Η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, σε συνεργασία με την Ένωση Γραφιστών Ελλάδος, ανέπτυξε μια πρότυπη διαγωνιστική διαδικασία για τον σχεδιασμό της νέας οπτικής της ταυτότητας. Στο ανοιχτό κάλεσμα που απεύθυνε προς τη δημιουργική κοινότητα της χώρας ανταποκρίθηκαν 40 δημιουργικά γραφεία καταθέτοντας πλούσια portfolio. Η Εθνική Βιβλιοθήκη επέλεξε εξ’ αυτών τα 5 σχήματα Ελλήνων σχεδιαστών Papazoglou, Associates, MNP, Κ2Design και Holy προκειμένου να συμμετέχουν σε κλειστό διαγωνισμό spec. Οι υποψήφιοι παρέλαβαν τα αποτελέσματα εκτενούς έρευνας κοινού και ένα αναλυτικό στρατηγικό brief, ενώ συμμετείχαν σε δύο ξεναγήσεις στο Βαλλιάνειο και το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος προκειμένου να κατανοήσουν τον θεσμικό ρόλο της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος αλλά και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει στη νέα εποχή. Οι υποψήφιοι εργάστηκαν επί 45 ημέρες με αμοιβή απασχόλησης για να διαμορφώσουν προτάσεις και να προτείνουν προσεγγίσεις για την οπτική ταυτότητα της Εθνικής Βιβλιοθήκης τις οποίες παρουσίασαν στις 2/2/2017 σε επταμελή διεπιστημονική Κριτική Επιτροπή.
Παρακάτω παρουσιάζονται οι δημιουργικοί φάκελοι που κατατέθηκαν στον διαγωνισμό, μαζί με σχόλια των υποψηφίων επί της διαδικασίας.
Η Κριτική Επιτροπή έκρινε ότι η τολμηρή προσέγγιση της πρότασης Παπάζογλου ταιριάζει απόλυτα με το πνεύμα υπέρβασης που χαρακτηρίζει το σύνθετο εγχείρημα της μετεγκατάστασης της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Για τους επόμενους τέσσερις μήνες, η ομάδα του Δημήτρη Παπάζογλου καλείται σε συνεργασία με τη Εθνική Βιβλιοθήκη να αναπτύξει ένα ολοκληρωμένο στρατηγικό επικοινωνιακό σχέδιο, ικανό να επαναπροσδιορίσει την σχέση της ΕΒΕ με την ελληνική κοινωνία αλλά και την παγκόσμια ερευνητική κοινότητα.
-
Σχήμα Παπάζογλου
«Το μέγεθος και η σημασία του εγχειρήματος της μετάβασης της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος (ΕΒΕ) στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ), ο σημαίνων χαρακτήρας της ΕΒΕ ως ιστορικός/διαχρονικός θεσμός, αλλά και οι ιδιαιτερότητες και η εξωστρεφής στρατηγική στόχευση του νέου χώρου υποδοχής της, επιβάλουν την ανάπτυξη μιας οπτικής ταυτότητας η οποία θα καταφέρει να αποτυπώσει με ολιστικό τρόπο τις νέες πολυσύνθετες συνθήκες μέσα στις οποίες καλείται να λειτουργήσει.
Η λύση σε ένα τόσο σύνθετο σχεδιαστικό πρόβλημα δεν μπορεί να περιοριστεί στα στενά πλαίσια της μονοσήμαντης σημειολογίας ενός απομονωμένου λογοτύπου και της απλής εφαρμογής αυτού σε ένα σύνολο επικοινωνιακών εργαλείων. Η ανάπτυξη μιας ισχυρής και αρμόζουσας οπτικής ταυτότητας απαιτεί τον σχεδιασμό και την αρμονική σύμπραξη ενός συνόλου επιμέρους επικοινωνιακών μέσων και γραφικών μηχανισμών, ικανών να χτίσουν μια ολοκληρωμένη και άμεση οπτική εμπειρία· ένα ολοκληρωμένο επικοινωνιακό γίγνεσθαι στενά συνδεδεμένο με το ύφος, το κύρος, τη συνολική θέση/στάση και τη δράση της ΕΒΕ.
H Βιβλιοθήκη ως πανανθρώπινος θεσμός, βρίσκεται σε μια ιστορικά κρίσιμη στιγμή· εδράζεται και λειτουργεί σε έναν ιδιαίτερο χώρο ανάμεσα σε μια πληθώρα αντίρροπων δυνάμεων. Aντιλαμβανόμαστε τον ενδιάμεσο αυτό, μεταβατικό χώρο ως ένα σημείο ισορροπίας, ένα σημείο υψηλής τάσης και παλλόμενης ενέργειας· ένα σημείο «ενδοριακό». Έναν χώρο δεκτικό, που καταφέρνει να ενσωματώσει εντός του, να εγκολπώσει και να συνδέσει το σύνολο των αντίρροπων δυνάμεων, επιτρέποντάς τους να ενυπάρχουν και εν τέλει να συνθέτουν τη Βιβλιοθήκη ως μια άρρηκτη οντότητα.
