόκριση, οι ξένοι ενθουσιάστηκαν με τα άγρια πτηνά της Κερκίνης και σκέφτηκα ότι αυτή η εμπειρία έπρεπε να επαναληφθεί. Ετσι, ταξίδεψα στη Μακεδονία και στη Θράκη, διάβασα για τα πουλιά και έγινα φίλος με τους ντόπιους. Με επίκεντρο τη φωτογραφία, έφτιαξα τις ταξιδιωτικές εμπειρίες GEO Pictorial. Από την πρώτη στιγμή, οι ξένοι έδειξαν το ενδιαφέρον τους.
Ποιο είναι το προφίλ των ανθρώπων που επιλέγουν αυτή την ταξιδιωτική εμπειρία;
Ερασιτέχνες φωτογράφοι, ευκατάστατοι, μεσαίου ή υψηλού εισοδήματος. Συνήθως είναι συνταξιούχοι Γάλλοι, Βέλγοι, Ολλανδοί, Αγγλοι και Νορβηγοί, οι οποίοι επενδύουν στο χόμπι τους. Αρκετοί έχουν ζητήματα υγείας, γι’ αυτό έρχονται μαζί μου και όχι ανεξάρτητα. Θέλουν να είναι όλα εύκολα και οργανωμένα. Μία από τις Αγγλίδες που συμμετέχει τακτικά δεν μπορεί να περπατήσει χωρίς βοήθεια πάνω από 200 μέτρα. Τη μεταφέρω στο σημείο, της κουβαλάω τον εξοπλισμό, της στήνω το τρίποδο, της ετοιμάζω την κάμερα, έχει το θέμα μπροστά της. Τα γκρουπ είναι τετραμελή και οι συμμετέχοντες κλείνουν μόνο τα εισιτήριά τους. Μόλις προσγειωθούν στη Θεσσαλονίκη, τους περιμένει ένα καλά οργανωμένο πενθήμερο.
Πού πηγαίνετε;
Εξαρτάται από το θέμα του εργαστηρίου. Οι συμμετέχοντες επιλέγουν πριν έρθουν τι τους ενδιαφέρει. Για τοπία πηγαίνουμε στα Μετέωρα και στα Ανατολικά Ζαγόρια, ενώ για άγρια ζωή σε μέρη με πλούσια ορνιθοπανίδα, όπως οι Πρέσπες, ο Εβρος και η Κερκίνη. Κάνουμε οδοιπορικά στο Δέλτα του Εβρου με 4×4, πλωτές εξερευνήσεις με κανό και με βάρκα. Σύντομα θα συμπεριλάβουμε στους προορισμούς μας την Κρήτη –την πρώτη στεριά που βρίσκουν τα μεταναστευτικά πουλιά από την Αφρική–, τη Λέσβο και τη Ροδόπη.
Το ταξίδι έχει εκπαιδευτικό χαρακτήρα;
Ναι, διότι μαθαίνουν πολλές τεχνικές φωτογραφίας, εξασκούνται στο βάθος πεδίου, στην ταχύτητα του κλείστρου, στην προεστίαση και στην εστίαση, στη σύνθεση της εικόνας. Επίσης, εξασκούνται στο να χειρίζονται τον μεγάλο, απαιτητικό τηλεφακό άνω των 300 mm. Στόχος μου είναι να ξεφύγουν από τις κλασικές εικόνες των πουλιών, να σκεφτούν διαφορετικά και να δημιουργήσουν πορτρέτα στο φυσικό τους περιβάλλον. Επειτα από μια γεμάτη ημέρα, επιστρέφουμε στο ξενοδοχείο, όπου απολαμβάνουμε παραδοσιακή κουζίνα, π.χ. στην Κερκίνη σπεσιαλιτέ είναι το βουβάλι. Στη συνέχεια κατεβάζουμε τις φωτογραφίες της ημέρας.
Ποια εποχή είναι πιο δημοφιλής για τους φωτογράφους άγριας ζωής;
Τα πτηνά και το τοπίο αλλάζουν διαρκώς, δίνοντας κίνητρο να επιστρέψεις. Αρχές Δεκεμβρίου γίνεται χαμός από φλαμίνγκο με φόντο τα χιονισμένα βουνά, ενώ τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο το σακούλι στο ράμφος των αργυροπελεκάνων κοκκινίζει, γιατί βρίσκονται σε περίοδο αναπαραγωγής και σου δίνουν υπέροχα πορτρέτα. Την άνοιξη κυνηγάς τις «οικογενειακές» φωτογραφίες των πελαργών πάνω στις κολόνες. Το τοπίο είναι ολάνθιστο, η λίμνη γεμίζει νούφαρα και εμείς κωπηλατούμε στον πυρήνα της, στο δάσος που ζει μέσα στο νερό. Ξαφνικά βρίσκεσαι σε μια ζούγκλα με 60.000 πουλιά που έχουν φτιάξει εκεί φωλιές. Φωνές και μυρωδιές μπλέκονται και εμείς πλέουμε κάτω από τα δέντρα, ενώ από πάνω κρέμονται σαν σταφύλια οι κορμοράνοι.
Θα μπορούσαν τα φωτογραφικά ταξίδια να συμβάλουν στην ανάπτυξη του τουρισμού;
Ηδη αρκετά ξενοδοχεία συνειδητοποιούν ότι αυτές οι δράσεις ωφελούν τον τόπο και αποφέρουν κέρδος. Τα άγρια ζώα, τα φλαμίνγκο, οι αρκούδες, οι αγριόγατες και τα σπάνια πτηνά της Ελλάδας μπορούν να δώσουν σημαντική ώθηση στη χαμηλή τουριστική περίοδο, αρκεί να τα προστατεύσουμε. Οι ξένοι εντυπωσιάζονται από τις άγνωστες αυτές ομορφιές της χώρας. Επίσης, τρελαίνονται για τους δραματικούς ουρανούς του χειμώνα, νιώθουν τη χαρά της ανακάλυψης ενός ορμητικού ποταμού την άνοιξη, ζητούν να μάθουν την τεχνική που κάνει το αφρισμένο νερό των ποταμών να φαίνεται σαν γάλα. Στους Κήπους, στα Ζαγόρια, εντυπωσιάζονται με τα πέτρινα γεφύρια. Στα Μετέωρα κάνουμε δύο φωτογραφίσεις τοπίου κάθε μέρα, μία την ανατολή και μία τη δύση: τον χειμώνα υπάρχει μια στιγμή που έχω ονομάσει «the God moment». Την τελευταία φορά, καθώς περιμέναμε τη δύση, με ρώτησε κάποιος: «Πότε επιτέλους είναι αυτή η θεϊκή στιγμή;». Εκείνη τη στιγμή ο ήλιος βγαίνει από τα σύννεφα, με κάτι ακτίνες φοβερές, που πέφτουν ακριβώς πάνω στη Μονή Ρουσάνου. Του λέω: «Γύρνα να δεις». Αν ταξιδεύεις με κίνητρο τη φωτογραφία, αυτές τις στιγμές κυνηγάς, προτιμάς τον χειμώνα, δεν σε νοιάζει ο γαλανός ουρανός του καλοκαιριού.