Το προτεινόμενο σύστημα οπτικής επικοινωνίας ανάγει το ίδιο το περιεχόμενο σε πρωταγωνιστή μιας άμεσης, εξωστρεφούς και ταυτόχρονα πλούσιας οπτικής εμπειρίας. Συστήνει ένα οπτικό λεξιλόγιο που σέβεται την πλούσια τυπογραφική παράδoση, τολμώντας ωστόσο να την αξιοποιήσει δυναμικά και να την εντάξει σε ένα σύγχρονο πλαίσιο. Μια γλώσσα δυναμική, ιδιαίτερα ευέλικτη, ικανή να κινηθεί σε ένα ευρύ φάσμα διαφορετικών εφαρμογών αναδεικνύοντας εξίσου αποτελεσματικά το σημαντικό και το καθημερινό. Εν τέλει, διαμορφώνει ένα ολοκληρωμένο στρατηγικό επικοινωνιακό όχημα ικανό να επαναπροσδιορίσει την σχέση της ΕΒΕ με το ευρύτερο κοινό τόσο σε εθνικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο.»
-
Σχήμα Associates
«Ευχαριστούμε όχι μόνο για την ευκαιρία να διαγωνιστούμε σε μια άψογη διαδικασία για το σχεδιασμό της οπτικής ταυτότητας της ΕΒΕ, αλλά και για το γεγονός ότι ήταν και για μας μια μοναδική ευκαιρία για μια προσωπική αναζήτηση μηνυμάτων και ορισμών των εννοιών έκφρασης της ελληνικότητας, ανάδειξης του θεσμικού ρόλου ενός οργανισμού και της εννοιολογικής του τοποθέτησης σε ένα διεθνές επίπεδο.»
-
K2Design
«Eξαιρετική διαδικασία, εφάμιλλη διαγωνισμών του εξωτερικού.
Σεβασμός στο αντικείμενο και στα διαγωνιζόμενα γραφεία.
Σωστή επικοινωνία και άμεση ανταπόκριση.»
-
MNP
«Η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος αποτελεί θεματοφύλακα της πνευματικής περιουσίας των Ελλήνων, ξεπερνώντας τα γεωγραφικά σύνορα της χώρας. Οραματιστήκαμε την ταυτότητα της ΕΒΕ ανάμεσα στις υπόλοιπες Εθνικές Βιβλιοθήκες του κόσμου. Η δημιουργία ενός εθνικού σήματος που αντιπροσωπεύει τόσα ιδανικά, που έρχεται από το παρελθόν, αλλά κοιτάει προς το μέλλον, λειτούργησε ως εποικοδομητική πρόκληση για την ομάδα μας. Κυρίαρχος στόχος μας ήταν, η ταυτότητα της ΕΒΕ να συνδυάζει την ελληνική ιστορία της γραφιστικής και της τυπογραφίας με τρόπο σύγχρονο και διαχρονικό.»
-
Holy
«Eκτιμούμε βαθιά την απόφαση της διοργάνωσης να διαθέσει μια επιπλέον θέση στους τελικούς υποψηφίους με στόχο την εκπροσώπηση της νέας γενιάς Ελλήνων σχεδιαστών. Ανεξαρτήτως της επιλογής της høly για τη θέση, η απόφαση αυτή μαρτυρά από μόνη της τη διάθεση και την προθυμία της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος να αγκαλιάσει καινοτόμες και νεανικές ιδέες. Από την ανακοίνωση της ανοιχτής πρόσκλησης έως και την υποβολή των τελικών δημιουργικών προτάσεων, επικράτησε ισότητα και διαφάνεια, τόσο μεταξύ των υποψηφίων όσο και στη σχέση αυτών με την ομάδα συντονισμού, ενώ ήταν η πρώτη φορά που συμμετείχαμε σε ένα διαγωνισμό, ο οποίος επέδειξε απόλυτο σεβασμό στο design και τη δημιουργική διαδικασία στο σύνολό της. Όσον αφορά στο δημιουργικό brief, από την πρώτη στιγμή αισθανθήκαμε πως αποτελεί μια πρόσκληση στην οποία μπορούμε να επιχειρήσουμε τη δική μας προσέγγιση, καθώς και να αναδείξουμε το σύνολο των δυνατοτήτων που μπορεί να προσφέρει σήμερα μια οπτική ταυτότητα στο πεδίο της επικοινωνίας στον ψηφιακό κόσμο. Σε κάθε περίπτωση, ανεξάρτητα από τον ανάδοχο υλοποίησης του έργου, χαιρόμαστε ιδιαίτερα για τη συμμετοχή μας στον εν λόγω διαγωνισμό, καθώς τελικός νικητής για εμάς αναδεικνύεται το ελληνικό design.»
